Thuật nắn xương là gì?

[NHAKHOA]

Thuật nắn xương là gì

và làm cách nào để điều này bổ ích cho bạn?

JÓSEPH GRASSO. D.O.



--------------------------------------------------------------------------------

Chu Hữu Tín
nguồn "www.khoahoc.net"--------------------------------------------------------------------------------



Thuật nắn xương được thiết lập bởi Bác sĩ Andrew Taylor Still, Bác sĩ Y khoa năm 1874. Bác sĩ Still là một bác sĩ và một mục sư. Ông điều trị bệnh nhân của ông bằng cách dùng môn học y khoa sẵn có vào lúc đó và trở nên nản lòng với tính có độc tố nghiêm trọng gắn với các phương pháp điều trị trên. Cuối cùng ông đã thúc đẩy việc tìm ra một phương pháp khác khi ba trong những con trai của ông đã chết vì viêm màng não cột sống khi ông khi ông không nhận được sự hỗ trợ nào và không thể cho họ bất kể phương pháp trị liệu.

Ông bắt đầu khảo nghiệm và tìm thấy con đường trở lại phòng thí nghiệm giải phẫu và bắt tay làm việc học tập mọi điều ông có thể thực hiện về cơ thể học và chức năng của nó. Điều này, ngoai tri thức về y học của ông, liên kết trong việc tạo ra một môn học thực nghiệm độc nhất đã phát triển thành một trong những phương pháp chẩn đoán có hiệu quả nhất hiện nay và điều trị bệnh nhân. Ông bắt đầu việc điều trị mọi kiểu tính chất bất thường bằng cách dùng đôi tay của ông như bệnh bạch hầu, bệnh dịch tả, bệnh viêm nhiễm dễ cảm ứng đường ruột, những vấn đề thuộc bộ cơ xương, bệnh do vi rút và vi khuẩn kết hợp, kể ra vài bệnh và việc điều trị bệnh thành công vượt mức vào một thời điểm khi thuốc kháng sinh chưa được khám phá và việc điều trị y học cổ xưa.



Thuật nắn xương được công nhận

Thuật nắn xương đã phát triển một cách có ý nghĩa hiện nay trong đó có 20 trường y khoa dạy thuật nắn xương ở Hoa Kỳ và vài trường ở nước ngoài gồm có châu Âu, Úc châu và Tân Tây Lan, Nam Mỹ và Canada. Chỉ ở Hoa kỳ có bác sĩ chuyên môn nắn xương, có quyền hành nghề y khoa như bác sĩ y khoa và bác sĩ nha khoa. Thật vậy, thuật nắn xương là một môn học y khoa hoàn toàn giảng dạy cho sinh viên thêm vào kỷ luật thực nghiệm độc nhất trong trường học của chúng ta. Kỷ luật thực nghiệm độc nhất này là trung tâm của điều gì thuật nắn xương cổ truyền có liên quan.

Nói chung, bạn sẽ thấy trình bày vài môn học phát sinh từ một trong những sinh viên của bác sĩ Still, William Garner Sutherland, đã gọi, thuật nắn xương sọ hoặc thuật nắn xương trong lĩnh vực sọ. Công trình của bác sĩ về khái niệm sọ đã tiến hóa thành phương pháp điều trị tập trung vào toàn bệnh nhân và đây là sự tiến hóa tổng hợp vào tặng phẩm của bác sĩ Still tặng cho chúng tôi. Sẽ được trình bày thêm sau này.



Phương pháp điều trị trí nhớ, cơ thể và tinh thần

Nói chung, thuật nắn xương được đặt tên bởi bác sĩ Still như là một biện pháp điều trị bệnh nhân có ý nghĩa hoàn toàn nhìn vào vào mặt của sức khỏe: trí nhớ, cơ thể và tinh thần. Đây là một môn học y khoa tập trung vào việc tìm ra nguyên nhân của vấn đề nhiều hơn là điều trị các triệu chứng. Mô hình (MD) chữa trị đối chứng tiêu chuẩn được tập trung vào các triệu chứng và điều trị các triệu chứng đó để loại trừ chúng. Cùng một mô hình đã thấy trong lãnh vực nha khoa (D.D.S hoặc D.M.D.) trong đó bác sĩ nha khoa tập trung vào vấn đề nhiều hơn là quá trình gây ra vấn đề.

Thuật nắn xương truyền thống hiểu rõ là cơ thể có một khả năng trong tự chữa vào họat động trong việc nhận thức, về mặt lên mặt dạy đời và về mặt nhận thức, làm cách nào cơ thể hoạt động không những trong tình trạng bình thường, mà còn trong tình trạng bệnh để đồng bộ hóa với sức khỏe và cho phép bệnh nhân tự chữa bệnh. Khả năng đồng bộ hóa này cơ bản không trên bệnh, mà đúng ra về việc làm cách nào người ta hoạt động trong quan hệ với nó. Sự hiện diện của bệnh trong cuộc sống của một người có thể chie là quan trọng như sức khỏe, khi tiến triển bệnh có thể hành động như một điểm tựa hỗ trợ bệnh nhân tiến hóa. Điều này là một khái niệm rất quan trọng kho phương pháp trong đó một bác sĩ tiếp cận với một bệnh nhân có thể có một ảnh hưởng to lớn về kết quả của việc chăm sóc họ.



Thực hành dựa trên mô hình y tế

Điều này là tại sao chúng ta phải nhận thức là thuật nắn xương bắt nguồn từ y học và nhìn về việc hội nhập mọi môn học y khoa lại với nhau và tập trung vào sức khỏe nhiều hơn so với bệnh. Điều này có nghĩa là một môn học luân phiên cho phép bác sĩ hành nghề y khoa nhưng đồng thời hội nhập các nguyên tắc truyền thống chăm sóc hoàn toàn bằng cách dùng một phương pháp tiếp cận thực nghiệm. Điều này gồm có việc hội nhập và việc ứng dụng dinh dưỡng, đào tạo nhận thức, nghệ thuật sống và điều dưỡng luyện tập và việc hội nhập những môn học khác để hỗ trợ bệnh nhân.

Đa phần những bác sĩ về xương ở Hoa Kỳ thực hành không khác so với bác sĩ y khoa và không sử dụng những mặt cổ truyền của thuật nắn xương như AT Still đã trình bày với chúng tôi. Vì thế, môn học thực nghiệm độc nhất không được hội nhập trong phương pháp thực hành của họ.

Các bác sĩ chữa đối chứng và bác sĩ nha khoa là những môn học y khoa khác ở Hoa Kỳ được giảng dạy thường xuyên về khái niệm thuật nắn xương. Sự giáo dục của họ là một mặt căn bản trong việc thực hành thuật nắn xương truyền thống khi cần để đưa đến việc nhận thức nó. Ngoài ra, chúng còn được trình bày với bệnh nhân cần điều trị hoàn toàn và phải nhận thức là cơ thể hành động như một đơn vị và không thể tách riếng thành từng phần.

Các vấn đề về miệng có thể có ảnh hưởng ngược trên phần còn lại của bệnh nhân từ đó tạo ra và góp phần vào vài tiến triển bệnh. Tương tự, phép chữa đối chứng mà đào tạo y khoa giống với thuật nắn xương trừ trường hợp đào tạo thực nghiệm không phải là một phần chương trình giảng dạy, cần trong việc điều trị bệnh nhân; như một toàn thể. Chắc chắn, một chuyên gia có thể là cần trong việc chẩn đoán và ngay cả điều trị một bệnh nhân, và giải phẫu có thể được chỉ dấu nhưng chúng ta phải không bao giờ bỏ quên điều gì đang xảy ra như một toàn thể. Ngay cả khi bác sĩ không dùng điều trị thực nghiệm, ta vẫn có thể thực hành toàn bộ. Nhiều bài báo sẽ được viết trong tương lai liên quan đến đề tài này trong việc hỗ trợ chúng ta mọi người nhận thức về tầm quan trọng của toàn thể và làm cách nào chúng ta làm việc với nó.



Thuật nắng xương sọ

Thuật nắn xương sọ, như đã trình bày trên được xác định bởi Bác sĩ William Garner Sutherland. Đây là phương pháp cơ bản tôi đã dùng trong thực hành. Tôi liên hệ điều này với "thuật nắn xương truyền thống" khi điều này là một phương pháp điều trị tập trung vào bệnh nhân hoàn toàn, không phải chỉ vào đầu, và được dùng trong hội nhập mọi mặt của sức khỏe, và phòng ngừa trong phương pháp thực hành của tôi.



