Y Khoa: Tiet Nieu

[NHAKHOA]

Tiểu Són

BÁC SĨ TRẦN MẠNH NGÔ . Việt Báo Thứ Bảy, 4/11/2009, 12:00:00 AM
Tiểu Són
Bác sĩ Trần Mạnh Ngô
Hỏi: Xin cho biết những loại tiểu són? Đàn bà bị tiểu són nhiều hơn đàn ông?
Đáp: Khi bệnh nhân không muốn đi tiểu mà nước tiểu cứ chảy ra ngoài là tiểu són.
Đàn bà bị tiểu són nhiều hơn đàn ông, nhất là ở người lớn tuổi. Khoảng 35% người già trên 60 tuổi bị tiểu són: cứ một đàn ông thì lại có 2 đàn bà ở tuổi này bị tiểu són. Cứ 3 phụ nữ trên 60 tuổi thì lại có một người không thể nào kìm hãm được đường tiểu. Tiểu són thường thấy ở người mập hay bệnh nhân bị tiểu đường. Tỉ lệ ưu trầm người són tiểu tăng cao. Công việc làm khi bị són tiểu cũng ít nhiều bị ảnh hưởng. 50% bệnh nhân nằm trong viện dưỡng lão bị bệnh tiểu són.
Bác sĩ khám bệnh tìm hiểu nguyên nhân gây tiểu són. Chẳng hạn truy tầm u bướu ngăn chặn đường tiểu. Bác sĩ thử khi bệnh nhân đang thư dãn bất chợt ho một tiếng xem nước tiểu són ra như thế nào. Thử nghiệm nước tiểu xem có bị nhiễm trùng, có sạn trong đường tiểu, hay những nguyên nhân nào khác ngăn cản đường tiểu. Thử nghiệm xem hoá chất nào liên hệ tiểu són. Siêu âm để xem thận, đường dẫn tiểu từ thận tơí bọng đái, trong bọng đái, hay đường tiểu từ bọng đái chảy ra ngoài có gì bất thường không? Bác sĩ có thể phải soi bọng đái. Đo áp xuất trong bọng đái và thử nghiệm xem đường tiểu có thông không? Tóm lại, có nhiều phương pháp thử nghiệm tiểu són nhưng thông thường nhất là thử chức năng bọng đái.
Bệnh chia ra làm nhiều loại:
Loại thứ nhất của tiểu són (stress incontinence) sinh ra khi có sức ép dồn vào khi bắp thịt xung quanh đường tiểu bị yếu đi, ho, hắt xì hơi, cười, tập thể dục hay khiêng vật nặng. Có thể nói đây là loại tiểu són thường thấy nhiều nhất của phụ nữ khi có bầu, sinh con hay tới thời kỳ mất kinh. Đàn ông sau khi giải phẫu cắt bỏ nhiếp tuyến cũng bị loại tiểu són này.
Loại tiểu són thứ hai (urge incontinence) bất thình lình muốn đi tiểu ngay và són nước tiểu ra quần. Bắp thịt bọng đái co thắt bất thình lình và mạnh đến nỗi chưa đến kịp tới nhà tắm đã són ra quần. Nếu bị loại tiểu són này thì nên đi tiểu thường xuyên hơn. Đôi khi ban đêm cũng phải trở dậy đi tiểu. Bệnh có thể do nhiễm trùng đường tiểu hay bọng đái bị kích thích quá mạnh.
Loại tiểu són thứ ba (overflow incontinence) do nước tiểu són ra thường xuyên. Khi bọng đái không thể bóp đẩy hết nước tiểu ra ngoài. Khi đi tiểu thấy đường tiểu không thông suốt. Bệnh do bọng đái bị hư, ống dẫn tiểu (urethra) hẹp, đàn ông bị bệnh sưng nhiếp hộ tuyến, hay bệnh nhân bị bệnh tiểu đường.
Loại tiểu són thứ bốn (mixed incontinence) Khi bị 2 hay 3 thứ són tiểu kể trên hợp lại.
Tiểu són thứ năm (functional incontinence) thường thấy ở người già sống trong viện dưỡng lão, do tật nguyền hay do bệnh tâm thần, không thể đi tiểu đúng lúc.
Tiểu són thứ sáu (gross total incontinence) liên tục són nước tiểu, đêm ngày, đi tiểu nhiều, và không thể kiểm soát đường tiểu. Có thể là do tật bẩm sinh, thương tích cột sống lưng, hoặc do thương tích đường tiểu sau khi giải phẫu.
Nếu quý vị bị tiểu són nên gặp bác sĩ gia đình hay bác sĩ chuyên khoa đường tiểu để chuẩn bệnh và trị liệu.
Ba Phương Pháp Mới Điều Trị Tiểu Són
Phương Pháp thứ nhất: Chích Chất Keo Điều Trị Bệnh Tiểu Són. Bs Phillippe Zimmern thuộc Đại Học Y Khoa Southwestern tiểu bang Utah cho biết thử nghiệm chích chất keo để điều trị bệnh tiểu són cho thất trong số 93 bệnh nhân có 31 bệnh nhân thuyên giảm bệnh, và khỏi bệnh. Tác giả và các cộng sự viên đã dùng máy siêu âm 3 chiều để ước định vị trí chất keo và lượng chất keo còn đọng ngoài thành ống dẫn tiểu (ureter). Nếu hình siêu âm cho thấy sau lần chích đầu nếu chửa được thuyên giảm tiểu són và nếu lượng chất keo còn quá ít đã chích chất keo lần thứ hai. Nhưng nếu lượng chất keo đã đủ rồi mà bệnh nhân vẫn chưa thuyên giảm tiểu són thì phải dùng phương pháp khác. Chích chất keo có thể là phương pháp kế tiếp trị tiểu són nếu bệnh nhân vẫn bị tiểu són hay tái phát tiểu són sau khi giải phẫu mà không khỏi. (Journal of Urology, February 2009).
Phương Pháp thứ hai: Trong bài nghiên cứu thứ hai cho biết phụ nữ giảm cân lượng có thể giúp giảm triệu chứng tiểu són. Bs Lesiee Subak nghiên cứu 226 bệnh nhân nằm trong chương trình là những phụ nữ mập bị ít nhất 10 lần tiểu són trong một tuần lễ. Chương trình giảm cân lượng trong 6 tháng bao gồm cách ăn uống kiêng khem, tập thể dục, thay đổi hành động. Kết quả cho thấy phụ nữ giảm cân lượng giảm triệu chứng tiểu són. Theo Bs Subak thì có thể dùng phương pháp thể dục trước nhất trong việc điều trị tiểu són cho phụ nữ có cân lượng cao hay mập. (New England J. Med., 360: 481, 2009).
Phương Pháp thứ ba: Trong nghiên cứu thứ ba, Bs Samina Tahseen và đồng nghiêp dùng một loại băng dán làm hẹp đường dẫn tiểu để điều trị tiểu són. Thử nghiệm cho 58 phụ nữ tiểu són theo dõi 13 tháng. Tổng kết quả cho thấy 43% bệnh tiểu són (urge urinary incontinence) khỏi hẳn, 36% triệu chứng tiểu són thuyên giảm. Trong loại tiểu són (stress predominant leakage) thì 43.5% khỏi hẳn và 43.5% đỡ tiểu són. Trong loại tiểu són (urge predominant leakage) thì 43% khỏi hẳn và 28.5% khá hơn. Loại tiểu són (stress incontinence) khỏi hẳn 77% và khá hơn 19%. (Obstet Gynecol, 113: 617, 2009).
Bs Trần Mạnh Ngô, E-mail: [e-mail]; Xin mời quý độc giả ghé thăm Y Dược Ngày Nay, www.yduocngaynay.com, một Trang Web Y Khoa của người Việt viết cho người Việt.

BÁC SĨ TRẦN MẠNH NGÔ

[NHAKHOA]

Chronic Kidney Disease -

- More Common Than You ThinkBy Simeon Margolis, M.D., Ph.D. -

Are you one of the approximately 25 million Americans who has lost 50 percent of kidney function? The prevalence of chronic kidney disease (CKD) has risen in recent decades and now affects eight percent of all Americans. But because there are no early warning symptoms, only one in ten people is aware that they have CKD.

Causes of CKD

While there are many causes of CKD, the most common include high blood pressure and diabetes. Another culprit is long-term use, on a regular basis, of medications including anti-inflammatory drugs (NSAIDs), such as ibuprofen (Advil) or celecoxib (Celebrex), as well as acetaminophen and some antibiotics.

Testing will confirm

Recognition of early CKD depends on measuring blood creatinine and urinary protein--something your doctor can accomplish through blood and urine tests.

A waste product in the blood, creatinine is used by doctors to calculate the glomerular filtration rate (GFR) of the kidneys. This is important because as the blood creatinine rises, GFR falls and the kidneys' capacity to clear wastes from the body diminishes. A high GFR (greater than 90) and the absence of protein in the urine indicate normal kidney function. The severity, or stage, of kidney disease is based on lower and lower GFR levels. Stage 3, the most common form of CKD, is associated with a GFR between 59 and 30 units. It is at this stage where lifestyle changes and other interventions can be most helpful.

Stage 5 or end stage CKD, which affects about 2.5 percent of Americans, is associated with a GFR less than 15 and requires dialysis or kidney transplant to sustain life and manage symptoms of uremia, such as nausea, vomiting, loss of appetite, bleeding, lethargy, and coma.

Why is it worthwhile for you to know the facts about CKD

¡CKD tends to progress, albeit usually at a slow rate.
¡The rate of progression can be slowed by:
1.
1.aggressive treatment of high blood pressure (target is less than 130/80), which is present in almost all people with CKD
2.treating people with protein in the urine, using an ACE inhibitor or an angiotensin receptor blocker (ARB) drug
3.lowering abnormal blood lipid levels
¡It is important to slow progression of CKD not only to avoid the need for dialysis, but also to lessen the likelihood of cardiovascular disease which is the most common cause of death in people with CKD.
¡You should ask your doctor about your kidney function, especially if you have high blood pressure, diabetes, abnormal blood lipids, cardiovascular disease, or a family history of kidney disease.
¡If you have CKD, ask your doctor about a possible referral to a kidney specialist (nephrologist).
Referral to a nephrologist is important

Recent guidelines recommend that patients with stage 3 CKD should see a nephrologist if they have:

¡Large amounts of protein in the urine
¡Type 2 diabetes with small amounts of protein in the urine or retinopathy
¡Low serum potassium levels
Based on these guidelines, about 20 percent of patients with CKD would be followed by a nephrologist, the remainder by their internist.

All patients with end stage renal disease should be followed by a nephrologist who can aid in the management of its many complications, and plan for and manage dialysis. Studies show that an unacceptably large number of patients are first referred to a nephrologist within a few months before they require dialysis. This is a problem for a couple of reasons. If they had been referred during stage 3 CKD, the nephrologist would be better prepared to deal with the multiple difficult problems faced by patients with CKD and thus provide a better quality of life. In addition, a nephrologist would be more likely to introduce measures that slow progression of CKD and thus delay or even prevent the need for dialysis.

