RÃNG

[NHAKHOA]

RÃNG .
Tg: Song Thao

Một thuõng... Hai thuõng... Ba thuõng... Bốn....10 thuõng rãng nhánh hạt huyền kém thua. Phải ðợi tới cái thýõng thứ bốn trong bài ca dao Mýời Thýõng, rãng mới ðýợc nhắc tới. Hõi chậm! Rãng phải là số một. Cứ nghĩ nhý thế này thì thấy. Cả một khối cõ thể con ngýời, các ông bà bác sĩ sãn sóc tuốt, chỉ trừ rãng. Chỉ vẻn vẹn có tối ða 32 cái rãng mà các ông bà nha sĩ thi nhau chãm chút. Cùng có cái ðuôi... sĩ, cùng ãn học nhý nhau, mà một ðằng chỉ sờ tới bộ rãng cân nặng chẳng bao gram, một ðằng phải lo toan hết từ ðầu tới chân, thýờng phải nãm bảy chục ký có dý. Thứ nào quý hõn thứ nào?
Rãng có thứ tự của nó. Rãng cửa, rãng nanh, rãng hàm... Anh rãng nanh coi bộ phiền toái nhất. Anh rãng cửa, nhe ra là trãm phần trãm. Anh rãng hàm, nhe ra mà vẫn kín nhý býng. Chỉ có anh rãng nanh là ỡm ờ nửa kín nửa hở. Nếu anh rãng nanh này nghịch tinh, hõi nhoài mình ra phía trýớc một chút thì... nhức nhối lắm! Nó thành rãng khểnh. Nó mang lại cái duyên cho cả khuôn mặt. Vì vậy, các ông vãn thi sĩ, khi nói tới ngýời ðẹp, cách gì cũng phải ðè ra gắn cho ðýợc chiếc rãng khểnh.
Mùa này là mùa mõ mùa vải
Và ðúng nhý ngýời ta vẫn thýờng nói
Con gái Hà Nội rất là xinh
Mắt xếch một mí và rãng khểnh.
Ông Ðỗ Kh. phân biệt ðối xử. Cứ gì con gái Hà Nội mới rãng khểnh. Ngýời ðẹp của ông thi sĩ xứ Huế Hoàng Xuân Sõn cũng... khểnh vậy!
sáng nay ngắm
một nụ hýờng
mới hay si dại
là hýõng của trời
chiếc rãng khểnh
chiếc rãng cời
là duyên bất ðịnh
ðể ðời cho nhau
Ông Trần Doãn Nho, có thõ thẩn gì ðâu, mà cũng rãng khểnh một chiếc gắn cho nhân vật Hạnh của ông trong truyện dài Dặm Trýờng. “...Nàng tên Hạnh, ngýời ta không gọi là Hạnh-Lục, mà lại gọi là Hạnh-khểnh, vì nàng có cái rãng khểnh, ðể phân biệt với ít nhất là hai cô Hạnh nữa, ngýời thì là Hạnh-biển (dân ở biển lên) và Hạnh-nói (nói nhiều, hở cái là nói liên tu bất tận). Sau này, rãng khểnh của nàng rụng mất, nhýng cái tên xem nhý ðã chết, nên cứ Hạnh-khểnh.”
Rãng nhô ra một hai chiếc là rãng khểnh, tham lam nhô ra cả hàm trên thì lại thuộc diện khác, diện... thýa anh rằng! Chiếc mái Tây Hiên chẳng ai gọi là mái... khểnh ðýợc! Chữ nghĩa coi vậy mà khó khãn phát khiếp!
Vẻ ðẹp của hàm rãng, hầu nhý mọi ngýời ðều ðồng ý là phải trắng và ðều tãm tắp nhý những hạt bắp. Ðều nhý bắp thì ðýợc ði, nhýng bắp e chừng không ðýợc trắng lắm. Rãng ngà? Nghe thì có vẻ sang cả nhýng mầu ngà ngả về vàng. Mà rãng ngà ngà vàng thì... hõi ngại. Nó không hứa hẹn sự thõm tho. Trên nửa thế kỷ trýớc ðây, rãng của con gái Hà Nội ðýợc tiêu chuẩn hóa là ðều và bóng nhý hạt na. Hạt na không thể trắng ðýợc. Nó ðen nhánh nhý hạt huyền. Rãng ðen phải là rãng nhuộm. Nhuộm rãng ãn trầu là phong tục xýa. Ãn trầu, ai cũng biết, nhất là những vị ðã từng ðýợc nếm trái phật thủ vào mặt! Còn nhuộm rãng là cả một công trình. Hồi còn nhỏ, tôi ðã từng chứng kiến cảnh nhuộm rãng của các bà cô, bà dì. Lấy lá chuối non, cắt thành một vành ðặt vừa khít ðýợc vào hàm rãng, bôi nhựa cánh kiến lên mặt lá áp vào rãng. Buổi tối ði ngủ, dán cánh kiến vào rãng, buổi sáng tháo ra. Rãng sẽ trở mầu dần dần, từ ðỏ tới nâu, rồi nâu thật ðậm theo thời gian dán cánh kiến. Thýờng chu kỳ này phải mất vài chục ngày. Lúc rãng ðã sậm mầu, mới ngậm thuốc nhuộm cho rãng ðen và bóng. Nhý hạt huyền. Rãng trắng, thời ðó, bị chê bai là trắng nhởn nhý rãng... me tây! Cũng nhý mặc quần trắng bị khinh bỉ là... ca-ve! Trong Tuyển Tập Nhớ Huế số 15, xuất bản tại Westminster, tác giả Lê Vãn Lân ðã nhắc lại vẻ ðẹp rãng ðen của bà Cẩm Lợi, phu nhân của nhà vãn Nhất Linh nhý sau: “Anh em tôi hồi thiếu niên còn nhớ ðã núp nhìn lén bà, thấy bà dung nhan cổ ðiển dễ nhìn với vấn tóc trần, hàm rãng ðen, và nhất là ãn nói linh hoạt rất thực tế hoàn toàn không giống nữ nhân vật tiểu thuyết tên Loan trong truyện Ðoạn Tuyệt của Nhất Linh.”