Các giai đoạn bắt đầu

Bác sĩ Sutherland lần đầu tiên tiếp xúc với khái niệm về sọ trong năm 1898 ở tuổi 25 và lần đầu tiên được giới thiệu nó với các đồng nghiệp 31 năm sau năm 1929. Kinh nghiệm đầu tiên của ông với bệnh thô sơ và cơ học nhưng trên 25 năm kinh nghiệm và khai thác, nó tiến hóa thành một khoa học nhận thức tốt. Việc sắp xếp tay của ông lúc đầu rất nặng nề, trực tiếp và cơ học và thường đi kèm bởi băng bó được kết chặt với đầu của một bệnh nhân và để lại đó trong vài ngày. Điều này là, trong một thời gian nhiều năm, được thay bằng cách di chuyển xa từ một mô hình cơ học sang một mô hình khác rất giống nước và gián tiếp trong đó đôi tay của ông rất nhẹ và mềm. Mô hình sau này bắt đầu làm lo mờ mô hình cơ học không những sắp xếp đôi tay của ông, mà còn trong những kết quả lâm sàng của nó khi điều này ưu thế xa và không xâm lấn bệnh nhận.

Một nhịp nhngf trong sọ cũng được thảo luận và trong nhiều năm trở thành một đề tài nóng bởi nhiều nhiều người nắn xương và người trị liệu bên ngoài lãnh vực y khoa. Sự nhịp nhàng được nhận diện một cách cổ điển như di chuyển với một tỷ lệ 8/14 chu kỳ mỗi phút và đã được dùng như một công cụ chẩn đoán và chữa trị bởi nhiều trong chế độ điều trị của chúng. Tuy nhiên, trong thuật nắn xương truyền thống, sự nhịp nhàng này không quan trọng và không thấy có bất kể ý nghĩa trị liệu nào khi nó đến từ hệ thống thần kinh trung tâm (CNS).

Một trong những quà tặng quí giá nhất chính là chúng ta có thể cho loài người là học tập làm cách nào mang CNS vào tình trạng cân bằng, một điều kiện tiên quyết trong trị liệu. Nơi nào phương pháp trị liệu bắt đầu, là nền tảng trị liệu có hiệu quả, và một nguyên tắc cơ bản quan trọng trong thuật nắn xương truyền thống. Nguyên tắc này của tình trạng cân bằng CNS là áp dụng chung.

Sự nhịp nhàng của sọ thường được dùng bởi những bác sĩ thực hiện một phương pháp trị liệu gọi là "điều trị xương cùng sọ" thường nhầm lẫn với thuật nắn xương sọ. Hai phương pháp điều trị không có liên kết và không đồng nhất về bất kể mặt nào chút nào cả. Thuật nắn xương sọ không phải là một phương pháp điều trị và có nền tảng như một khoa học y khoa. Phương pháp điều trị không luôn độc quyền cho đầu hoặc xương cùng, nhưng một phương pháp điều trị hoàn toàn có thể, và sẽ có một ảnh hưởng trên toàn con người. Khóa học về lãnh vực này ở Hoa Kỳ chỉ bị giới hạn ở những bác sĩ y khoa D.O.'s và M.D.'s, bác sĩ nha khoa, và sinh viên y khoa trong đào tạo.

Cũng có những phương pháp khác của phương pháp điều trị thực nghiệm nắn xương là việc dùng thao tác cột sống và mô mềm cũng như những phương pháp khác mà, khi dùng một cách thích hợp, còn là rất hiệu quả. Tầm quan trọng của bác sĩ trong việc dùng những nguyên tắc này liên uan đến toàn bệnh nhân, không dành riêng cho những triệu chứng.



Một phương pháp tiếp cận giản đơn trong điều trị bệnh

Tóm lại, thuất nắn xương là một khoa học y khoa được đặt tên bởi Bác sĩ Andrew Taylor Still. Phương pháp được tạo ra như một khoa học hoàn toàn tập trung vào việc tìm ra nguyên nhân của bệnh và làm việc với bệnh liên quan đến sức khỏe. Sức khỏe, trong mọi tình trạng của bệnh, luôn hiện diên và một cách giản đơn, người ta có thể được đào tạo làm việc với nó không điều kiện. Việc sắp dặt tay được trình bày theo một phương pháp rất nhẹ nhàng và được giảng dạy nghe nhiều hơn thực hiện.

Một nhận thức về giải phẫu học, sinh lý học, phôi học và y khoa lâm sàng là một điều kiện tiên quyết trong nhận thức về việc áp dụng nó. Điều này không được xem như một phương pháp, đúng hơn là một phương pháp tiếp cận giản đơn với một bệnh nhân dựa trên sức khỏe. Phương pháp áp dụng của nó không tự động và thật vậy hai người có một chẩn đoán giống nhau và những triệu chứng giống nhau sẽ một cách không thay đổi được tiếp cận khác nhau. Một bệnh nhân nhận kiểu điều trị này thường là rất ngạc nhiên, khi không xuất hiện bác sĩ làm nhiều nhưng điều này có thể không xa hơn sự thật. Đa phần bệnh nhân sẽ buồn ngủ và thức giấc có cảm giác khác hẳn.

Điều nay không có kết hợp với bất kể thuật ngữ thời đại mới và phải không nhầm lẫn với bất kể môn học khác. Những bài báo trong tương lai sẽ được viết tập trung vào vài điều kiện và làm cách nào chúng ta tiếp cận với chúng. Mong đợi rằng, bài báo này cũng tốt như những bài báo khác sẽ không chỉ hỗ trợ trong việc mở cửa cho việc nhận thức tốt nhiều hơn về thuật nắn xương, mà còn làm cách nào chúng ta cần làm việc với toàn thể và điều trị bệnh từ vị trí sức khỏe.



Ý kiến của Bác sĩ Garcia

Thuật nắn xương truyền thống là một phương pháp tiếp cận y khoa dựa trên y khoa hoàn toàn và thực nghiệm. Dược phẩm và giải phẫu riêng đã chứng tỏ tạo ra ảnh hưởng phụ và tử vong nhiều hơn là cần thiết. Con người thông minh nhiều hơn dược phẩm và y học thường thức có thể nhận thức. Phương pháp thực hành của chúng ta nỗ lực trong việc hỗ trợ chữa bệnh bởi điều trị miệng và cơ thể như một toàn thể không phải là những bộ phận riêng biệt.

[NHAKHOA]

(Chiropractic)

Giới thiệu Khoa Nắn Khớp Xương

Bản dịch của Hereami, Bác Sĩ Trần Lý Lê hiệu đính @ TVVN

Nắn khớp xương là một phương thức chăm sóc sức khỏe chú trọng vào sự kết cấu của cơ thể, mà chính yếu là xương sống và các chức năng của nó. Dù các chuyên viên có thể ứng dụng nhiều cách thức khác nhau trong trị liệu, nhưng phần căn bản vẫn là điều chỉnh cột xương sống hay những phần khác trong cơ thể để chữa trị và trợ lực cho cơ thể tự chữa trị

Những điểm chính

—Người bệnh tìm đến với khoa nắn khớp xương khi bị những chứng đau lưng, đau cổ và đau đầu.
—Tùy theo loại chữa trị được dùng đến, nắn khớp xương có những phản ứng phụ và những rủi ro khác nhau.
—Các chuyên viên nắn khớp xương tại Mỹ buộc phải có văn bằng bác sĩ khoa nắn khớp tốt nghiệp từ các trường đại học được chính phủ công nhận.
—Những nghiên cứu đang tiến hành tìm hiểu về sự hữu hiệu của khoa nắn khớp xương, công dụng ra sao và hiệu quả cao nhất với những chứng bệnh hay điều kiện sức khỏe nào.

Hãy nói chuyện với các chuyên viên chăm sóc sức khỏe về bất cứ liệu pháp nào trong Y Học Bổ Sung và Y Học Hoán Đổi bạn đang dùng; cho họ biết thật đầy đủ về cách bạn giữ gìn sức khỏe; các điều này rất cân thiết cho việc kết hợp nhiều phương thức chữa trị và bảo đảm cho bạn có một sự chăm sóc an toàn.