[NHAKHOA]

Những điều cần biết về ung thư tuyến nhiếp hộ (prostate)

Tài Liệu của Viện Ung Thư Quốc Gia Hoa Kỳ

Bác Sĩ Trần Lý Lê, tvvn.org

Hàng năm tại Hoa Kỳ khoảng 186 ngàn người bị ung thư tuyến nhiếp hộ, đây là loại ung thư thường thấy nhất trong nam phái, sau sau ung thư da.

Tuyến nhiếp hộ là một phần của bộ phận sinh dục trong phái nam, nằm trước trực tràng (rectum) và sau bàng quang. Tuyến nhiếp hộ bọc quanh ống tiểu (urethra), ống dẫn nước tiểu thoát ra ngoài từ bàng quang. Bình thường tuyến nhiếp hộ lớn khoảng 4 cm, cỡ một trái đậu óc trăn (walnut). Khi tuyến nhiếp hộ sưng trướng, sẽ xoắn chặt ống tiểu gây ra bí tiểu hoặc ngừng hẳn việc tiểu tiện.
Tuyến nhiếp hộ tiết ra chất lỏng tạo nên một phần của tinh dịch (seminal fluid). Khi xuất tinh, tinh dịch đưa tinh trùng ra ngoài cơ thể.
Các nội tiết tố nam (androgens) khiến tuyến nhiếp hộ tăng trưởng; tinh hoàn (testicles) là những tuyến chính tiết ra các nội tiết tố nam, kể cả testosterone. Tuyến thượng thận cũng tiết ra testosterone, với một lượng thấp.
Xem hình sau:


Tế bào ung thư

Ung thư khởi đầu từ tế bào, đơn vị căn bản của mọi mô, mô tạo thành bộ phận.

Bình thường, tế bào khỏe mạnh sinh sản và tăng trưởng tạo ra những tế bào con khi cần thiết. Khi tế bào khỏe mạnh già lão hoặc bị hư hoại, chúng chết, và các tế bào mới thay thế.

Đôi khi, quá trình sinh-tử trật tự kể trên bị đảo lộn. Tế bào mới xuất hiện trong khi cơ thể không cần đến, hoặc tế bào già lão, hư hoại không chết như đã định, sự tích tụ của các tế bào mới và cũ tạo thành khối gọi là "khối u“, bướu hay "tumor“.

Khối u (bướu) có thể "lành“ (benign) hoặc "độc“ (malignant). Bướu lành thường không độc hại như bướu độc.

Bướu lành:
• Ít khi gây tử vong
• Thường không cần giải phẫu để cắt bỏ
• Không ăn lậm (invasive) đến các mô lân cận
• Không lan xa đến những bộ phận khác trong cơ thể

Bướu độc:
• Có thể gây tử vong
• Có thể tái phát sau khi đã được cắt bỏ, chữa trị
• Có thể ăn lậm đến các mô lân cận
• Lan ra các bộ khác

Tế bào ung thư lan rộng bằng cách tách rời từ khối u đầu tiên. Các tế bào này theo mạch máu (blood vessel) hoặc mạch bạch huyết (lymph vessel) đến mọi bộ phận trong cơ thể. Tế bào ung thư có thể “bám“ vào các bộ phận và sinh sản, tạo nên một khối u mới, có thể gây hư hoại các bộ phận này. Sư lan tràn của tế bào ung thư gọi là “metastasis“.
Benign prostatic hyperplasia (BPH): Là một loại bướu lành gây ra bí tiểu khi tuyến nhiếp hộ quá lớn, xoắn chặt ống tiểu.
Chứng BPH thường thấy ở phái nam, tuổi 50 trở lên, đa số không cần chữa trị, nhưng đôi khi, cần chữa trị để giúp bệnh nhân tiểu tiện dễ dàng.

Những yếu tố gia tăng nguy cơ bị ung thư tuyến nhiếp hộ:

Y học chưa biết rõ nguyên nhân của ung thư tuyến nhiếp hộ và cũng không thể giải thích tại sao người này bị ung thư mà người khác không bị ung thư. Dù chưa biết rõ nguyên nhân gây ung thư, giới y học đã nhận ra những yếu tố liên quan đến ung thư tuyến nhiếp hộ, càng có nhiều yếu tố này, tỷ lệ ung thư càng cao (risk factors):
• Tuổi tác: Tỷ lệ ung thư gia tăng với tuổi tác, tại Hoa Kỳ, chứng ung thư này thường thấy ở nam phái tuổi 65 trở lên.
• Tỷ lệ ung thư gia tăng khi có cha, anh, con trai bị ung thư tuyến nhiếp hộ.
• Chủng tộc: Người da đen có tỷ lệ ung thư cao hơn người da trắng, chứng ung thư này ít thấy ở người da vàng.
• Những sự thay đổi ở tế bào tuyến nhiếp hộ gia tăng tỷ lệ ung thư như chứng prostatic intraepithelial neoplasia (PIN); đây là các tế bào bất thường khi quán sát dưới kính hiển vi

Một số những biến thái trong di thể: Các chuyên gia nhận ra rằng sự thay đổi tại một số vị trí trên nhiễm sắc thể (chromosome) liên quan đến ung thư tuyến nhiếp hộ, nghĩa là tỷ lệ ung thư cao hơn, nguy cơ bị ung thư tuyến nhiếp hộ gia tăng theo tỷ lệ thay đổi của di thể, nhất là sự hiện diện của các di thể như BRCA1 và BRCA2.

Có một hoặc nhiều yếu tố kể trên chưa hẳn là sẽ bị ung thư tuyến nhiếp hộ; nhiều người có một số các yếu tố kể trên nhưng không hề bị ung thư.

Các yếu tố khác đang được thẩm xét. Có tài liệu cho rằng việc thắt ống dẫn tinh có thể gia tăng nguy cơ bị ung thư tuyến nhiếp hộ nhưng chưa có tài liệu nào chứng minh đuọc điều này. Các tài liệu khác cho rằng uống rượu, hút thuốc lá, thuốc lào, BPH, bị bệnh hoa liễu, mập phì, ít vận động hoặc ăn uống nhiều mỡ súc vật ... gia tăng nguy cơ bị ung thư tuyến nhiếp hộ, những yếu tố này đang được thẩm định, chưa có kết quả.

Một vài cuộc khảo cứu chú trọng đến việc thẩm định các yếu tố ngăn ngừa ung thư tuyến nhiếp hộ như sinh tố E, selenium, trà xanh ... Kết quả chưa được công bố.

Triệu chứng
Bệnh nhân có thể không gặp triệu chứng nào hoặc gặp một hay nhiều triệu chứng sau:
-Khó khăn trong việc tiểu tiện:
• Bí tiểu, không thể bắt đầu hoặc không thể ngừng việc tiểu tiện
• Cần đi tiểu nhiều lần, nhất là về đêm
• Giòng nước tiểu bị ngắt quãng
• Đau rát khi tiểu tiện
-Dương vật không thể cương cứng.
-Máu trong nước tiểu hoặc tinh dịch
-Đau lưng, hông hoặc hai đùi

Những triệu chứng này không hẳn hoàn toàn do ung thư, nhưng cần đi khám bệnh để bác sĩ truy tìm nguyên nhân.

Truy tìm và chẩn bệnh
Bác sĩ có thể truy tìm ung thư tuyến nhiếp hộ trước khi bệnh nhân có triệu chứng. Khi khám bệnh, bác sĩ sẽ ghi nhận bệnh sử cá nhân và cả thân nhân trong gia tộc và khám toàn khoa. Bác sĩ có thể dùng:
Khám hậu môn (digital rectal exam): Bác sĩ đeo găng và dùng ngón tay đưa qua hậu môn khám xét tuyến nhiếp hộ.
Đo lượng prostate-specific antigen (PSA) trong máu: Khi lượng PSA lên cao, có thể do BPH, viêm tuyến nhiếp hộ (prostatitis) hoặc do ung thư.
Từ cả hai cách truy tìm kể trên, bác sĩ có thể tìm ra sự "bất thường" tại tuyến nhiếp hộ nhưng không thể xác quyết là ung thư hay không và cần tìm kiếm bằng những phương pháp thử nghiệm khác.
Ngoài việc khám xét tuyến nhiếp hộ (digital rectal exam), thử máu, thử nước tiểu, bác sĩ có thể dùng những cách thử nghiệm khác:
• Transrectal ultrasound: bác sĩ dùng "que thăm" (probe) đưa qua hậu môn, trực tràng để dò tìm những "âm thanh" (sound wave) dội lại từ tuyến nhiếp hộ, và máy móc sẽ "chuyển" (echo) những âm thanh này thành hình ảnh của tuyến nhiếp hộ gọi là sonogram.
• Sinh thiết: Bác sĩ dùng kim xuyên qua trực tràng (rectum) lấy ra nhiều mảnh tuyến nhiếp hộ đem thử nghiệm, cách này gọi là transrectal biopsy. Đôi khi siêu âm được dùng để giúp việc trích mô chính xác hơn. Sinh thiết là phương pháp chính xác nhất để chẩn bệnh ung thư. Bác sĩ Bệnh Lý xem xét các tế bào dưới kính hiển vi để tìm kiếm sự bất thường.

Quý vị có thể đặt những câu hỏi sau trước khi bác sĩ trích mô (làm sinh thiết):

- Trích mô ảnh hưởng đến việc chữa trị ra sao?
- Bác sĩ chọn phương thức nào để trích mô?
- Việc trích mô kéo dài bao nhiêu lâu? Tôi sẽ thức trong khi làm sinh thiết? Có đau đớn lắm không?
- Làm sinh thiết có rủi ro không? Có gây ra việc lan tràn ung thư không? Tôi có bị xuất huyết? Nhiễm trùng?
- Chừng nào thì tôi biết kết quả? Ai sẽ là người giải thích kết quả cho tôi hiểu?
- Nếu tôi bị ung thư, ai sẽ là người nói chuyện với tôi về những bước sắp tới? Và bao giờ?
Nếu không tìm thấy dấu vết ung thư từ việc làm sinh thiết, quý vị hãy hỏi bác sĩ xem có cần cần tái khám định kỳ hay không.