Cái ðẹp là một thứ hết sức ðỏng ðảnh. Nó trở mặt nhý trở bàn tay. Ðang ðen nó quay ngoắt sang trắng. Ðời sống vãn minh làm rãng ðen ðâm ra bõ võ. Mang hàm rãng ðen bị chê là... le nhaque! Thế là một hai ba chúng ta rủ nhau ði cạo rãng cho trắng. Mấy ông thợ làm rãng bỗng có việc làm. Rẻ tiền thì nó thành rãng... cải mả. Ðắt tiền thì rãng mới... ngà ngà. Trắng týõi, khó lắm! Túi ðông ðịa thì ði ngay một ðýờng rãng bọc vàng cho thêm phần lóng lánh, chụp hình chẳng cần ðèn rọi , ban ðêm ai nhìn cũng thấy!
Cạo rãng dĩ nhiên là ðau nhýng cái ðau thấm gì với... ðau rãng. Phải cất công leo lên ghế của nha sĩ. Mà ghế của nha sĩ là một loại phi thuyền không biết sẽ ðýa ngýời ngồi trên ghế ði tới ðâu. Mấy ông chính khách ðýợc báo chí ví von ðang ngồi trên ghế của nha sĩ có nghĩa là con ðýờng danh vọng ðang phiêu bồng mù mịt chẳng biết ðâu mà mò. Chiếc ghế nệm êm ái, ngả ngýời cỡ nào cũng ô kê, chân duỗi thẳng tự nhiên, týởng là phải thoải mái lắm, ai ngờ nó...cực chi lạ! Mắt nhắm, miệng mở tê rần bất ðộng ðến rách khóe môi, tiếng dùi tiếng ðục, tiếng sè sè ðe dọa, ðục ðẽo tuôn trào máu me, nýớc miếng nhả ra liên chi hồ ðiệp mà không ðýợc nuốt. Rãng cỏ, sao mi làm tội làm tình ta ðến nhý thế này!
Tội tình này ðã ðýợc các nhà sáng chế vừa ðổ xuống sông xuống biển cho bàn dân thiên hạ nhờ. Họ ðã dùng tia laser ðể biến những buổi... hội ðàm với nha sĩ thành những giờ phút dễ chịu hõn. Không kim, không ðau, không tiếng ðộng, không ðục ðẽo. Và nhất là không tê tái vì há miệng ðýờng dài! Neil Gregory, một quản trị viên ở Calgary, Canada, vừa ði chữa rãng bằng phýõng pháp mới ðã ngôn với cái miệng cýời rộng. “Thật không thể tin ðýợc! Không kim kiếc gì cả. Cái khó chịu duy nhất là cảm thấy lạnh ở nýớu rãng khi nýớc bị làm bốc hõi ði. Chỉ có vậy!”
Ði nha sĩ mà khoan khoái nhý vậy thì sợ chi. Khách chữa rãng ðổ xô làm theo phýõng pháp mới này mặc dù phải móc hầu bao chi thêm khoảng từ 30 ðến 100 gia kim tùy theo mức ðộ công việc. Riêng tại Calgary ðã có 13 phòng mạch ðýợc trang bị bằng những máy mới này. Tốn kém lắm không? Khoảng từ 90 ðến 100 ngàn gia kim. Chính các ông bà nha sĩ cũng thích thú với... ðồ chõi mới này. Nha sĩ Norman Cheng ðã khoái trá nói: “Ðây là một kỹ thuật thú vị. Có ngày tôi không phải ðụng ðến cây kim. Chýa bao giờ trong 14 nãm hành nghề của tôi lại có lúc nhý thế này”. Tia laser ðã hoạt ðộng ra sao? Nó tìm ra những tế bào có nýớc rồi làm bay hõi nýớc ði, rất nhanh và rất chính xác, không hề hấn gì tới cấu trúc của những chiếc rãng không ðau. Kỹ thuật này có thể dùng ðể trám rãng, giải phẫu nýớu và xýõng rãng, và niềng rãng. Chỉ có một phiền toái nho nhỏ. Vì kỹ thuật quá mới nên các hãng bảo hiểm sức khỏe chýa theo kịp: họ chýa chịu chi tiền cho các khách hàng chữa rãng theo lối mới này!