Lược thuật và Lai lịch

Từ ngữ “chiropractic” (khoa nắn khớp xương) được kết hợp bởi hai chữ Hy Lạp “cheir” nghĩa là tay, và “praxis” nghĩa là động tác, mô tả một phương thức trị liệu thực hiện bằng tay. Chỉ dùng tay trong liệu pháp này, nhứt là chỉnh nắn cột xương sống là trọng tâm của khoa chữa trị này. Tại Mỹ, khoa này được coi như một ngành trong Y Học Bồ Sung và Hoán Đổi (CAM) và có khái niệm như sau:

—Cơ thể con người có khả năng tự chữa lành các bệnh
—Sự liên quan chặt chẽ giữa các chức năng với cấu trúc của cơ thể, nhất là cột xương sống, có ảnh hưởng đến sức khỏe.
—Việc trị liệu nhằm làm cho sự liên quan vừa nói được ổn định để trợ lực cho cơ thể tự chữa lành các bệnh.

Một vài y thuật trong khoa nắn xương do từ xưa truyền lại; còn những liệu pháp tân tiến do Daniel David Palmer kiến tạo vào năm 1895 tại Davenport, Iowa. Palmer đã tự học để trở thành người thầy chữa bệnh, tin tưởng rằng cơ thể con người có khả năng tự nhiên chữa trị được các chứng bệnh. Sự lệch lạc hàng lối trong xương sống gây cản trở cho sự lưu thông của luồng khí lực cần phải có cho việc điều hòa sức khỏe. Lý thuyết của Palmer là đem lại sự ổn định cho chức năng của hệ thần kinh, đặc biệt là thần kinh cột xương sống.

Cách sử dụng

Cuộc thăm dò ý kiến toàn quốc do ngành CAM thực hiện năm 2002 cho thấy rằng 20% người lớn ở Mỹ đã có một lần nào đó dùng đến khoa nắn xương trong việc trị bệnh; khoa này là một trong mười liệu pháp thông dụng nhứt của ngành CAM. Kết quả những cuộc thăm dò cho thấy người ta dùng cách chữa trị này vì những lý do sau đây:

—Sự hữu ích khi kết hợp khoa nắn xương với các liệu pháp của Y Học Chính Thống: 53%.
—Dùng thử vì tính hấp dẫn của cách chữa trị này: 32%.
—Dùng vì được các chuyên viên Y Học Chính Thống góp ý: 20%.
—Dùng khoa Nắn xương vì sự chữa trị trong Y Học Chính Thống quá đắt đỏ: 10%.

Nhiều người tìm đến khoa chữa trị này vì những bệnh có liên quan đến sự đau nhức kinh niên hoặc chứng đau thắt ngang lưng, đau cổ hay đau đầu.

Điều cần quan tâm khi gặp bác sĩ khoa nắn xương

Trong lần tiếp xúc đầu tiên, bác sĩ khoa nắn xương ghi nhận bệnh lý của bệnh nhân và làm xét nghiệm vật lý, đặc biệt là cốt xương sống, thêm vài khám nghiệm hoặc thử nghiệm khác như chụp quang tuyến X chẳng hạn. Nếu được kết luận là nên áp dụng khoa này, người ta sẽ lập một bản dư liệu cho việc chữa trị.

Trong những lần sau đó, bác sĩ của khoa có thể thực hiện một hay nhiều hình thức chỉnh nắn khác nhau thường được dùng trong khoa này, chính yếu vẫn là cột xương sống; những sự chỉnh nắn này (đôi khi gọi là vận dụng) thực hiện bằng tay hay với một thiết bị, bất chợt đưa vào khớp xương một lực; lực này được theo dõi và đẩy đi xa tránh không cho dồn tụ; mục đích là gia tăng phạm vị và phẩm tính hoạt động của khí lực trong vùng chữa trị nhằm gia tăng và tái tạo sức khỏe. Một phương cách khác cũng dùng bàn tay là vận động (cho các khớp cử động trong phạm vi bình thường).

Khoa nắn xương có thể kết hợp sự chỉnh nắn cột xương sống với vài phương thức khác như sau:

—Hơi nóng và nước đá.
—Kích thích bằng điện năng
—Nghỉ ngơi
—Tập luyện phục hồi sức khỏe
—Góp ý về cách thức ăn uống, giảm cân và các yếu tố khác trong lối sống
—Dùng chất dinh dưỡng phụ

Phản ứng phụ và những rủi ro

Phản ứng phụ và những rủi ro tùy thuộc vào cách chữa trị được dùng, thông thường phản ứng phụ là thấy thoáng nhức đầu, hơi mệt hoặc có cảm giác khó chịu tại vùng được chữa trị; những biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ là vô cùng thấp trong cách chữa trị này.

Nếu có dùng chất dinh dưỡng phụ trong khoa nắn xương thì những chất phụ này có thể tương tác với thuốc trị bệnh (của Y Học Chính Thống) và gây ra phản ứng phụ. Điều hệ trọng là người áp dụng cách chữa trị của khoa này cần cho chuyên viên biết tất cả các loại thuốc (có toa hay không có toa bác sĩ) và các chất dinh dưỡng phụ đang dùng.

Điều kiện hành nghề

Tại Hoa Kỳ, để hành nghề Nắn xương phải có văn bằng Doctor of Chiropractic (D.C.) tốt nghiệp từ một trường đại học đã được công nhận bởi Council on Chiropractic Education (CCE). CCE là cơ quan đã được Bộ Giáo Dục Hoa Kỳ chứng nhận có đủ trình độ điều hành các đại học đào tạo bác sĩ Khoa Nắn Xương tại Mỹ. Để được thu nhận vào các trường đại học này, sinh viên phải hoàn tất trung bình 90 tín chỉ bậc đại học (khoảng 3 năm học) phần lớn liên quan đến ngành khoa học.

Chương trình học của Khoa Nắn Xương là 4 năm bao gồm học lý thuyết trong lớp và trực tiếp chăm sóc bệnh nhân. Bài học chuyên biệt hướng dẫn về khoa học thực nghiệm, về y tế công cộng và phương pháp nghiên cứu. Vài bác sĩ phải mất từ 2 tới 3 năm nội trú để theo đuổi học hỏi những phần chuyên môn trong Khoa Nắn Xương.

Quy định

Mỗi tiểu bang, kể cà District of Columbia có những quy định riêng cho khoa nắn xương trong phạm vi cai quản của mình. Ủy ban khảo hạch đòi hỏi phải có bằng hành nghề và biết ứng xử khi bất ngờ gặp bệnh nhân. Phần lớn các tiểu bang đều đòi hỏi các bác sĩ Khoa Nắn Xương hàng năm phải tham dự lớp giảng huấn bổ sung để duy trì giá trị bằng hành nghề của mình. Phạm vi ôn tập của các bác sĩ trong khoa này, tùy từng tiểu bang sẽ thay đổi từ lĩnh vực thử nghiệm trong phòng thí nghiệm, đến cách thức chẩn bệnh, cách thức pha chế và bán các chất dinh dưỡng phụ, cũng như biết ứng dụng những liệu pháp khác trong ngành CAM như khoa châm cứu hay phép vi lượng đồng căn.

Sự chấp nhận của hãng bảo hiểm

So với các liệu pháp khác trong ngành CAM, khoa năn xương là liệu pháp được các hãng bảo hiểm sức khỏe chấp nhận rộng rãi. Chương trình của nhiều tổ chức HMO (Health Maintenance Organization) hay các hãng bảo hiểm tư nhân, và ngay chương trình bồi thường tai nạn lao động đều chịu chi trả tiền chữa trị khi bệnh nhân dùng khoa này. Các bác sĩ có thể tính tiền với chương trình Medicare, nhiều tiểu bang chấp nhận cho tính tiền với chương trình Medicaid. Nếu bạn có bảo hiểm sức khỏe, nhớ xem xét lại xem hãng có chấp nhận thanh toán chi phí chữa trị trước khi chọn khoa năn xương.