Khi tìm ra ung thư, bác sĩ bệnh lý (pathologist) thường ghi nhận và phân loại các tế bào ung thư (tumor grading), việc xếp loại này cho biết tế bào ung thư khác những tế bào bình thường nhiều hay ít, sự khác biệt càng nhiều, tế bào ung thư có khuynh hướng tăng trưởng và lan tràn càng mạnh. Các bác sĩ bệnh lý có thể dùng hệ thống phân loại G1 - G4, hoặc dùng Gleason score. Dưới kính hiển vi, mỗi vùng tế bào được thẩm định và phân loại với một con số từ 1-5, sau đó, bác sĩ tìm hai loại tế bào xuất hiện nhiều nhất, cộng "điểm" của hai loại này tạo ra Gleason score, khi chỉ thấy 1 loại tế bào, bác sĩ sẽ tính làm 2 lần và cộng điểm; Gleason score từ 2-10. Chỉ số Gleason được xem là "cao" khi số điểm tổng cộng là 10, loại bướu có chỉ số Gleason cao có khuynh hướng tăng trưởng và lan nhanh hơn.

Một hệ thống xếp loại khác dùng "mức độ" G1- G4; G4 là loại bướu có khuynh hướng tăng trưởng và lan nhanh nhất.

Định kỳ ung thư
Trước khi chữa trị, bác sĩ cần biết thời kỳ của ung thư. Việc định kỳ ung thư dựa trên kích thước của khối u, đã lan hay chưa và nếu có, đã lan đến đâu. Để định thời kỳ của ung thư, bác sĩ cần dùng một hoặc nhiều cách thử nghiệm sau:
• Bone scan: Bác sĩ chích một lượng hóa chất chứa xạ trị vào máu, hóa chất theo máu luân lưu khắp cơ thể, đọng tại xương, một dụng cụ khác, scanner, sẽ tìm và đo lượng xạ trị, rồi chiếu lại trên màn ảnh hoặc phim. Những hình ảnh này sẽ cho thấy ung thư hiện diện tại xương hay không hoặc những sự "bất thường" khác tại xương.
• CT scan: Máy chụp hình các bộ phận tại khoang bụng dưới, tìm dấu vết sưng trướng hạch bạch huyết gần tuyến nhiếp hộ. Bác sĩ có thể dùng "thuốc nhuộm" (contrast) chích vào tĩnh mạch hoặc bơm vào trực tràng dưới dạng để nhận rõ các bộ phận này
• MRI: Một loại máy chụp hình khác, chụp hình các bộ phận trong cơ thể.Bác sĩ có thể xem xét các hình ảnh trên màn hình và in ra phim ảnh. các hình ảnh này có thể cho thấy sự sưng trướng của các hạch bạch huyết lân cận và sự bất thường của các bộ phận khác.
Khi ung thư tuyến nhiếp hộ lan ra các bộ phận khác, thường tìm thấy tại hạch bạch huyết lân cận. Nếu hạch bạch huyết có dấu hiệu ung thư có nghĩa là đã lan đến xương hoặc các bộ phận khác.
Khi ung thư lan đến các bộ phận khác, khối u mới có cùng tế bào ung thư như khôi u đầu tiên, ung thư tuyến nhiếp hộ lan đến xương vẫn là ung thư tuyến nhiếp hộ, không phải ung thư xương, và được gọi là ung thư di căn.

Các thời kỳ ung thư tuyến nhiếp hộ:
• Thời kỳ I (Stage I): Ung thư không thể tìm thấy bằng cách khám bệnh, tìm thấy khi chữa BPH qua giải phẫu. Ung thư nằm tại tuyến nhiếp hộ. "Mức độ" G1 hoặc chỉ số Gleason 4 (hoặc thấp hơn).
• Thời kỳ II: (Stage II): Tế bào ung thư đã khác tế bào bình thường nhiều hơn, nhưng khối u vẫn còn nằm tại tuyến nhiếp hộ. Bác sĩ có thể tìm thấy khi khám bệnh hoặc qua đo siêu âm.
• Thời kỳ III (Stage III): Ung thư đã lan ra ngoài tuyến nhiếp hộ, có thể tìm thấy tại túi tinh dịch (seminal vesicles), nhưng chưa lan ra đến những hạch bạch huyết lân cận.
• Thời kỳ IV (Stage IV): Ung thư đã lan ra đến bàng quang, trực tràng hoặc những bộ phận lân cận (ngoài seminal vesicles), hoặc hạch bạch huyết, xương...

Chữa trị
Bệnh nhân bị ung thư tuyến nhiếp hộ lựa chọn cách chữa trị thích hợp, cách chữa trị này không hẳn hoàn hảo với bệnh nhân khác. Những cách chữa trị này bao gồm "theo dõi bệnh trạng" (active surveillance" hoặc "watchhful waiting"), giải phẫu, xạ trị, nội tiết tố, và hóa chất trị liệu. Bệnh nhân có thể dùng nhiều cách chữa trị kể trên.

Việc chữa trị ung thư tuyến nhiếp hộ tùy thuộc vào thời kỳ của ung thư, loại ung thư, triệu chứng và tình trạng sức khoẻ chung của người bệnh. Bệnh nhân và bác sĩ sẽ thẩm định, so sánh cách chữa trị, phản ứng phụ, nhất là những phản ứng phụ liên hệ đến phần tình dục của người bệnh và sự thoải mái trong những ngày còn lại.

Quý vị có thể muốn tham dự thử nghiệm lâm sàng, và có thể thảo luận với bác sĩ của mình.
Bác sĩ có thể giới thiệu quý vị đến một chuyên viên, hoặc quý vị có thể nhờ bác sĩ giới thiệu đến chuyên viên. Những chuyên viên chữa trị ung thư tuyến nhiếp hộ bao gồm: bác sĩ giải phẫu tiết niệu (urologic oncologist), bác sĩ chuyên khoa ung thư, bác sĩ xạ trị ung thư hoặc bao gồm cả chuyên viên điều dưỡng về ung thư và dinh dưỡng.

Trong bất cứ thời kỳ ung thư nào, bệnh nhân cũng cần được giảm đau và giảm triệu chứng, giảm phản ứng phụ, và áp lực tinh thần. Loại chữa trị này được gọi là “supportive care”, “palliative care” hoặc chữa trị triệu chứng.

Trước khi chữa trị, quý vị có thể đặt câu hỏi với bác sĩ:

• Tôi bị ung thư loại nào? Ở trong thời kỳ nào? Ung thư đã lan xa chưa? Nếu có, đã lan đến đâu?
• Có bao nhiêu cách chữa trị? Bác sĩ đề nghị cách nào? Tôi có được chữa trị bằng nhiều cách không?
• Tôi có phải vào bệnh viện không? Sau khi rời bệnh viện, tôi sẽ được chăm sóc ra sao?
• Biến chứng và phản ứng phụ là những gì? Ta sẽ phòng ngừa hoặc chữa trị ra sao?
• Làm thế nào để biết rằng việc chữa trị có hiệu quả?
• Có cần phải thay đổi hoạt động trong đời sống hằng ngày không? Có ảnh hưởng đến mặt tình dục hay không? Nếu có, sẽ ảnh hưởng như thế nào? Làm cách nào để giảm bớt những phản ứng phụ này? Có ảnh hưởng đến việc bài tiết không? Việc tiểu tiện? Việc đại tiện?
• Tôi có hồi phục hoàn toàn không? Bao nhiêu lâu thì hồi phục?
• Tôi cần đi khám bệnh định kỳ không?
• Việc chữa trị có tốn kém nhiều không? Bảo hiểm của tôi có trả không?
• Tôi có nên tham dự thử nghiệm lâm sàng không?

Theo dõi bệnh trạng ("chờ xem")
Bệnh nhân có thể chọn cách "chờ xem" nếu việc chữa trị có nhiều cái hại (phản ứng phụ) hơn cái lợi. Bác sĩ cũng có thể đề nghị việc "chờ xem" nếu bệnh nhân bị ung thư trong thời kỳ bắt đầu và ung thư là loại tăng trưởng chậm; hoặc khi bệnh nhân đã cao tuổi và mang nhiều chứng bệnh khác.
Chọn việc 'chờ xem" không có nghĩa là ngưng mọi việc chữa trị, việc làm này chỉ có nghĩa là chọn lựa việc chờ đợi để tránh phản ứng phụ của việc chữa trị. Chọn giải phẫu hay xạ trị không bảo đảm rằng bệnh nhân sẽ sống lâu hơn so vơi bệnh nhân chọn cách "chờ xem".
Nếu quý vị và bác sĩ đồng ý chọn cách 'chờ xem", bác sĩ sẽ khám bệnh thường xuyên mỗi 3-6 tháng. Sau khoảng 1 năm, bác sĩ có thể làm sinh thiết để thẩm định lại chỉ số Gleason, lúc ấy, nếu chỉ số Gleason gia tăng, mức PSA gia tăng hoặc có triệu chứng, bệnh nhân có thể bắt đầu việc chữa trị, qua xạ trị, giải phẫu hoặc một cách chữa trị khác.

Việc "chờ xem" để tránh phản ứng phụ của xạ trị, giải phẫu nhưng sự lựa chọn này cũng có một vài rủi ro. Trong một vài bệnh nhân, việc "chờ xem" có thể khiến ung thư lan ra bộ phận khác nhưng ngược lại, việc chịu đựng cuộc giải phẫu hoặc xạ trị mang lại nhiều khó khăn khi đã cao tuổi.
Nếu quý vị chọn cách "chờ xem" nhưng đổi ý vì lo âu, hãy thảo luận với bác sĩ sự lo âu của mình.

Quý vị có thể đặt câu hỏi với bác sĩ trước khi chọn cách "chờ xem":
• Nếu chọn việc chờ đợi, tôi có thể đổi ý không?
• Có an toàn để tôi chờ đợi không?
• Việc thăm bệnh định kỳ có thường xuyên không? Tôi sẽ cần loại thử nghiệm nào? Tôi có cần làm sinh thiết lại không?
• Làm thế nào để biết rằng ung thư lan ra?
• Giữa những lần thăm bệnh, tôi cần báo tin cho bác sĩ biết về những triệu chứng gì?

Giải phẫu
Đây là cách chữa trị thường dùng cho ung thư tuyến nhiếp hộ thời kỳ I-II, một loại chữa trị tại chỗ (local therapy), đôi khi dùng cho ung thư trong thời kỳ III - IV. Bác sĩ cắt bỏ một phần hoặc toàn thể tuyến nhiếp hộ.

Trước khi cắt bỏ tuyến nhiếp hộ, bác sĩ cắt bỏ hạch bạch huyết tại khoang bụng, nếu tế bào ung thư hiện diện tại hạch bạch huyết náy, có thể là ung thư đã lan đến các bộ phận các trong thân thể. Khi ung thư đã lan tràn, bác sĩ có thể sẽ không cắt bỏ tuyến nhiếp hộ mà sẽ dùng các cách chữa trị khác.

Có nhiều phương cách giải phẫu để chữa trị ung thư tuyến nhiếp hộ. Mỗi cách có cái lợi / hại riêng, quý vị có thể bàn thảo với bác sĩ trước khi quyết định loại giải phẫu nào thích hợp nhất.