Khi rãng... hết thuốc chữa thì khỏi chữa luôn. Chõi một bộ rãng giả là xong. Thýờng các cụ bắt rãng phục vụ lâu quá, rãng oải rãng... ði chõi. Cho anh nýớu rãng... cô ðõn! Nýớu rãng, tiếng Bắc Kỳ diễn nôm là... lợi.
Bà già ði chợ Cầu Ðông
Bói xem một quẻ lấy chồng lợi chãng?
Thày bói gieo quẻ nói rằng:
Lợi thì có lợi nhýng rãng không còn!
Rãng giả cũng có cái vui của rãng giả. Nó cho chúng ta hýởng ðýợc cái thú vừa ðánh rãng vừa huýt sáo! Nhýng vì nó không dính chặt vào miệng mà chỉ khi on khi off nên cũng có cái phiền. Mới ðây, một ông ngýời Ðức ðã ði trình phú lít ở Dortmund là chủ nợ ðã xiết bộ rãng giả của ông khi ông không thể thanh toán tiền nợ vì thua bạc. Ông chủ nợ, mới 51 tuổi, rãng cỏ chắc vẫn còn ðầy ðủ, nên không hiểu ðýợc nỗi khổ của ngýời chỉ có thể ãn thức ãn lỏng. Ðýợc cái là ông cũng biết nể cảnh sát nên ðã chịu trả lại bộ rãng khi con nợ cam kết sẽ trả ðủ 150 euro tiền nợ.
Rãng giả chẳng phải chỉ ðể nhai thực phẩm mà còn là tình nữa.
Sau những ngày ðông giá lạnh, chợt một chiều, thời tiết trở nên ấm áp, cặp vợ chồng nọ ra ngồi ngoài hiên nhà sýởi nắng và ôn lại quá khứ. Bà già nói với ông già.
“Em nhớ ngày xýa anh thýờng ngồi sát vào em.”
Ông già xích lại sát bên bà vợ. Bà già lại tiếp.
“Em nhớ hồi ðó anh thýờng choàng tay ôm chặt em.”
Ông già run rẩy vòng tay qua eo bà già, siết chặt lại. Bà già lim dim mắt nhớ lại.
“Em nhớ là anh còn thích cắn vào vai em nữa kia!”
Ông già lập cập ðứng lên.
“Ðýợc! Ðýợc! Ðể anh vào nhà lấy hàm rãng giả ra ðã!”
Cuộc sống, nhất là cuộc sống trong những thời khắc nghiệt ngã gần tàn, chẳng mấy khi là những thời khắc mộng mõ. Nó thực tế hõn nhiều.
Một ðôi vợ chồng già býớc vào một tiệm Mac Donald’s gọi một cái hamburger, một gói khoai tây chiên, một ly nýớc. Họ cẩn thận cắt ðôi bánh, chia ðều gói khoai và rót nýớc ngọt thật ðều ra hai chiếc ly. Thấy vậy, một thanh niên tốt bụng ðề nghị mời hai vợ chồng già một xuất ãn nữa. Bà vợ lịch sự từ chối.
“Cậu không hiểu ðâu! Chúng tôi lấy nhau ðã hõn 50 nãm và ðã quyết ðịnh sẽ cùng nhau chia sẻ thật ðều những gì mình có cho tới trọn ðời.”
Ông chồng bắt ðầu dùng bữa trong khi bà vợ ngồi khoanh tay say sýa ngắm chồng. Thấy vậy, ngýời thanh niên thắc mắc.
“Sao bác không ãn cùng với bác trai?”
Bà lão móm mém cýời.
“Tôi chẳng nói với cậu là chúng tôi chia sẻ thật ðều mọi thứ trong ðời hay sao? Hôm nay tới lýợt ông ấy dùng hàm rãng giả trýớc!”
Rãng, nó ðau thì ta khổ. Trong trãm ngàn nỗi khổ của ðời sống, nỗi khổ ðau rãng là nỗi khổ có hạng. Mất ãn mất ngủ. Ðau rãng mà thiền ðýợc chỉ có các thiền gia. Ni cô Trí Hải thiền với cái rãng ðau nhý sau.
“Ðau rãng mới biết rõ ý nghĩa của Vô Ngã.”
“Rãng với Vô Ngã có ãn thua gì với nhau ðâu, thýa cô!”
“Khi rãng không ðau thì mình không ðể ý tới hắn, coi nhý không có. Khi hắn lên tiếng là có chuyện. Cũng thế, nếu mình vô ngã thì môi trýờng chung quanh mình rất dễ chịu. Còn mình lên tiếng “Có tôi ðây” thì có chuyện ngay. Bởi vậy, muốn lành mạnh phải vô ngã!”
Song Thao