Những điểm khác cần quan tâm

—Những nghiên cứu khoa học nhằm mở rộng sự hiểu biết về cách chữa trị trong khoa nắn xương vẫn đang xúc tiến.
—Khi quyết định dùng khoa năn xương, nhớ thảo luận với bác sĩ hành nghề những điều sau đây:
---Trình độ học vấn, quá trình thụ huấn và bằng hành nghề của người này như thế nào?
---Tìm hiểu xem bác sĩ này có kinh nghiệm chữa trị loại bệnh bạn đang muốn chữa trị hay không?
---Cho bác sĩ này biết bất cứ loại thuốc bệnh hay chất dinh dưỡng phụ nào bạn đang dùng, kể cả trường hợp có liên quan với bất cứ một thứ thuốc men đặc biệt nào.
—Nói chuyện với các chuyên viên chăm sóc sức khỏe về bất cứ liệu pháp nào trong Y Học Bổ Sung và Hoán Đổi bạn đang dùng. Cho họ biết đầy dủ các cách thức bạn áp dụng để giữ gìn sức khỏe; điều này rất quan trọng để có được sự chăm sóc an toàn cho bạn khi phải kết hợp nhiều liệu pháp trong chữa trị.

Những nghiên cứu do NCCAM tài trợ

Những dự án nghiên cứu hiện nay của khoa nắn xương do National Center for Complementary and Alternative Medicine (NCCAM) hỗ trợ đang tập trung vào:

—Sự hiệu quả của khoa nắn xương đối với chứng đau lưng, đau cổ, đau đầu cũng như những bệnh tật khác như chứng rối loạn chức năng xương quai hàm.
—Mở rộng chương trình giảng dậy nhằm gia tăng số lượng bác sĩ khoa nắn xương có hiểu biết về nghiên cứu.
—Qua sự đáp ứng của bệnh nhân trong cách chữa trị, tìm hiểu xem sự hài lòng của họ có tác động thế nào đến khoa năn xương.

Định nghĩa

—Khoa Nắn Xương: là phương thức chữa trị của Y Học Toàn Bộ chú trọng vào sự liên quan giữa kết cấu của cơ thể—chính yếu là cột xương sống—và các chức năng hoạt động. Các chuyên viên thực hiện việc chỉnh nắn (một thể loại của kích thích) với mục đích điều chỉnh những bất ổn trong kết cấu để trợ lực cho cơ thể tự chữa lành bệnh.

—Y Học Bổ Sung và Hoán Đổi (CAM): là một tập hợp nhiều y thuật chữa trị và các phương thức chăm sóc sức khỏe, các phương thức thực hành và các dược phẩm mà tất cả hiện nay chưa được coi là một ngành của nền Y khoa Chính Thống. Y Học Bổ Sung thì được dùng cùng với Y Học Chính Thống; còn Y Học Hoán Đổi nhằm thay cho Y Học Chính Thống.

—Y Học Chính Thống: là những cách chữa trị đang được thể hiện qua công việc của những người có văn bằng M.D (Medical Doctor) hay D.O (Doctor of Osteopathy) và những người làm việc trong các ngành chuyên môn liên quan đến việc chăm sóc sức khỏe, như các chuyên viên vật lý trị liệu, các chuyên viên tâm lý học, và các y tá/điều dưỡng có bằng hành nghề.

—Chất dinh dưỡng phụ: là một loại sản phẩm có chứa sinh tố, khoáng chất, dược thảo và những cây thuốc khác, acid amino, phân hóa tố và/hay những thành phần khác có công dụng hỗ trợ cho sự ăn uống. Cơ quan Food and Drug Administration của Mỹ yêu cầu phải dán nhãn đặc biệt trên các chất dinh dưỡng phụ và coi đó là thực phẩm, không phải là dược phẩm.

—Vận dụng bằng tay: là chuyển vào khớp xương một lực; lực này được theo dõi và đẩy đi xa tránh không cho dồn tụ nhằm gia tăng và tái tạo sức khỏe. Sự vận dụng này cũng là một cách chữa trị trong các liệu pháp khác hay trong Y Học Toàn Bộ; khoa chỉnh nắn xương, thuật Xoa bóp và thiên nhiên tự căn liệu pháp chẳng hạn, đều dùng đến các cách vận dụng bằng tay khi chữa trị cho người bệnh.

Tham Khảo

—Agency for Health Care Policy and Research. Chiropractic in the United States: Training, Practice, and Research. Rockville,
—MD: Agency for Health Care Policy and Research; 1997. AHCPR publication no. 98-N002.
—Meeker WC, Haldeman S. Chiropractic: a profession at the crossroads of mainstream and alternative medicine. Annals of Internal Medicine. 2002;136(3):216-227.
—Barnes PM, Powell-Griner E, McFann K, Nahin RL. Complementary and alternative medicine use among adults: United States, 2002. CDC Advance Data Report #343. 2004.
—Coulter ID, Hurwitz EL, Adams AH, et al. Patients using chiropractors in North America: who are they, and why are they in chiropractic care? Spine. 2002;27(3):291-296.
—The Council on Chiropractic Education. Standards for Doctor of Chiropractic Programs and Requirements for Institutional Status January 2007.
—The Council on Chiropractic Education Web site. Accessed at www.cceusa. org/2007%20STANDARDS.pdf on June 28, 2007.
—Dagenais S, Haldeman S. Chiropractic. Primary Care. 2002;29(2):419-437.
—Eisenberg DM, Cohen MH, Hrbek A, et al. Credentialing complementary and alternative medical providers. Annals of Internal Medicine. 2002;137(12):965-973.
—Ernst, E, Pittler, MH, Wider, B, eds. The Desktop Guide to Complementary and Alternative Medicine: An Evidence-Based Approach. 2nd ed. St. Louis, MO: Mosby Elsevier; 2006.
—Kaptchuk TJ, Eisenberg DM. Chiropractic: origins, controversies, and contributions. Archives of Internal Medicine. 1998;158(20):2215-2224.
—Senstad O, Leboeuf-Yde C, Borchgrevink C. Frequency and characteristics of side effects of spinal manipulative therapy. Spine. 1997;22(4):435-440.

Để Biết Thêm

NCCAM Clearinghouse
NCCAM Clearinghouse cung cấp tài liệu về CAM và NCCAM như các tài liệu về nghiên cứu, các kho trữ liệu của Chính phủ về các văn bản khoa học và y tế. Clearinghouse không cung cấp dịch vụ cố vấn y tế, không góp ý cách chữa trị hay giới thiệu chuyên viên.
Gọi miễn phí trong nước: 1-888-644-6226
TTY (người điếc hay nặng tai): 1-866-464-3615
Trang mạng: www.nccam.nih.gov
Điện thư: [e-mail]

PubMed®
Là một dịch vụ của National Library of Medicine (NLM), PubMed lưu trữ những tài liệu, tin tức và phần lớn là những bản tóm lược các bài viết trong các tạp chí khoa học hay y tế. CAM với PubMed được NCCAM và NLM kết hợp phát triển, coi như một cơ quan phụ của hệ thống PubMed chuyên về các đề tài nghiên cứu trong CAM.
Trang mạng: PubMed Home
Trang mạng: CAM on PubMed

ClinicalTrials.gov
ClinicalTrials.gov là một kho trữ liệu nhằm hỗ trợ công khai hay riêng tư những thử nghiệm lâm sàng (nghiên cứu trên người bệnh) cho nhiều loại bệnh tật và điều kiện sức khòe. Cơ quan này được NIH và U.S. Food and Drug Administration bảo trợ.
Trang mạng: Home - ClinicalTrials.gov

CRISP (Computer Retrieval of Information on Scientific Projects)
CRIS là một kho trữ liệu nhằm tài trợ công khai cho những dự án nghiên cứu khoa học và y học do các viện nghiên cứu hướng dẫn.
Trang mạng: CRISP - A Database of Biomedical Research Funded By the National Institutes of Health (NIH)

Ghi Nhận:

NCCAM chân thành cám ơn Partap S. Khalsa, D.C., Ph.D. đã đóng góp những kiến thức chuyên môn và duyệt lại bản tường trình này.

Không giữ bản quyền; NCCAM khuyến khích việc sao chép và quảng bá tài liệu này để phục vụ công chúng.