Giải phẫu: Bác sĩ mở một đường tại khoang bụng dưới và cắt bỏ khối u. Có hai cách:
• Radiacal retropubic prostatectomy: Bác sĩ cắt bỏ toàn bộ tuyến nhiếp hộ và những hạch bạch huyết lân cận qua một đường mổ tại bụng dưới.
• Radical perineal prostatectomy: Bác sĩ cắt bỏ toàn bộ tuyến nhiếp hộ với một đường mổ đi qua túi đựng tinh hoàn (scrotum) và hậu môn.

Laparoscopic prostatectomy: Bác sĩ dùng phương pháp nội soi, cắt một lỗ hổng nhỏ ở bụng để truyền dụng cụ và cắt bỏ khối u.

Robotic laparoscopic surgery: Bác sĩ cắt bỏ tuyến nhiếp hộ qua những đường cắt nhỏ, dụng cụ nội soi và người máy được dùng để mổ; bác sĩ điểu khiển người máy qua màn hình máy điện toán.

Cryosurgery: Bác sĩ chuyển dụng cụ qua vết cắt giữa túi tinh hoàn và hậu môn. Dụng cụ được đông cứng để hủy tế bào ung thư bằng hơi lạnh. Phương cách này đang được thử nghiệm tại một vài trung tâm Y tế trên thế giới

Transurethral resection of the prostate (TURP): Bác sĩ cắt bỏ một phần tuyến nhiếp hộ bằng một dụng cụ đặt qua ống tiểu (urethra), khối u được cắt bằng điện. TURP không cắt bỏ hoàn toàn tuyến nhiếp hộ và có thể không cắt bỏ hoàn toàn khối ung thư, nhưng sẽ cắt bỏ phần ung thư làm nghẽn ống tiểu.

Thời gian cần thiết để phục hồi không đồng nhất cho mọi bệnh nhân, hầu hết bệnh nhân ở lại bệnh viện 2-3 ngày. Bệnh nhân sẽ cần thuốc giảm đau vài tuần sau khi mổ. Trước cuộc giải phẫu, quý vị có thể thảo luận với bác sĩ về thuốc men dùng sau khi mổ, bác sĩ có thể gia giảm thuốc khi cần thiết.
Sau khi mộ, ống tiểu cần thời gian để lành, bệnh nhân có thể dùng ống dẫn nước tiểu (catheter) nối từ bàng quàng đến túi đựng bên ngoài cơ thể. Ống dẫn sẽ nằm trong ống tiểu khoảng 5 ngày đến 3 tuần lễ. Bệnh nhân sẽ được chỉ dẫn cách tự chăm sóc.

Đôi khi cuộc giải phẫu có thể gây hư hoại thần kinh chung quanh tuyến nhiếp hộ, sự hư hại này có thể gây liệt dương. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể áp dụng kỹ thuật "gìn giữ thần kinh" (nerve sparing surgery) để giữ lại phần thần kinh kiểm soát việc căng cứng dương vật. Khi khối u quá lớn và nằm ngay tại những thần kinh này, bác sĩ không thể áp dụng kỹ thuật kể trên. Liệt dương có thể vĩnh viễn. Quý vị hãy thảo luận với bác sĩ về thuốc men và những cách tiết giảm phản ứng phụ liên quan đến tình dục.

Nếu tuyến nhiếp hộ bị cắt bỏ, quý vị sẽ không có tinh dịch nữa kể cả khi khoái cảm tột độ. Nếu muốn tiếp tục việc sinh sản, quý vị có thể giữ tinh trùng tại "ngân hàng" trước khi giải phẫu.

Trước khi giải phẫu, quý vị có thể đặt câu hỏi với bác sĩ:

-Bác sĩ sẽ thực hiện cách giải phẫu nào cho tôi?
-Tôi sẽ ra sao sau khi mổ?
- -Nếu đau đớn, có thể dùng thuốc gì?
-Tôi sẽ ở lại bệnh viện bao nhiêu lâu?
-Tôi có bị phản ứng phụ lâu dài hay không? Tỷ lệ rủi ro bị liệt dương hoặc mất kiểm soát bàng quang là bao nhiêu?
-Khi nào thì tôi có thể trở lại sinh hoạt bình thường?
- Tôi có cần đi kham bệnh định kỳ thường xuyên không?

Xạ trị: Dùng năng lượng cao (high energy) để diệt tế bào ung thư, một loại chữa trị tại chỗ cho mọi thời kỳ của ung thư tuyến nhiếp hộ. Bệnh nhân trong thời kỳ đầu có thể dùng xạ trị thay cho giải phẫu. Xạ trị có thể được sử dụng trước, sau khi giải phẫu hoặc ngay cả khi không giải phẫu và dùng để giảm đau đớn. Có hai loại:

• Ngoại xạ trị (external radiation): Nguồn phóng xạ bên ngoài cơ thể, từ một máy phát quang, bệnh nhân thường được chữa 5 ngày mỗi tuần trong nhiều tuần lễ. Đôi khi bác sĩ sử dụng three-dimensional conformal radiation therapy, loại chữa trị này chính xác và bảo vệ được những tế bào bình thường nằm gần khối u.
• Nội xạ trị (internal radiation, implant radiation, brachytherapy): Nguồn phóng xạ đựng trong vật chứa nhỏ gọi là "hạt". Những hạt phóng xạ này được đặt vào khối u trong cơ thể qua kim chích. Hạt phóng xạ tiết ra quang tuyến trong nhiều tháng và không cần phải tháo bỏ khi hết chất phóng xạ.

Đôi khi bệnh nhân được chữa trị với cả hai loại xạ trị trị liệu kể trên.

Phản ứng phụ tùy thuộc vào lượng và loại xạ trị, thường biến mất một thời gian ngắn sau khi xạ trị. Trong thời gian chữa trị, bệnh nhân rất mệt mỏi nên nghỉ ngơi dưỡng sức là điều quan trọng nhưng vẫn nên vận động thân thể để chóng bình phục.

Nếu dùng ngoại xạ trị, phản ứng phụ thường thấy là tiêu chảy và tiểu rắt. Một số bệnh nhân nhân gặp trở ngại trong việc tiêu tiểu rất lâu sau khi chữa trị. Vùng da nơi chiếu phóng xạ thường đỏ rát và khô, lông rụng và có thể không mọc lại.

Nội xạ trị có thể gây mất kiểm soát bàng quang nhưng trở ngại này sẽ tiết giàm sau vài tháng.
Ngoại và nội xạ trị có thể gây liệt dương. Quý vị nên thảo luận với bác sĩ trước khi chữa trị.

Quý vị có thể đặt câu hỏi với bác sĩ trước khi bắt đầu cuộc xạ trị:
-Tại sao tôi cần loại chữa trị này?
-Bác sĩ chọn loại xạ trị nào cho tôi? Cả hai loại xạ trị có cần thiết không?
-Khi nào thì việc chữa trị bắt đầu? Khi nào thì xong? Chữa trị bao nhiêu lần?
-Tôi sẽ bị ảnh hưởng ra sao? Tôi có cần vào bệnh viện không? Tôi cần làm gì để tự chăm sóc trong khi và sau khi chữa trị?
-Tôi có thể tự đến nơi chữa trị hay không?
-Làm thế nào để biết là xạ trị có hiệu quả hay không?
-Có phản ứng phụ nào lâu dài hay không?
-Khi nào thì tôi có thể trở lại sinh hoạt bình thường?
- Tôi có cần đi kham bệnh định kỳ thường xuyên không?

Nội tiết tố trị liệu (hormone therapy)
Bệnh nhân có thể dùng nội tiết tố trị liệu trước, trong khi hoặc sau xạ trị. Nội tiết tố trị liệu thường dùng để chữa ung thư tái phát.
Tế bào ung thư tuyến nhiếp hộ cần nội tiết tố nam để tăng trưởng, loại chữa trị này ngăn chặn nguồn nội tiết tố nam.

Nội tiết tố trị liệu dùng thuốc men hoặc giải phẫu:

[NHAKHOA]

Nội tiết tố trị liệu dùng thuốc men hoặc giải phẫu:
Giải phẫu: Orchiechữa trịomy: Bác sĩ cắt bỏ tinh hoàn, nơi tiết ra những nội tiết tố nam, nhất là testosterone
Thuốc men: Bác sĩ có thể dùng dược phẩm để ngăn cơ thể tạo ra nội tiết tố:
• Luteneizing hormone-releasing hormone (LH-RH): Loại thuốc này ngăn tinh hoàn tiết nội tiết tố nam, leuprolide, goserelin và triptorelin bán trên thị trường dược phẩm quốc tế. Lượng testosterone xuống từ từ. Thiếu testosterone, khối u thu nhỏ hoặc tăng trưởng chậm lại. Loại thuốc này còn có tên là gonadotropin-releasing hormone (GnRH) agonist.
• Antiandrogens: Loại thuốc ngăn tác dụng của nội tiết tố nam như flutamide, bicalutamide, nilutamide.
• Những dược phẩm khác: Các loại thuốc ngăn tuyến thượng thận sản xuất testosterone như ketoconazole và aminogluthitimide.

Sau khi cắt bỏ tinh hoàn hay dùng những loại thuốc LH-RH, cơ thể không còn testosterone từ tinh hoàn. Tuy nhiên, tuyến thượng thận vẫn tiếp tục sản xuất testosterone, và bác sĩ cần dùng nhiều loại thuốc khác nhau để ngăn chặn hoàn toàn những nguồn testosterone, gọi là total androgen blockade, kết quả chữa trị không mấy khả quan hơn so với việc dùng LH-RH.

Nội tiết tố trị liệu tạo ra những phần ứng phụ như liệt dương, "bốc hỏa" lên mặt (hot flashes) và mất sự ham muốn tình dục. Loại chữa trị này cũng gây loãng xương, bác sĩ có thể dùng thuốc để tiết giảm sự loãng xương và ngăn ngừa gẫy xương.

Loại thuốc LH-RH có thể gia tăng triệu chứng vài ngày sau khi bắt đầu chữa trị, để ngăn ngừa, bác sĩ có thể dùng chung với loại antiandrogen.

LH-RH như leuprolide có thể gia tăng mỡ tích tụ trong cơ thể, nhất là vùng bụng, và lượng đường huyết cũng như cholesterol cũng có thể gia tăng. Những yếu tố này có thể dẫn đến chứng tiểu đường và bệnh tim mạch nên bác sĩ sẽ cần theo dõi bệnh trạng kỹ lưỡng và thường xuyên.

Loại antiandrogen có thể gây buồn nôn, ói mửa, tiêu chảy hoặc khiến vú sưng trướng. Đôi khi, loại dược phẩm này tạo ra biến chứng tại gan (triệu chứng bao gồm đau bụng, vàng mắt hoặc nước tiểu đậm màu). Một số bệnh nhân bị ngộp thở và suy tim. Một số bệnh nhân khác gặp trở ngại trong việc điều tiết thị giác giữa bóng tối và ánh sáng.