Tài liệu này chỉ là bản tin tức, không thể dùng nó thay cho những giám định chuyên môn hay những lời chỉ dẫn của chuyên viên chăm sóc y tế. NCCAM khuyến khích bạn nên thảo luận với chuyên viên chăm sóc y tế của mình khi bạn quyết định dùng bất cứ phương thức chữa trị hay chăm sóc sức khỏe nào trong ngành CAM. NCCAM không xác nhận tán trợ bất cứ sản phẩm, dịch vụ hay liệu pháp nào được nhắc đến trong tài liệu này.

National Institutes of Health
U.S. Department of Health and Human Services
Tài liệu số: D403
Soạn thảo: 11-2007.

[NHAKHOA]

Chứng bệnh Bất toàn trong Tạo sinh xương (Osteogenesis Imperfecta)
Nguyễn Đình Nguyên

Một cách vắn tắt, chứng bất toàn tạo sinh xương (có người gọi là hội chứng xương bất toàn, hay tiếng Anh là Osteogenesis imperfecta (OI)), sẽ viết tắt là OI, tức là hệ xương không đường hình thành một cách hoàn hảo như bình thường. Người bệnh mắc chứng này là do tình trạng đột biến di truyền trong cấu trúc có vai trò làm cho xương có khả năng chịu lực. Do vậy khi bị bệnh thì xương không có độ bền dẻo nữa mà lại giòn và vì thế mà xương rất dễ biến dạng và gãy. Về phía di truyền nếu một trong hai cha mẹ bị chứng này, thì xác suất 50% con của cặp bố mẹ này bị bệnh. Tuy nhiên mức độ gãy và độ trầm trọng có thể khác. Cũng có các trường hợp cha mẹ hoàn toàn bình thường nhưng vẫn có con bị bệnh vì như đã nói trên bệnh do đột biến di truyền tức là mới phát sinh ngay trong cấu trúc di truyền của đứa con.
Về mặt dịch tễ học, OI là một rối loạn xếp vào bệnh hiếm gặp (Theo tiêu chuẩn ở Mỹ, một loại bệnh hiếm gặp ở Mỹ là bệnh có số người mắc bệnh này dưới 200 000, trong khi đó tiêu chuẩn của châu Âu quy định bệnh hiếm gặp là bệnh có tần suất dưới 1/2000). Tại Mỹ, hiện nay có khoảng 20000 đến 50000 người mắc chứng bệnh OI [1]. Tỷ lệ mắc hàng năm của chứng bệnh này ở Mỹ vào khoảng 0.01% [2].
Về mặt bệnh lý học, thì do thương tổn gene chịu trách nhiệm sản xuất một thành tố quan trọng có trong các mô liên kết của cơ thể đó là collagen. Collagen có vai trò làm kết dính, tạo độ bền cho những cấu trúc có hình dạng của cơ thể như khung xương, nhãn cầu; nói một cách nôm na đó là bộ khung của các cấu trúc. Trong chứng OI, thì người bệnh hoặc có ít collagen hơn người bình thường hoặc có đủ nhưng collagen không đủ chất lượng.
Trên lâm sàng, bệnh bất toàn trong tạo sinh xương được chia làm bốn thể, mức độ nặng nhẹ khác nhau. Một số các biểu hiện hoặc hội chứng khác cũng có thể có OI đi kèm thí dụ như tầm vóc nhỏ, các hội chứng như mặt tam giác, các rối loạn về hô hấp, hoặc kém thính giác. Mỗi một cá thể bị OI có thể có những biểu hiện lâm sàng khác đi kèm. Về hình thái, chứng bất toàn trong tạo xương, phổ biến và được chấp nhận rộng rãi là có 4 thể [3], có tính cách tương đối:

Loại I:



Đây là dạng hay gặp nhất và nhẹ nhất trong bệnh OI. Chất collagen trong trường hợp này bị thiếu hụt (hay gặp) hoặc đủ số lượng nhưng kém chất lượng. Xương bị
Loại I: 1:đàn bà : 38 t, cao 1,71m. 2: đàn bà 63 tuổi, cao 1,37m

gãy trong thể bệnh này dễ chữa hơn các thể khác. Gãy xương thường xuất hiện trước tuổi dậy thì. Thể bệnh này thường có tầm vóc bình thường hoặc tương đối như bình thường. Có biểu hiện yếu dây chằng khớp, và trương lực cơ cũng yếu làm cho sự di chuyển của bệnh nhân có thể khó khăn. Một số trường hợp có biểu hiện có vết xanh thâm hay tím ở tròng trắng của mắt. Bệnh nhi có thể có khuôn mặt hình tam giác. Cột sống có thể cong. Có thể dễ bị gãy răng.




Loại II:

Là thể loại nặng nhất của chứng OI, bệnh nhân tử vong ngay sau sinh hoặc chỉ sống được một thời gian ngắn sau khi chào đời do rối loạn hô hấp. Nhờ tiến bộ của kỹ thuật, hiện nay nhóm bệnh nhân này có thể sống đến tuổi vị thành niên. Gãy nhiều xương, biến dạng xương nặng. Tầm vóc thấp bé đi kèm với thiểu năng hô hấp.

Loại III:


Loại III:1: đàn ông 27 t cao 94cm; 2: đàn bà 40 t, 84cm

Cũng là một dạng tạo collagen không thích hợp thường là gây nên tình trạng biến dạng xương nặng. Trẻ thường sinh ra xương đã gãy. Lòng trắng mắt có thể quá trắng hoặc có màu xanh hoặc màu xám. Bệnh nhân mắc OI loại III thường có tầm vóc thấp, có các biến chứng bề hô hấp, rối loạn về răng. Có thể giảm chức năng nghe.


Loại IV:
Loại IV: 1: đàn ông 40 t cao 90 cm; 2: đàn bà 35 t, 124 cm

Là dạng nặng trung bình về rối loạn tạo collagen, giữa các mức độ I, II và III. Các xương dễ bị gãy. Một số bệnh nhân có thể có tầm vóc thấp hơn bình thường và có thể có rối loạn ở răng. Các xương bị biến dạng ở mức nhẹ đến trung bình.

Tuy nhiên hiện nay cũng đã có đến loại V, VI, và VII [4-6]. Như vậy, về mặt mức độ từ nhẹ đến nặng trên lâm sàng được xếp như sau:


Loại I (nhẹ nhất) < IV, V, VI, VII < loại III < loại II (nặng nhất)

Trong thời kỳ mẹ mang thai, siêu âm có thể phát hiện được các trường hợp bệnh nặng. Hoặc xét nghiệm di truyền có thể nhận dạng được tình trạng đột biến của gen. Trong nhiều trường hợp, các xương gãy gần như tự nhiên hoặc do sang chấn tối thiểu, là một dấu hiệu chỉ điểm của OI.


Loại V:
Biểu hiện lâm sàng như loại IV, chẩn đoán bằng sinh thiết xương

Loại V: người lớn



Loại V: trẻ nhỏ



Loại VI: Biểu hiện lâm sàng như các thể trung bình đến nặng. Ngoài ra còn có tăng một loại biểu thị tố luân chuyển xương (bone turnover marker) là alkaline phosphatase.

Điều trị:


Cho đến hiện nay, chứng bất toàn trong tạo sinh xương vẫn được xem là một rối loạn di truyền không thể chữa khỏi được. Lý do là chưa có thể thay thế lại được cấu trúc của chất collagen trong cơ thể cũng như hiện nay chưa có phương thức nào kích thích cho cơ thể tăng tổng hợp số lượng collagen. Phương pháp can thiệp vào cấu trúc di truyền vẫn là một thiết kế trong ý tưởng.
Vì thế, hiện nay vấn đề đặt ra là quản lý bệnh nhân như thế nào, và giúp cho bệnh nhân giảm thiểu tai biến gãy xương đến mức có thể chứ không đặt nặng vấn đề chữa khỏi. Điều trị phải dựa trên từng bệnh nhân tuỳ thuộc vào mức độ nặng nhẹ của bệnh và tuổi tác của bệnh nhân. Điều trị bệnh này phải có sự phối hợp của một đội ngũ các thầy thuốc các chuyên khoa, vật lý trị liệu, y tá chuyên ngành, nhân viên y tế cộng đồng.


Nguyên tắc trị liệu bao gồm:

- Tối ưu hoá chức năng của bộ xương
- Tối thiêu hoá các biến dạng và sự tàn phế
- Hỗ trợ và phát triển kỹ năng sinh tồn độc lập của người bệnh
- Duy trì sức khoẻ toàn trạng, điều trị vật lý

Hầu hết các trị liệu áp dụng cho bệnh nhân OI là trị liệu không can thiệp phẫu thuật kể cả xương bị gãy. Bó bột, bất động, nẹp cố định là những biện pháp áp dụng để chữa gãy xương trong OI. Tuy nhiên việc bất động trong trị liệu này cũng gây ra nguy cơ là làm tăng nguy cơ mắc bệnh khác cũng như tăng nguy cơ gãy xương thêm. Do đó việc cố định xương trị liệu phải kết hợp với vận động và vật lý trị liệu ngay sau đó để giảm thiểu các nguy cơ khác phát sinh.
Tuy hiếm, nhưng phẫu thuật cũng có thể áp dụng trên những xương bị gãy đi gãy lại nhiều lần, biến dạng nặng. Trong những trường hợp đó thường là đóng đinh để cố định xương, nhưng phức tạp là cần phải có tái phẫu thuật để thay đinh cho phù hợp với tuổi lớn của trẻ.

Hoá dược điều trị chứng bất toàn trong tạo xương:


Đây có lẽ là vấn đề nóng bỏng nhất trong phương thức trị liệu hội chứng bất toàn trong tạo sinh xương. Như đã đề cập ở trên, mục đích tìm kiếm một hoá trị liệu hiện nay không nhằm để sửa chữa được khả năng sản xuất chất collagen của cơ thể mà là nhằm vào việc làm gia tăng sức bền của xương cũng như cải thiện tầm vóc cho bệnh nhân.
Tuy nhiên, nhiều loại thuốc được dùng để điều trị cho bệnh nhân bệnh OI gần như là không đạt được một kết quả khả quan nào. Một nghiên cứu tổng hợp [7] đánh giá hiệu quả điều trị của khoảng 20 loại thuốc khác nhau bao gồm các nhóm hormone, vitamin, khoáng chất và một số hoá chất ngoại sinh, nhưng hầu như không có loại nào chứng tỏ là hiệu quả sau một thời gian điều trị. Các loại thuốc này là: calcitonin, cortisone, oestrogens, androgens, thyroxine; các vitamin A, C và D; aluminium, calcium, fluoride, magnesium, phosphate và strontium; arsenic, các chất phóng xạ, acid HCl pha loãng và chiết xuất từ xương bò con.

Sử dụng nội tiết tố (hormone) tăng trưởng

Vấn đề tầm vóc của bệnh nhân trong bệnh OI là một vấn đê nghiêm trọng, vì các thể trung bình đến nặng, bệnh nhân đều có tầm vóc rất thấp. Cho đến nay khoa học cũng chưa tìm được lý do tại sao. Thế nhưng, về mặt sinh lý học, một loại hormone gọi là hormone tăng trưởng (growth hormone) nó đóng vai trò giúp cho cơ thể phát triển chiều cao đặc biệt trong giai đoạn dậy thì. Cho nên các nhà khoa học hướng đến việc thử nghiệm sử dụng chất này cho những bệnh nhân OI có tầm vóc thấp.
Cho đến hiện nay, việc sử dụng hormone tăng trưởng đối với chứng OI vẫn còn đang bắt đầu thử nghiệm lâm sàng ở giai đoạn 2 (Mỗi một quy trình thử nghiệm lâm sàng phải trải qua 4 giai đoạn), tức là quy mô nghiên cứu mở rộng hơn, số lượng đối tượng nghiên cứu lớn hơn, từ 100-300 người, và nghiên cứu không chỉ dừng lại ở tác dụng mà còn nghiên cứu độ an toàn, tác dụng phụ của thuốc. Kỳ thực giai đoạn 2 của nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng của hormone tăng trưởng chỉ mới trong giai đoạn trứng nước, có nghĩa là vẫn còn đang tìm kiếm đối tượng bệnh nhân tình nguyện (đủ tiêu chuẩn nghiên cứu) tham gia nghiên cứu.


Thế nhưng, nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng sử dụng hormone tăng trưởng giai đoạn 1 cũng không cho một kết quả nào khả quan hơn. Trong một nhóm có 22 trẻ (13 trai, 9 gái) bị OI đang tuổi dậy thì [8], 10 trẻ bị OI loại III, 10 loại IV và 2 trẻ bị loại I. Thử nghiệm lâm sàng này đặt ra nhiều mục tiêu, như xem các trẻ bị OI có bị thiếu hụt hormone tăng trưởng không, chúng có đáp ứng với kích thích tăng hormone không và xem có đáp ứng với điều trị bằng hormone tăng trưởng không. Nhưng đối với mục tiêu đánh giá tác động của hormone tăng trưởng thì chỉ mới tiến hành ở mức độ thử nghiệm tiên phong (pilot), tức là chỉ nghiên cứu trên một nhóm ít bệnh nhân xem nó có kết quả hứa hẹn gì không; thì nghiên cứu tiên phong này chỉ có 7 trẻ, một sử dụng hormone tăng trưởng ngoại sinh và 6 trẻ được dùng clonidine, trong một thời gian 6 tháng. Kết quả sau đó cho thấy 1 trẻ dùng hormone tăng trưởng ngoại sinh và 3/6 trẻ còn lại có tăng chiều cao trung bình 4.7cm/năm so với tỷ lệ tăng trưởng của trẻ trước điều trị. Như vậy có nghĩa là cũng chỉ có một vài trẻ có đáp ứng tăng trưởng chiều cao trong một thời gian theo dõi, một vài thì không; còn về lâu về dài thì không rõ. Chính vì vậy mà thử nghiệm lâm sàng dùng hormone tăng trưởng nhằm để cái thiện chiều cao của trẻ bị chứng bất toàn trong tạo sinh xương vẫn còn đang tiếp tục với số lượng bệnh nhân nghiên cứu lớn hơn và với thời gian theo dõi dự kiến sẽ lâu hơn.
Việc sử dụng hormone tăng trưởng có thể đạt kết quả tốt hơn khi kết hợp với thuốc chống huỷ xương nhóm bisphosphonates, nhưng vẫn còn đang trên con đường tìm tòi và thử nghiệm.

Sử dụng thuốc ngăn cản quá trình huỷ xương

Trong những năm cuối XX và đầu XXI, một trong những thử nghiệm hoá dược trong điều trị OI được coi là hứa hẹn nhất hiện nay đó là sử dụng thuốc ngăn cản quá trình huỷ xương (antiresorption agent) nhóm bisphosphonates, mà thuốc chủ yếu là pamidronate. Từ 1997, có tất cả 18 nghiên cứu quan sát sử dụng bisphosphonates điều trị trong bệnh OI, số lượng bệnh nhân trong một nghiên cứu ít nhất là 4 [9] và nhiều nhất là 165 [10]; trong số đó có 15 nghiên cứu sử dụng pamidronate.
Đặc điểm nổi bật cần chú ý trong các nghiên cứu này là:

- Tất cả các nghiên cứu này đều không phải là các thử nghiệm lâm sàng (bằng chứng có giá trị cao nhất trong bậc thang giá trị khoa học) mà chỉ là các nghiên cứu quan sát (chỉ có giá trị gợi ý nhất định).

- Pamidronate truyền tĩnh mạch là chủ yếu.

- Tuổi nghiên cứu của bệnh nhân dao động khá rộng giữa các nghiên cứu, nhưng đa số là tuổi nhỏ đến vị thành niên.

- Thời gian theo dõi trung bình là khoảng 1 đến 3 năm.

- Đối tượng nghiên cứu là các bệnh nhân mắc OI thể trung bình nặng đến nặng.

Hiệu quả tác dụng của điều trị (dùng pamidronate truyền tĩnh mạch) không đồng bộ giữa các nghiên cứu quan sát này, và hiệu quả cũng không xảy ra ở đại đa số bệnh nhân trong mỗi nghiên cứu: có biểu hiện giảm đau sau vài tuần điều trị [9-14], có cảm giác khoẻ khoắn hơn [15], tăng lực cơ [16]. Một số các nghiên cứu cho thấy mật độ xương đốt sống tăng hơn những bệnh nhân không được điều trị [11, 15, 17-19]. Và cũng nên nhắc lại rằng, các triệu chứng này chỉ là kết quả của các nghiên cứu quan sát; chịu nhiều ảnh hưởng của yếu tố ngoại lai và bị chi phối bởi các yếu tố gây nhiễu khác, mà bản chất của một nghiên cứu quan sát không cho phép kiểm soát để có câu trả lời thoả đáng. Nhưng dù sao cũng là những điểm nên ghi nhận để kiểm chứng.