Khi dùng ketoconazol lâu dài, bệnh nhân có thể bị suy gan. Aminoglutethimide có thể tạo ra mề đay, ngứa ngáy trên da.

Ung thư tuyến nhiếp hộ dù đã lan tràn đến những bộ phận khác, vẫn có thể cầm cự trong 2-3 năm với nội tiết tố trị liệu. Sau đó, ung thư tái phát và bác sĩ sẽ cần sử dụng những phương cách khác. Những phương cách này phần đông còn nằm trong vòng thử nghiệm.

Quý vị có thể đặt câu hỏi với bác sĩ trước khi bắt đầu chữa trị bằng nội tiết tố:

-Tôi sẽ được chữa trị bằng loại nội tiết tố nào? Bác sĩ chọn giải phẫu hay dược phẩm? Tại sao?
- Nếu dùng dược phẩm, khi nào thì bắt đầu? Khi nào thì chữa trị xong?
- Nếu dùng giải phẫu, tôi sẽ phải ở lại bệnh viện bao nhiêu lâu?
- Làm thế nào để biết rằng việc chữa trị có hiệu quả?
-Tôi cần báo cho bác sĩ biết về những phản ứng phụ nào? Có cách nào phòng ngừa không?
-Tôi có cần làm gì để sửa soạn cho việc chữa trị không?
-Sau khi trị liệu, tôi có phải khám bệnh đình kỳ thường xuyên không?

Hóa chất trị liệu
Khi nội tiết tố trị liệu không còn hiệu quả để ngăn chặn sự tăng trưởng của ung thư tuyến nhiếp hộ, bác sĩ sẽ cần dùng hóa chất để chữa trị. Các hóa chất này thường được truyền qua tĩnh mạch, bệnh nhân được chữa trị tại trung tâm y tế, văn phòng bác sĩ hoặt tại nhà; một vài bệnh nhân cần ở lại bệnh viện.
Phản ứng phụ tùy thuộc vào loại và lượng hóa chất sử dụng. Nói chung, hóa chất tiêu diệt tế bào ung thư nên sẽ ảnh hưởng đến những tế bào tăng trưởng nhanh chóng:

- Tế bào máu: Khi hóa chất chữa ung thư hạ thấp số tế bào máu khỏe mạnh, bệnh nhân dễ bị nhiễm trùng, bầm tím hoặc chảy máu dễ dàng, và mệt mỏi, mất sức. Bác sĩ cần thử máu để đo lường số tế bào máu. Khi lượng tế bào xuống thấp, bác sĩ có thể dùng thuốc kích thích tủy xương chế tạo tế bào mới nhanh chóng hơn hoặc sẽ được truyền máu.
- Tế bào bọc quanh chân tóc: Hóa chất gây rụng tóc. Tóc sẽ mọc trở lại sau khi chữa trị, tóc mới có thể khác màu hoặc thay đổi thể dạng.
- Tế bào lót các bộ phận tiêu hóa: Hoá chất có thể gây kém ăn, buồn nôn và ói mửa, tiêu chảy, lở miệng.

Những phản ứng phụ khác có thể là ngộp thở và giữ nước khiến cơ thể sưng trướng., bác sĩ có thể dùng dược phẩm để giúp cơ thể thải bớt nước. Hóa chất cũng có thể gay phong ngứa, mề đay ngoài da hoặc gây cảm giác kim chích tại đầu ngón tay, chân. Hầu hết các phản ứng phụ này sẽ tiết giảm khi cuộc trị liệu hoàn tất.

Quý vị có thể đặt câu hỏi với bác sĩ trước khi bắt đầu chữa trị hóa chất:

-Tôi sẽ được chữa trị bằng loại thuốc nào? khi nào thì bắt đầu? Khi nào thì xong?
-Tôi cần làm gì để tự chăm sóc trong khi chữa trị?
-Mục đích của việc chữa trị là gì? Làm thế nào để biết rằng việc chữa trị có hiệu quả?
-Tôi cần báo cho bác sĩ biết về những phản ứng phụ nào? Có cách nào phòng ngừa không?
-Tôi có cần làm gì để sửa soạn cho việc chữa trị không? Việc chữa trị ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày ra sao?


Ý kiến thứ nhì

Trước khi bắt đầu việc chữa trị, quý vị có thể tham khảo một bác sĩ khác để lấy ý kiến về chẩn đoán và chữa trị. Nhiều hãng bảo hiểm sẽ trả chi phí này nếu quý vị hoặc bác sĩ yêu cầu.

Quý vị cần một thời gian để thu góp tài liệu, y sử, các kết quả thử nghiệm và sắp xếp buổi tham khảo với một bác sĩ khác. Việc chờ đợi thường không ảnh hưởng đến kết quả của việc chữa trị. Để an tâm hơn, quý vị có thể thảo luận về việc chờ đợi này với bác sĩ của mình.

Nhiều cách để tìm một bác sĩ cho ý kiến thứ nhì: Hỏi bác sĩ của mình, hỏi chi tiết tại bệnh viện, những tổ chức y tế địa phương, trường Y khoa… để lấy tên một vị bác sĩ chuyên khoa.

Dinh dưỡng

Dinh dưỡng rất quan trọng trong mọi giai đoạn, trước khi, trong khi và sau khi chữa trị ung thư. Bệnh nhân cần một lượng đầy đủ calorie, protein, sinh tố, và khoáng chất. Khi cơ thể được bồi bổ đúng mức, bệnh nhân thường cảm thấy dễ chịu hơn.

Tuy nhiên, bệnh nhân có thể gặp khó khăn trong việc ăn uống vì nhiều nguyên nhân, mệt mỏi, biếng ăn hoặc khó nuốt thức ăn. Khi dùng hóa chất trị liệu, bệnh nhân có thể không còn nếm được thức ăn, hoặc cho rằng thức ăn không còn hương vị, thơm ngon như trước. Bệnh nhân cũng có thể chịu các phản ứng phụ như biếng ăn, buồn nôn, ói mửa, hoặc tiêu chảy.

Có nhiều cách để bồi bổ cơ thể khi không thể ăn uống đầy đủ. Hãy thảo luận với chuyên viên về dinh dưỡng (registered dietitian) để chọn cách dinh dưỡng thích hợp với đầy đủ calorie, protein, sinh tố (vitamins), và khoáng chất (minerals).
Khi có thể, nên duy trì sự hoạt động, đi bộ, yoga, bơi lội hoặc những hoạt động khác có thể gia tăng năng lực. Nên thảo luận với bác sĩ về việc vận động cơ thể và báo cho bác sĩ biết khi việc vận động gây đau đớn.


Thăm bệnh định kỳ

Sau khi chữa trị, bệnh nhân sẽ cần được khám bệnh định kỳ. Ngay cả khi không có dấu hiệu nào về ung thư tái phát, vẫn cần thăm bệnh vì mầm ung thư có thể còn sót lại trong cơ thể.

Khám bệnh định kỳ giúp bác sĩ kiểm soát theo dõi diễn tiến của bệnh trạng, các loại thử nghiệm như thử máu, chụp hình phổi, CT scan, nội soi hoặc những loại thử nghiệm khác.
Báo cho bác sĩ biết nếu bị bệnh giữa những buổi khám bệnh định kỳ.
Khi tái khám, bác sĩ thường khám hậu môn và đo lượng PSA. Khi lượng PSA gia tăng có nghĩa là ung thư tái phát. Bác sĩ có thể làm sinh thiết, thử bone scan, CT scan, MRI hoặc các loại thử nghiệm khác.

Những nguồn hỗ trợ

Chứng bệnh nan y như ung thư có thể thay đổi cuộc sống của người bệnh và cả thân nhân. Những thay đổi này khó thích nghi và chấp nhận, nên điều dễ hiểu là bệnh nhân cũng như những người thân yêu thường trải qua những giai đoạn khó khăn, phân vân, bất an, buồn rầu.

Người bệnh có thể lo âu về gia đình, công việc làm, hoặc sinh hoạt hàng ngày kể cả việc chịu đựng và thích nghi với việc trị bệnh, những chuyến ra vào bệnh viện, phản ứng phụ và những phí tổn trị liệu.

Sống với căn bệnh nan y, người bệnh thường sợ hãi, tự trách, giận dữ hoặc buồn rầu. Những cảm tính này sẽ khiến đời sống nặng nề buồn thảm hơn. Bệnh nhân có thể tìm những nguồn hỗ trợ chia sẻ qua quý vị hữu, thân nhân, chuyên viên tâm lý hoặc cả những bệnh nhân khác.

Nguồn hỗ trợ có thể bao gồm:

Bác sĩ, y tá, những chuyên viên trong nhóm trị liệu có thể trả lời hầu hết những câu hỏi liên quan đến bệnh trạng.
Chuyên viên xã hội, chuyên viên tâm lý hoặc những vị lãnh đạo tôn giáo có thể giúp đỡ phần tinh thần. Chuyên viên xã hội có thể giới thiệu hoặc chỉ dẫn những nguồn tài trợ, việc chuyên chở, trị liệu tại nhà…

Những nhóm hỗ trợ: bệnh nhân và người thân gặp gỡ các bệnh nhân khác và thân quyến họ để chia sẻ và trao đổi kinh nghiệm về căn bệnh và việc chữa trị. Những nhóm hỗ trợ này có thể gặp gỡ qua sự họp mặt, điện thoại, hoặc qua internet.

Các chuyên viên tại 1-8-4-CANCER (điện thoại miễn phí trên lãnh thổ Hoa Kỳ) có thể giúp bệnh nhân tìm những chương trình hỗ trợ, dịch vụ và các tin tức, tài liệu liên quan đến ung thư.

Sự hứa hẹn của ngành khảo cứu ung thư

Bác sĩ tại Hoa Kỳ đang thực hiện nhiều cuộc thử nghiệm lâm sàng. Thử nghiệm lâm sàng được hoạch định với mục đích trả lời các câu hỏi quan trọng về cách trị liệu hữu hiệu nhất.

Những tìm hiểu khoa học đã tạo được nhiều lợi ích, giúp con người sống lâu hơn, và khoa học tiếp tục tìm kiếm. Các chuyên gia đang tìm kiếm phương pháp ngăn ngừa ung thư, cách tìm ra bệnh sớm hơn, cũng như cách trị liệu hiệu quả hơn.
Các chuyên gia đang thử nghiệm nhiều phương cách trị liệu dùng riêng rẽ hoặc dùng chung với nhau:

- "Chờ xem": Bác sĩ đang so sánh cách chữa trị bằng giải phẫu và xạ trị với việc "chờ xem". Kết của của cuộc khảo nghiệm này sẽ giúp bác sĩ và bệnh nhân chọn lựa cách chữa trị tốt nhất cho ung thư tuyến nhiếp hộ trong thời kỳ đầu.