Trong điều trị bệnh OI, mục tiêu tối hậu là làm giảm tỷ lệ gãy xương, ngăn cản quá trình làm biến dạng các xương dài gây ra gù vẹo cột sống cũng như cong vẹo chi, và cải thiện chức năng phụ thuộc vào khung xương (hô hấp, vận động). Thế nhưng các nghiên cứu về vấn đề mấu chốt này lại rất hiếm hoi [20]. Thực tế, mới chỉ có hai nghiên cứu đề cập đến vấn đề hậu quả gãy xương của OI [11, 16]. Hai nghiên cứu này cho thấy tỷ lệ mắc bệnh trong số các bệnh nhân dùng pamidronate thấp hơn so với những bệnh nhân không dùng. Tuy nhiên, cũng cần phải cân đối nhiều yếu tố tác động đến tỷ lệ gãy xương như tuổi tác chênh lệch giữa hai nhóm, can thiệp điều trị khác (như phẫu thuật, vật lý trị liệu) giữa hai nhóm khác nhau cũng như các đặc tính khác mà trong nghiên cứu quan sát không có khả năng điều chỉnh [20]. Chỉ có một nghiên cứu [11] trong số hai nghiên cứu này cho thấy tỷ lệ tử vong trong số bệnh nhân dùng pamidronate thấp hơn so với số bệnh nhân không dùng. Thế nhưng tỷ lệ tử vong giảm này chỉ có một phần là do tác dụng của pamidronate mà thôi. Cho đến hiện nay, chưa có câu trả lời, liệu pamidronate có tác dụng phòng ngừa biến dạng xương dài hay di chứng gù vẹo hay không so với những bệnh nhân cùng điều kiện bệnh lý mà không dung thuốc [20].
Trong khi hiệu quả của việc sử dụng pamidronate điều trị bệnh nhân OI còn chưa ngã ngũ và chưa có bằng chứng đáng tin cậy thì không ít các tác dụng phụ cũng xày ra, chủ yếu ở bệnh nhi và vị thành niên (đối tượng chủ yếu cần điều trị OI). Tai biến sớm trong điều trị pamidronate là giảm nồng độ calcium huyết thanh. Nhiều bệnh nhân khác có biểu hiện như cúm.
Điều đáng ngại nhất của việc sử dụng nhóm bisphosphonates trong điều trị OI là tai biến về xa. Do đặc điểm của bệnh là bệnh di truyền, do đó điều trị không thể nhất thời mà phải điều trị dài hạn. Thế nhưng cho đến hiện nay, giới chuyên môn lo ngại tác hại khi sử dụng bisphosphonates lâu dài [21]. Về cơ chế, các loại bisphosphonates là thuốc chống quá trình huỷ xương, làm giảm tình trạng thủng nát bè xương, và trong quá trình đó chúng ức chế các biểu tố luân chuyển xương (bone turnover markers), hậu quả gây tăng quá trình khoáng hoá và tích luỹ các vi tổn thương. Chính quá trình khoáng hoá làm cho xương trở nên dòn hơn. Điều này đã được minh chứng thông qua đo các yếu tố cơ sinh của xương [22]. Một khi quá trình huỷ xương bị ức chế mạnh thì nó sẽ gây hiệu ứng ngược, ngăn cản quá trình sửa chữa các thương tổn vì không có hoạt động của huỷ cốt bào. Trên nghiên cứu thực nghiệm ở động vật cho thấy dùng bisphosphonates liều cao gây ra sự tích tụ các vi thương tổn của xương [23]. Nghiên cứu trên chuột cũng cho thấy dùng bisphosphonates gây ức chế phát triển xương dài [24]. Về nguyên lý sinh học, quá trình tái cấu trúc xương có lẽ là quá trình loại bỏ những vi thương tổn của xương cũ và thay thế chất xương mới vào. Nếu quá trình này bị dừng lại, thì thương tổn tích luỹ và cuối cùng thì làm cho xương yếu hơn [25].
Cho dù trên đây là những lập luận về mặt sinh học, cơ chế và những thực nghiệm. Khoa học vẫn chưa có câu trả lời liệu tác dụng xấu đó có xảy ra trên cơ thể người hay không. Tuy nhiên điều quan trọng là chúng ta phải biết để tìm hiểu thêm, nhất là đối với những bệnh nhân OI là đối tượng cần dùng thuốc kéo dài.
Tóm lại, cho đến hiện nay, vẫn còn quá nhiều câu hỏi chưa có câu trả lời cho việc sử dụng pamidronate để điều trị bệnh nhân bất toàn trong tạo sinh xương [20]: Lợi ích lâu dài của pamidronate là gì? Thời gian sử dụng pamidronate là bao lâu để có thể đạt được kết quả tối ưu mà tác dụng phụ tối thiểu? Liệu thuốc có thể dùng được suốt đời không? Nếu không, điều gì sẽ phát sinh sau khi ngừng điều trị thuốc? Cùng là một nhóm bisphosphonates với nhau, hiện nay chỉ có pamidronate là được nghiên cứu nhiều hơn cả, vậy những loại khác cùng họ bisphosphonates mà giá thành rẻ hơn, liệu có hiệu quả như pamidronate không?
Các câu hỏi này chỉ có thể giải đáp được bằng các nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng được thiết kế công phu, kỹ lưỡng, mà trên hết là rất tốn kém. Cho đến hiện nay, chưa có một thử nghiệm lâm sàng nào tiến hành nghiên cứu tác dụng của pamidronate đối với bệnh nhân bất toàn trong tạo sinh xương cả.


Các điều trị khác:

Một dạng điều trị khác được cho là có tiềm năng đối với bệnh nhân bất toàn trong tạo sinh xương đó là việc cấy tuỷ sử dụng tế bào bình thường hoặc thậm chí cả mô bào. Tuy nhiên các nghiên cứu này còn chỉ ở mới dạng phôi thai.
Việc tác động vào hệ thống di truyền chỉ huy việc sản xuất collagen là một vấn đề thiên nan vạn nan, nhưng chúng ta vẫn có quyền hy vọng vào sự tiến bộ nhanh của khoa học kỹ thuật.
Điều trị dự phòng

Tập thể dụng là biện pháp tốt để giúp cho người bệnh tăng cường độ chịu lực của xương và sức lực của cơ bắp, là các yếu tố giúp ngăn ngừa gãy xương.
Bơi lội có lẽ là một biện pháp tập luyện cơ xương khớp toàn thân tốt và thích hợp nhất đối với bệnh nhân mắc OI, vì vận động dưới nước ít bị nguy cơ gãy xương. Đối với những người đi lại được thì đi bộ là một loại hình tập thể dục khá thích hợp. Tuy nhiên, với từng cá nhân, việc tư vấn với các chuyên gia về lý trị liệu và phục hồi chức năng chuyên khoa là cần thiết để có thể có từng mô hình tập luyện thích hợp cho từng cá nhân một. Điều này chỉ có thể thực hiện ở những nơi có đội ngũ chuyên môn chuyên khoa sâu, chuyên biệt hoá và nhân viên được huấn luyện kỹ về chứng bất toàn trong tạo sinh xương.
Duy trì trọng lượng cơ thể cũng là một yếu tố quan trọng, cho nên vai trò dinh dưỡng trong bệnh OI cần phải lưu tâm. Bệnh nhân cũng cần phải thực hiện một lối sống lành mạnh là không hút thuốc lá, tránh uống cà phê, rượu, tránh dùng các loại thuốc chống viêm có corticosteroid.
Nói tóm lại, bệnh bất toàn trong tạo sinh xương là một bệnh lý di truyền, gây hậu quả lên sức bền của khung xương nặng hay nhẹ tuỳ theo thể bệnh. Cho đến hiện nay, vẫn chưa có phương thức điều trị triệt để. Bệnh dù không thể chữa khỏi, nhưng vẫn có một số biện pháp quản lý nhằm hạn chế biến chứng của bệnh, làm giảm tần suất gãy xương cũng như cải thiện các chức năng khác của cơ thể.

Đặc biệt, gần đây trong nước rộ lên một số thông tin cho rằng: “Trong vài năm gần đây loại thuốc bisphosphnate pamidronate (biệt dược Aredia của hãng Novartis) được đưa vào sử dụng và đã đạt kết quả khả quan. Chế phẩm này làm tăng tỷ trọng xương, giảm số lần gẫy xương, giảm biến dạng xương và giảm triệu chứng đau xương một cách rõ rệt ở bệnh nhân” là một thông tin không đầy đủ, gây tình trạng sai lạc thông tin và gây hiểu nhầm. Cần phải thừa nhận, sử dụng pamidronate điều trị bệnh không phải là không có tác dụng nhưng những hiệu quả tác dụng đó còn rời rạc, không đủ bằng chứng và chưa thể áp dụng để điều trị đại trà cho bệnh nhân mà chỉ còn trong vòng nghiên cứu. Dẫu rằng việc điều trị đơn lẻ có ghi nhận được một số kết quả nào đó đi nữa thì cũng còn chứa nhiều yếu tố ngoại lai và ngẫu nhiên hoặc chỉ là một vài trường hợp lâm sàng đơn lẻ mà thôi. Đem kết quả trên các nghiên cứu quan sát, ít có giá trị khoa học, trên một nhóm nhỏ quần thể bệnh nhân đặc biệt để vào điều trị cho một bệnh nhân cụ thể hoặc cho đại trà bệnh nhân với các mặt bệnh khác nhau và đặc điểm cá thể khác nhau là một suy diễn ngoại suy không có tinh khoa học, Cần phải nghiên cứu cẩn thận, trước khi cho bệnh nhân một niềm tin mà giá trị khoa học chưa được chứng minh đầy đủ, cũng như mức độ tác hại của thuốc chưa được hiểu rõ.
Nằm trong chiến lược “Sức khoẻ con người 2010”, trong năm 2001, bộ Y tế Mỹ đã chi 1 triệu đô la cho chương trình hoạch định nghiên cứu 9 mục tiêu chuyên biệt đối với bệnh bất toàn trong tạo sinh xương, nhằm để hiểu rõ hơn cơ chế chuyển hoá các hoá sinh trong bệnh, cơ chế tác động của một số thuốc trong đó có bisphosphonates lên xương, về di truyền học. Giới khoa học gia vẫn đang nổ lực nghiên cứu tìm ra phương thức khả quan hơn để kiểm soát và quản lý bệnh

12/06-01/07


Ghi chú:

Trong khuôn khổ bài viết trên thông tin đại chúng, chúng tôi lược bớt phần tài liệu tham khảo. Do đó bạn đọc muốn nghiên cứu sâu, xin liên lạc với tác giả để có thêm phần tài liệu tham khảo bổ sung (bằng tiếng Anh).
Tài liệu tham khảo:
1. National Institute of Health Osteoporosis and Related Bone diseases, What is Osteogenesis Imperfecta? at www.niams.nih.gov/bone, accessed Dec 18, 2006. (2006).
2. McPhee SJ, Lingappa VR, Ganong WF, In "Pathophysiology of Disease: An Introduction to Clinical Medicine" (4th ed.). McGraw-Hill Companies(2003).
3. Sillence DO, Senn A, Danks DM, Genetic heterogeneity in osteogenesis imperfecta. J Med Genet. 16, 101-116 (1979).
4. Glorieux FH, Ward LM, Rauch F, Lalic L, Roughley PJ, Travers R, Osteogenesis imperfecta type VI: a form of brittle bone disease with a mineralization defect. J Bone Miner Res. 17, 30-38 (2002).
5. Glorieux FH, Rauch F, Plotkin H, Ward L, Travers R, Roughley P, Lalic L, Glorieux DF, Fassier F, Bishop NJ, Type V osteogenesis imperfecta: a new form of brittle bone disease. J Bone Miner Res. 15, 1650-1658 (2000).
6. Ward LM, Rauch F, Travers R, Chabot G, Azouz EM, Lalic L, Roughley PJ, Glorieux FH, Osteogenesis imperfecta type VII: an autosomal recessive form of brittle bone disease. Bone. 31, 12-18 (2002).
7. Albright JA, Systemic treatment of osteogenesis imperfecta. Clin Orthop Relat Res, 88-96 (1981).
8. Marini JC, Bordenick S, Heavner G, Rose S, Hintz R, Rosenfeld R, Chrousos GP, The growth hormone and somatomedin axis in short children with osteogenesis imperfecta. J Clin Endocrinol Metab. 76, 251-256 (1993).
9. Brumsen C, Hamdy NA, Papapoulos SE, Long-term effects of bisphosphonates on the growing skeleton. Studies of young patients with severe osteoporosis. Medicine (Baltimore). 76, 266-283 (1997).
10. Rauch F, Plotkin H, Travers R, Zeitlin L, Glorieux FH, Osteogenesis imperfecta types I, III, and IV: effect of pamidronate therapy on bone and mineral metabolism. J Clin Endocrinol Metab. 88, 986-992 (2003).
11. Glorieux FH, Bishop NJ, Plotkin H, Chabot G, Lanoue G, Travers R, Cyclic administration of pamidronate in children with severe osteogenesis imperfecta. N Engl J Med. 339, 947-952 (1998).
12. Plotkin H, Rauch F, Bishop NJ, Montpetit K, Ruck-Gibis J, Travers R, Glorieux FH, Pamidronate treatment of severe osteogenesis imperfecta in children under 3 years of age. J Clin Endocrinol Metab. 85, 1846-1850 (2000).
13. Rauch F, Plotkin H, Zeitlin L, Glorieux FH, Bone mass, size, and density in children and adolescents with osteogenesis imperfecta: effect of intravenous pamidronate therapy. J Bone Miner Res. 18, 610-614 (2003).
14. Zeitlin L, Rauch F, Plotkin H, Glorieux FH, Height and weight development during four years of therapy with cyclical intravenous pamidronate in children and adolescents with osteogenesis imperfecta types I, III, and IV. Pediatrics. 111, 1030-1036 (2003).
15. Astrom J, Beertema J, Reduced risk of hip fracture in the mothers of patients with osteoarthritis of the hip. J Bone Joint Surg Br. 74, 270-271 (1992).
16. Montpetit K, Plotkin H, Rauch F, Bilodeau N, Cloutier S, Rabzel M, Glorieux FH, Rapid increase in grip force after start of pamidronate therapy in children and adolescents with severe osteogenesis imperfecta. Pediatrics. 111, e601-603 (2003).
17. Zacharin M, Bateman J, Pamidronate treatment of osteogenesis imperfecta--lack of correlation between clinical severity, age at onset of treatment, predicted collagen mutation and treatment response. J Pediatr Endocrinol Metab. 15, 163-174 (2002).
18. Giraud F, Meunier PJ, Effect of cyclical intravenous pamidronate therapy in children with osteogenesis imperfecta. Open-label study in seven patients. Joint Bone Spine. 69, 486-490 (2002).
19. Lee YS, Low SL, Lim LA, Loke KY, Cyclic pamidronate infusion improves bone mineralisation and reduces fracture incidence in osteogenesis imperfecta. Eur J Pediatr. 160, 641-644 (2001).
20. Rauch F, Glorieux FH, Osteogenesis imperfecta. Lancet. 363, 1377-1385 (2004).
21. Srivastava T, Alon US, Bisphosphonates: from grandparents to grandchildren. Clin Pediatr (Phila). 38, 687-702 (1999).
22. Currey JD, Effects of differences in mineralization on the mechanical properties of bone. Philos Trans R Soc Lond B Biol Sci. 304, 509-518 (1984).
23. Mashiba T, Turner CH, Hirano T, Forwood MR, Johnston CC, Burr DB, Effects of suppressed bone turnover by bisphosphonates on microdamage accumulation and biomechanical properties in clinically relevant skeletal sites in beagles. Bone. 28, 524-531 (2001).
24. Schenk R, Eggli P, Fleisch H, Rosini S, Quantitative morphometric evaluation of the inhibitory activity of new aminobisphosphonates on bone resorption in the rat. Calcif Tissue Int. 38, 342-349 (1986).
25. Ott SM, Long-term safety of bisphosphonates. J Clin Endocrinol Metab. 90, 1897-1899 (2005).