- Cryosurgery: cách chữa trị này cũng đang được thử nghiệm xem hiệu quả lâu dài đến đâu khi dùng để chữa trị ung thư tuyến nhiếp hộ vào thời kỳ đầu.

- High intensified focused ultrasound (HIFU): Bác sĩ đang thử nghiệm cách trị liệu này trong bệnh nhân bị ung thư thời kỳ đầu. Bác sĩ đặt que thăm (probe) tại trực tràng và chuyển sóng siêu âm đến khôi u, nhiệt độ tiêu diệt tế bào ung thư.

- Xạ trị: Lượng và thời gian chữa trị đang được khảo sát xem bao nhiêu chất phóng xạ và thường xuyên đến đâu thì hiệu quả cao nhất. Xạ trị dùng chung với nội tiết tố có gia tăng hiệu quả hay không.

Nội tiết tố trị liệu: Bác sĩ đang tìm hiểu cách dùng nội tiết tố trị liệu, theo thời khó biểu nào thì hiệu quả cao nhất và dùng chung với các loại trị liệu khác có gia tăng hiệu quả hay không.

- Hóa chất trị liệu: Bác sĩ tìm hiểu kiếm các loại thuốc mới, các cách dùng chung nhiều loại thuốc, và lượng thuốc mới.

- Sinh hóa tố trị liệu: Bác sĩ đang thử nghiệm cách dùng sinh hoá tố như "vaccine" để chữa trị ung thư tuyến nhiếp hộ.

Ngoài ra các chuyên gia cũng tìm cách tiết giảm phản ứng phụ của việc trị liệu như loãng xương, bốc hỏa và liệt dương.

Trang nhà của viện Ung Thư Quốc Gia Hoa Kỳ có phần tin tức về thử nghiệm lâm sàng: h*tp://www.cancer.gov/clinicaltrials. Tại đây ngoài các tin tức về thử nghiệm còn có những chi tiết về các cuộc thử nghiệm lâm sàng về ung thư.
Nguồn tài liệu, tin tức từ viện Ung Thư Quốc Gia Hoa Kỳ. Quý vị có thể lấy tin tức cho chính mình, thân nhân hoặc bác sĩ của mình.

Điện thoại (miễn phí trên lãnh thổ Hoa Kỳ): 1-800-4-CANCER (1-800-422-6237).
Điện thoại dành cho những người lãng tai: 1-800-332-8615

Trang nhà của viện Ung Thư Quốc Gia Hoa Kỳ cung cấp tin tức về cách ngăn ngừa ung thư, truy tìm, chẩn đoán, chữa trị, di tính học, thử nghiệm lâm sàng. Ngoài ra còn có những dữ kiện về các chương trình khảo cứu, chương trình tài trợ và cả thống kê về ung thư.

Trang nhà: h*tp://cancer.gov
Nếu quý vị cần thêm chi tiết hoặc các dữ kiện khác, hãy dùng “online contact form” tại: h*tp://www.cancer.gov/contact hoặc gửi điện thư về: [e-mail].*** (thay thế *** bằng “gov”)

Tài liệu

Viện Ung Thư Quốc Gia Hoa Kỳ cung cấp những tài liệu (ấn bản, tạp chí) về ung thư, những tài liệu này bằng tiếng Anh và Tây Ban Nha.

Quý vị có thể đặt mua (ấn phí tối thiểu) qua điện thoại, trên trang mạng hoặc bằng thư từ, hoặc vào trang nhà kể trên, và tự in phụ bản cho mình.

Thư từ gửi về:

Publications Ordering Service
National Cancer Institung thưe
Suite 3035A
6116 Executive Boulevard, MSC 8322
Bethesda, MD 20892-8322


Chữa trị ung thư (Cancer Treatment)

- Hóa chất trị liệu và quý vị (Chemotherapy and You)
- Xạ trị và quý vị (Radiation Therapy and You)
- Làm thế nào để tìm một bác sĩ hoặc nơi trị liệu nếu quý vị bị ung thư (How To Find a Doctor or Treatment Facility If You Have Cancer)
- Câu hỏi và câu trả lời về targeted therapy (Targeted Cancer Therapies: Questions and Answers)
- Câu hỏi và câu trả lời về cách trị liệu ung thư bằng ánh sáng (Photodynamic Therapy for Cancer: Questions and Answers)

Sống với ung thư (Living With Cancer)
- Cách ăn uống dành cho người bị ung thư (Eating Hints for Cancer Patients)
- Giảm đau đớn (Pain Control)
- Thích ứng với ung thư thời kỳ sau cùng (Coping With Advanced Cancer)
- Những ngày sắp tới: Đời sống sau khi chữa trị ung thư (Facing Forward Series: Life After Cancer Treatment)
- Những ngày sắp tới: Những cách tạo sự thay đổi cho ung thư (Facing Forward Series: Ways You Can Make a Difference in Cancer)
- Dành thời giờ: Hỗ trợ những người bị ung thư (Taking Time: Support for People with Cancer)

Khi ung thư tái phát (When Cancer Returns)
- Những tổ chức cung cấp dịch vụ giúp những người bị ung thư và thân nhân họ (National Organizations That Offer Services to People With Cancer and Their Families)

Thử nghiệm lâm sàng (Clinical Trials)
- Tham dự thử nghiệm lâm sàng (Taking Part in Cancer Treatment Research Studies)

- Những yếu tố nguy hại (Risk Factors)

Người chăm sóc bệnh nhân (Caregivers)
- Khi người thân yêu được chữa trị bệnh ung thư: hỗ trợ người chăm sóc (When Someone You Love Is Being Treated for Cancer: Support for Caregivers)
- Khi người thân yêu bị ung thư ở giai đoạn cuối: Hỗ trợ người chăm sóc (When Someone You Love Has Advanced Cancer: Support for Caregivers)
- Những ngày sắp tới: Khi cuộc chữa trị ung thư của người thân chấm dứt (Facing Forward: When Someone You Love Has Completed Cancer Treatment)

* Tài liệu của Viện Ung Thư Quốc Gia Hoa Kỳ No. 08-1576, tháng Mười Một 2008

[NHAKHOA]

Giới thiệu về Vi Lượng Đồng Căn (Homeopathy)


Bản dịch của Hereami, Bác Sĩ Trần Lý Lê hiệu đính @tvvn

Vi lượng đồng căn, cũng gọi là liệu pháp Vi lượng đồng căn, là một phương pháp trị bệnh của Y Học Toàn Bộ, phát triển tại Đức Quốc từ hơn 200 năm trước, nhưng mới được ứng dụng tại Hoa Kỳ từ đầu thế kỷ 19 đến nay. Vi lượng đồng căn thường được dùng để phòng ngừa và chữa trị nhiều chứng bệnh hoặc tình trạng sức khỏe.

Bản tường trình này phác họa một cái nhìn tổng quát về Vi lượng đồng căn và giới thiệu nguồn gốc những dữ kiện khác cần biết đến.

Những điểm chính

—Nguyên lý đồng căn (hay “thứ giống nhau chữa trị cho nhau”) là nguyên tắc chính yếu trong liệu pháp Vi lượng đồng căn. Nguyên lý diễn giải rằng một chứng bệnh có thể được chữa trị bằng chính chất liệu đã tạo ra những triệu chứng tương tợ như chứng bệnh đó trên cơ thể người lành mạnh
—Phần lớn các phân tích đều đi đến kết luận là có rất ít bằng chứng để minh xác rằng Vi lượng đồng căn là cách chữa trị hữu hiệu với bất kỳ chứng bệnh đặc trưng nào; tuy vậy, một vài nghiên cứu lại báo cáo rằng đã tìm thấy vài kết quả xác thực.
—Có nhiều sự đối chọi trong các công trình nghiên cứu về Vi lượng đồng căn dẫn đến nhiều tranh cãi về liệu pháp này, vì phần lớn những quan điểm then chốt trong liệu pháp này không phù hợp với những hiểu biết hiện nay của khoa học, đặc biệt là bộ môn hóa học và vật lý.
—Về mức độ an toàn trong chữa trị của Vi lượng đồng căn, hiện chí có những nghiên cứu rất giới hạn.
—Hãy thảo luận với các chuyên viên chăm sóc sức khỏe của bạn về bất cứ liệu pháp nào trong Y Học Bổ Sung và Hoán Đổi bạn dùng đến, và cho họ biết đầy đủ các cách thức bạn giữ gìn sức khỏe của mình để bảo đảm sự an toàn cho bạn khi phải phối hợp cùng lúc nhiều cách chữa trị.

Khái lược

Từ ngữ Vi lượng đồng căn bắt nguồn từ chữ Hy Lạp, “homeo” nghĩa là “như nhau,” và “pathos” có nghĩa “đau đớn” hay “tật bệnh.” Liệu pháp này chú trọng việc kích thích khả năng tự chữa trị của cơ thể bằng cách cung cấp cho nó một liều thuốc rất nhỏ lấy từ một chất liệu đã được pha chế thật loãng. Thuật chữa trị này được một y sĩ người Đức tên Samuel Christian Hahnemann phát minh vào cuối thế kỷ 18. Hahnemann đã diễn giải hai nguyên lý chính yếu là:

—Nguyên lý đồng căn (hay “thứ giống nhau chữa trị cho nhau”) giải thích rằng một chứng bệnh có thể được chữa trị bằng chính chất liệu đã tạo ra trên cơ thể lành mạnh những triệu chứng tương tợ như chứng bệnh đó. Ý tưởng này nguyên đã có từ thời Hippocrates, nay được Hahnemann khai triển rộng thêm sau khi ông ta nhiều lần, nuốt vào bụng (ăn) vỏ cây canh kí na, một cách chữa trị thông dụng bệnh sốt rét, và nhận ra rằng, cơ thể mình đang có những triệu chứng của sốt rét. Từ đó, Hahnemann lý luận rằng nếu một chất liệu có thể gây ra trên cơ thể lành mạnh những triệu chứng của một loại bệnh, thì một lượng nhỏ chính chất liệu đó cũng có thể chữa trị cho người đang có cùng các triệu chứng của căn bệnh ấy.

—Nguyên tắc làm loãng (còn gọi là “quy luật tối thiểu của liều thuốc”) chỉ rõ rằng hàm lượng thuốc càng thấp thì hiệu quả trị liệu càng cao. Trong Vi lượng đồng căn, chất thuốc được làm loãng từng “bước” theo công thức đã định, giữa mỗi “bước” vừa nói, cần phải lắc chai thuốc thật mạnh. Tiến trình này được coi là “gia tăng hiệu năng trị liệu” vì nó được đánh giá là có thể chuyển tải những đặc tính hoặc năng lựợng từ chất thuốc nguyên thủy sang liều thuốc đã được làm loãng. Phần lớn các liều thuốc của Vi lượng đồng căn đã được làm rất loãng đến nỗi không một phân tử nào của chất thuốc gốc còn sót lại trong đó; tuy vậy, với liệu pháp này, người ta vẫn tin rằng chất thuốc đã để lại dấu vết hay “bản sao” của nó trong liều thuốc được làm loãng nên vẫn có thể kích thích khả năng tự chữa trị có sẵn trong cơ thể con người. Nguyên lý này được gọi là “nước có mang dược tính” (“memory of water.”)

Trong việc chữa trị, Vi lượng đồng căn dựa vào nguồn gốc và bệnh lý riêng từng người bệnh, cũng như dựa vào thể trạng, thể lực hiện thời, cảm xúc cùng là những biểu hiện tinh thần. Vì vậy những lần tiếp xúc với bệnh nhân thường rất lâu. Cách chữa trị được sắp đặt và áp dụng riêng biệt từng người; thế nên những người có cùng một chứng bệnh như nhau nhưng sẽ được chữa trị bằng những phương thức không giống nhau.

Những liều thuốc dùng trong Vi lượng đồng căn được lấy từ những chất thuốc thiên nhiên có trong cây cỏ, khoáng chất hay thú vật. Những dược chất thông thường là hành đỏ, kim sa (một loại dược thảo mọc trên núi) và cây tầm ma gai.

Việc sử dụng Vi lượng đồng căn tại Mỹ

Theo kết quả cuộc khảo sát dư luận National Health Interview Survey thực hiện năm 2007, nếu kể cả những liệu pháp trong ngành CAM, đã có chừng 3.9 triệu người lớn và khoảng 900 ngàn trẻ em đã từng dùng Vi lượng đồng căn và ngành CAM vào năm trước đó.

Người ta dùng Vi lượng đồng căn vì nhiều mối quan tâm cho sức khỏe, từ những lợi ích có được trong sự ngừa bệnh, cho đến khả năng chữa trị nhiếu thứ bệnh như dị ứng, hen suyễn, mỏi mệt mãn tính, suy nhược, rối loạn tiêu hóa, tai bị nhiễm trùng, nhức đầu và chứng ban trên da.

Quy định về chữa trị trong Vi lượng đồng căn

Liều thuốc sẽ dùng được chuẩn bị theo hướng dẫn trong sách Homeopathic Pharmacopoeia tại Hoa Kỳ (HPUS) đã được nêu trong đạo luật “Federal Food, Drug, and Cosmetic Act năm 1938.” Thuốc của Vi lượng đồng căn được điều phối như một loại thuốc mua tự do, không cần toa bác sĩ. Tuy nhiên, những sản phẩm của Vi lượng đồng căn chỉ có chút ít hoặc không có chút nào những thành phần tạo ra sự hiệu nghiệm nên không bị thẩm xét về mức an toàn và tính hiệu quả như các loại thuốc mua theo toa bác sĩ hoặc những loại thuốc mua tự do mới bào chế.

Cơ quan Food and Drug Administration (FDA) của chính phủ Mỹ đòi hỏi các thứ thuốc của Vi lượng đồng căn phải chắc chắn hội đủ những tiêu chuẩn do luật định về độ đậm đặc, sự tinh khiết và cách đóng gói. Trên nhãn thuốc phải ghi ít nhứt một sự chỉ dẫn chính về chữa trị (chẳng hạn như dùng cho bệnh gì), bảng kê các thành phần có trong thuốc, độ làm loãng của thuốc và hướng dẫn về sự an toàn khi dùng. Thêm vào đó, nếu thuốc Vi lượng đồng căn dùng cho bệnh trầm kha như ung thư, phải có toa bác sĩ mới được bán. Chỉ có những loại thuốc dùng cho những vấn đề sơ sài của sức khỏe, nghĩa là những bệnh nhẹ trong giới hạn tự nó có thể khỏi được như cảm lạnh hay nhức đầu chẳng hạn, mới không đòi hỏi phải có giấy bác sĩ khi bán.

Thực trạng những nghiên cứu về Vi lượng đồng căn

Trong những nghiên cứu về Vi lượng đồng căn, hầu hết các bản phân tích đều kết luận rằng có rất ít bằng chứng để minh định rằng Vi lượng đồng căn là một môn trị liệu hữu hiệu cho bất kỳ chứng bệnh đặc biệt nào; và rằng, nhiều cuộc nghiên cứu còn có sự thiếu sót. Tuy vậy, một vài khảo sát do cá nhân thực hiện trong phòng thí nghiệm, và những thử nghiệm tình cờ, lấy giả dược làm gốc lại báo cáo rằng, cũng có vài kết quả khả quan và ghi nhận được những đặc tính độc đáo của vật lý và hóa chất trong các liều thuốc Vi lượng đồng căn.

Còn nhiều thử thách trong nghiên cứu

Vi lượng đồng căn là liệu pháp rất khó nghiên cứu bằng kiến thức hiện nay của nền khoa học, vì những chất liệu được làm loãng quá mức (gọi là cực kỳ loãng—"ultra-high dilution" hay UHD) chưa có thể lượng định được, nên trở thành khó khăn khi phải thể hiện hay sao chép lại cho các cuộc khảo sát. Thêm vào đó, cách chữa trị của Vi lượng đồng căn quá riêng biệt nên không có những tiêu chuẩn đồng nhất để các chuyên viên chữa trị theo đó mà kê đơn cho bệnh nhân. Hiện có đến hàng trăm thứ thuốc Vi lượng đồng căn với quá nhiều mức độ làm loãng, được dùng để chữa trị hàng ngàn loại bệnh chứng. Mặt khác, cũng có vài lĩnh vực có sự tương tác giữa chuyên viên chữa trị và bệnh nhân có thể coi là lợi ích vì đã giúp cho việc nghiên cứu được dễ dàng hơn.

Những tranh cãi liên quan đến Vi lượng đồng căn

Vi lượng đồng căn là lĩnh vực gây nhiều tranh cãi trong ngành CAM, vì một số ý niệm then chốt của liệu pháp này không vững chắc so với những đòi hỏi của luật định và khoa học (đặc biệt là ngành hóa học và vật lý). Những người chỉ trích thì cho rằng môn này không xác thực và rất đáng ngờ, vì liều thuốc của nó chỉ chứa một hàm lượng rất nhỏ thành phần thực sự có sức công hiệu (đôi khi chẳng còn lại một phân tử nào của hóa chất nguyên thủy) hầu tạo được một tác dụng về sinh học—tốt hoặc không tốt. Những người khác thì vin vào những chứng cớ đã quan sát được, cả những lời đồn đãi, để nói rằng Vi lượng đồng căn chữa trị có hiệu quả và biện luận rằng, không thể chỉ lấy lý do là khoa học không giải thích được mà bài bác môn trị bệnh này

Phản ứng phụ và những rủi ro

Dù rằng những phản ứng phụ và những rủi ro của Vi lượng đồng căn chưa được nghiên cứu kỹ càng ngoài phạm vi những gì đã quan sát được, vài điểm chung sau đây cũng nói lên được tính an toàn của liệu pháp này

—Một sự thẩm xét có hệ thống nhận ra rằng liều thuốc đã làm loãng cao trong Vi lượng đồng căn, nếu được sử dụng dưới sự giám sát của các chuyên viên được huấn luyện đầy đủ, thông thường được cho là an toàn và hiếm khi gây ra những phản ứng trầm trọng.

—Những liều thuốc dạng lỏng của Vi lượng đồng căn có thể có rượu. Cơ quan FDA cho phép mức rượu trong những liều thuốc này được cao hơn trong những thứ thuốc của Y Học Chính Thống. Tuy nhiên cơ quan FDA chưa nhận được bất cứ báo cáo nào về những hậu quả gây bởi mức rượu quá cao trong Vi lượng đồng căn.

— Các chuyên viên Vi lượng đồng căn vẫn nghĩ tới trường hợp các bệnh nhân bị môn chữa trị này làm cho bệnh tình thêm trầm trọng (một tình trạng suy kém tạm thời trong sức khỏe của người bệnh sau khi uống thuốc.) Các nghiên cứu chưa ghi nhận được nhiều chứng cớ của những phản ứng này trong các thử nghiệm lâm sàng; vả lại, ít khi có những nghiên cứu về sự suy giảm này.

—Không biết rõ liều thuốc của Vi lượng đồng căn có cản trở gì đến những thuốc dùng trong Y Học chính thống hay không; tuy nhiên, nếu bạn có ý dùng Vi lượng đồng căn, bạn nên thảo luận trước với chuyên viên chăm sóc sức khỏe của mình.
Bằng hành nghề và giấy chứng nhận

Việc cấp bằng hành nghề hoặc quy định những tiêu chuẩn chuyên môn cho việc sử dụng môn Vi lượng đồng căn tại Hoa Kỳ hiện nay chưa có sự đồng nhất; bằng hành nghề này thường thay đổi tùy tiểu bang. Thường thì các chuyên viên hành nghề Vi lượng đồng căn được cấp bằng là một chuyên viên y khoa, như y khoa chính thống hay khoa chỉnh nắn xương chẳng hạn. Vi lượng đồng căn cũng là một môn học trong chương trình đào tạo các chuyên viên Thiên nhiên tự căn liệu pháp. Các tiểu bang Arizona, Connecticut và Nevada chỉ cấp bằng hành nghề bác sĩ Vi lượng đồng căn cho các bác sĩ y khoa hay bác sĩ chỉnh nắn xương đã thụ huấn xong liệu pháp này. Riêng tiểu bang Arizona và Nevada có cấp bằng hành nghề phụ tá Vi lượng đồng căn cho những chuyên viên chữa bệnh theo liệu pháp này dưới sự giám sát của bác sĩ Vi lượng đồng căn. Vài tiếu bang ấn định rõ ràng Vi lượng đồng căn là một phạm vi chuyên môn cùng có trong các khoa nắn xương, thiên nhiên tự căn liệu pháp, vật lý trị liệu, nha khoa, y tá diều dưỡng và ngành thú y.

Chứng chỉ có hiệu lực toàn quốc có thể được cấp phát bởi các tổ chức như Hội Đồng Cấp Chứng Chỉ Vi lượng đồng căn (Council for Homeopathic Certification), Hội Đồng Giàm Định Vi lượng đồng căn Hoa Kỳ (American Board of Homeotherapeutics) và Học Viện Vi lượng đồng căn dành cho bác sĩ Thiên nhiên tự căn liệu pháp (Homeopathic Academy of Naturopathic Physician). Bộ Giáo Dục Hoa Kỳ tuy có công nhận quyền cấp phát chứng chỉ của một vài tổ chức trong ngành CAM, nhưng không thừa nhận quyền này của các tổ chức Vi lượng đồng căn vừa nói tới. Tuy vậy, các thành viện trong tập thể Vi lượng đồng căn thường lấy giấy chứng nhận này làm mực thước để xếp hạng trình độ học thức và định ra khả năng chuyên môn khi hành nghề Vi lượng đồng căn.

Khi bạn có ý dùng Vi lượng đồng căn

—Đừng đem Vi lượng đồng căn thay thế sự chăm sóc sức khỏe đang áp dụng theo phương thức truyền thống đã được thừa nhận, cũng đừng ngưng việc khám bệnh với bác sĩ khi gặp vấn nạn sức khỏe.
—Tìm đọc những tài liệu được phổ biến của những nghiên cứu về Vi lượng đồng căn về căn bệnh bạn đang để ý tới.
—Khi bạn có ý dùng liệu pháp này và muốn được một chuyên viên Vi lượng đồng căn chữa trị, cần tìm hiểu về tình trạng thụ huấn và kinh nghiện đang có của người này.
—Quý bà đang mang thai hoặc chăm sóc trẻ em, hay những người có ý dùng Vi lượng đồng căn cho trẻ em, phải hỏi ý kiến chuyên viên chăm sóc sức khỏe trước.
—Cần cho các chuyên viên chăm sóc sức khỏe biết rõ bất cứ liệu pháp nào trong Y Học Bổ Sung và Y Học Hoán Đổi, cùng những phương thức nào bạn đang dùng đến để chăm sóc sức khỏe của mình. Công việc này nhằm bảo đảm cho bạn có sự an toàn khi phải phối hợp nhiều phương thức chữa trị.

Để được chỉ dẫn nên nói những gì về CAM với các chuyên viên chăm sóc sức khỏe, hãy xem phần “Khi cần nói” (Time to Talk) đăng trong Trang mạng nccam.nih.gov/timetotalk/.

Những nghiên cứu do NCCAM tài trợ

NCCAM tài trợ cho những cuộc nghiên cứu nhằm thăm dò tiến độ giữa người bệnh và chuyên viên chữa trị trong môn Vi lượng đồng căn, và cũng tìm hiểu xem liều thuốc của Vi lượng đồng căn hiệu nghiệm ra sao khi đã được làm loãng quá cao.

Tài liệu tham khảo:

— Ballard R. Homeopathy: an overview. Australian Family Physician. 2000;29(12):1145-1148.
— Cucherat M, Haugh MC, Gooch M, et al. Evidence of clinical efficacy of homeopathy: a meta-analysis of clinical trials. European Journal of Clinical Pharmacology. 2000;56(1):27-33.
— Dantas F, Rampes H. Do homeopathic medicines provoke adverse effects? A systematic review. British Homeopathic Journal. 2000;89(Suppl 1):S35-S38.
— Der Marderosian AH. Understanding homeopathy. Journal of the American Pharmaceutical Association. 1996;NS36(5):317-321.
— Eisenberg DM, Cohen MH, Hrbek A, et al. Credentialing complementary and alternative medical providers. Annals of Internal Medicine. 2002;137(12):965-973.
— Ernst E. A systematic review of systematic reviews of homeopathy. British Journal of Clinical Pharmacology. 2002;54(6):577-582.
— Ernst E. The truth about homeopathy. British Journal of Clinical Pharmacology. 2007;65(2):163-164.
— Ernst E, Kaptchuk TJ. Homeopathy revisited. Archives of Internal Medicine. 1996;156(19):2162-2164.
Homeopathy. Natural Standard Database Web site. Accessed at h**p://w*w.naturalstandard.com on January 29, 2009.
— Jonas WB, Kaptchuk TJ, and Linde K. A critical overview of homeopathy. Annals of Internal Medicine. 2003;138(5):393-399.
— Linde K, Clausius N, Ramirez G, et al. Are the clinical effects of homeopathy placebo effects? A meta-analysis of placebo-controlled trials. Lancet. 1997;350(9081):834-843.
— Merrell WC, Shalts E. Homeopathy. Medical Clinics of North America. 2002;86(1):47-62.
Stehlin I. Homeopathy: real medicine or empty promises? FDA Consumer. 1996;30(10):15-19.
— Tedesco P, Cicchetti J. Like cures like: homeopathy. American Journal of Nursing. 2001;101(9):43-49.
— U.S. Food and Drug Administration. Conditions under which homeopathic drugs may be marketed. Compliance Policy Guides Manual, Sec. 400.400. U.S. Food and Drug Administration Web site. Accessed at h**p://w*w.fda.gov/ora/compliance_re...pg400-400.html on May 29, 2008.
— Vallance, A.K. Can biological activity be maintained at ultra-high dilution? An overview of homeopathy, evidence, and Bayesian philosophy. Journal of Alternative and Complementary Medicine. 1998;4(1):49-76.

Để Biết Thêm

NCCAM Clearinghouse
NCCAM Clearinghouse cung cấp tài liệu về CAM và NCCAM như các tài liệu về nghiên cứu, các kho trữ liệu của Chính phủ về các văn bản khoa học và y tế. Clearinghouse không cung cấp dịch vụ cố vấn y tế, không góp ý cách chữa trị hay giới thiệu chuyên viên.
Gọi miễn phí trong nước: 1-888-644-6226
TTY (người điếc hay nặng tai): 1-866-464-3615
Trang mạng: w*w.nccam.nih.gov
Điện thư: [e-mail]

PubMed®
Là một dịch vụ của National Library of Medicine (NLM), PubMed lưu trữ những tài liệu, tin tức và phần lớn là những bản tóm lược các bài viết trong các tạp chí khoa học hay y tế. CAM với PubMed được NCCAM và NLM kết hợp phát triển, coi như một cơ quan phụ của hệ thống PubMed chuyên về các đề tài nghiên cứu trong CAM.
Trang mạng: w*w.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez
CAM trong PubMed: nccam.nih.gov/research/camonpubmed/

ClinicalTrials.gov
ClinicalTrials.gov là một kho trữ liệu về những cuộc thử nghiệm lâm sàng (thí nghiệm trên cơ thể con người) được chính phủ hay tư nhân hỗ trợ, nghiên cứu trong phạm vi rộng lớn nhiều thứ bệnh tật và tình trạng sức khỏe. ClinicalTrials.gov được Viện Y Tế Quốc Gia (National Institutes of Health) và FDA bảo trợ.
Trang mạng: w*w.clinicaltrials.gov

Research Portfolio Online Reporting Tool (RePORT)
RePORT là một kho lưu trữ các dữ kiện liên quan đến những đề tài nghiên cứu về khoa học và y khoa do chính phủ tài trợ và được Viện nghiên cứu hướng dẫn.
Trang mạng: projectreporter.nih.gov/reporter.cfm

NIH National Library of Medicine’s MedlinePlus
MedlinePlu tổng hợp các tin tức có thẩm quyền của NIH cũng như các cơ quan chính phủ và các tổ chúc y tế nhằm cung cấp tài liệu giải đáp mọi thắc mắc về sức khỏe.
Trang mạng: w*w.medlineplus.gov

Ghi nhận

NCCAM chân thành cám ơn Quý vị đã đáng góp kiến thức kỹ thuật và duyệt xét bản tài liệu này:
— Iris Bell, M.D., Ph.D., University of Arizona;
— Edzard Ernst, M.D., Ph.D, Peninsula Medical School, Universities of Exeter and Plymouth;
— Patrick Mansky, M.D., Bellin Health Cancer Center; và
— Partap Khalsa, D.C., Ph.D., NCCAM.

Không giữ bản quyền; NCCAM khuyến khích việc sao chép và quảng bá tài liệu này để phục vụ công chúng.

Tài liệu này chỉ là bản tin tức, không thể dùng thay cho những giám định chuyên môn hay những lời chỉ dẫn của chuyên viên chăm sóc y tế. NCCAM khuyến khích bạn nên thảo luận với chuyên viên chăm sóc y tế của mình khi bạn quyết định dùng bất cứ phương thức chữa trị hay chăm sóc sức khỏe nào trong ngành CAM. NCCAM không nhìn nhận, tán trợ bất cứ sản phẩm, dịch vụ hay liệu pháp nào được nhắc đến trong bàn tường trình này.

National Institutes of Health ••• U.S. Department of Health and Human Services
D439, biên soạn tháng 7, 2009

[NHAKHOA]

Làm sao tránh khỏi bị sạn thận?

Bs. Nguyễn Thị Nhuận

Hỏi: Tại sao người ta lại cho chất melamine vô sữa trẻ em để gây ra sạn thận? Có cách nào tránh được sạn thận mà khỏi dùng thuốc không? Thí dụ như ăn uống thêm bớt thứ gì thì tránh được sạn thận?

[Hình dáng những viên sạn trong thận, tranh minh họa của National Institutes of Health]


Trả lời: Melamine là một chất hóa học thải ra chất nitrogen khi làm một số thử nghiệm, giống như chất đạm protein. Do đó, người ta đã thêm chất melamine vào sữa pha loãng để khi thử nghiệm vẫn có kết quả giống như có nhiều chất đạm trong sữa. Chất melamine gây ra suy thận và sạn thận lớn nguy hiểm đến tính mạng.

Điều này cho thấy sự quan trọng của việc ăn uống trong bệnh sạn thận. Có nhiều cách ăn uống để tránh được sạn thận.

Cách hiệu nghiệm nhất là uống nhiều nước để có được lượng nước tiểu khoảng 2.5 lít mỗi ngày và nước tiểu có mầu vàng nhạt. Uống nhiều nước sẽ làm loãng những chất có thể gây ra sạn thận hoặc làm lớn thêm sạn đã có. Lượng nước uống cần thiết thay đổi tùy theo mỗi người, mức hoạt động của người đó, thời tiết, thuốc men... Tuy nhiên, con số cần cho mỗi người để có được lượng nước tiểu trên là vào khoảng 3 lít mỗi ngày. Nên uống một ít số lượng này vào ban đêm. Cần phải hỏi bác sĩ trước khi bạn quyết định uống tăng nước lên.

Những cách khác để tránh sạn thận gồm có:
- Tránh thứ ăn hay nước uống chứa high fructose corn syrup, một chất làm ngọt.
- Giảm lượng muối ăn mỗi ngày
- Tránh dùng thuốc antacids có chứa calcium.
- Giới hạn lượng thịt bò, thịt heo, thịt gà ở mức 4 tới 6 oz mỗi ngày.
- Ăn lượng thức ăn có chất sữa vừa phải, khoảng 1 tới 3 phần mỗi ngày thôi.
- Giới hạn lượng nui, mì ống ăn mỗi ngày
- Tránh thức ăn chứa nhiều chất oxalate, thí dụ như rau có mầu xanh lá cây đậm, các loại hạt, sô cô la.
Một vào nghiên cứu cho thấy chất magnesium citrate hoặc vitamin B-6 có thể giúp tránh sạn thận. Tuy nhiên, các chứng cứ không được mạnh lắm.

Lấy sạn thận mà không cần mổ.

Thân gửi các bạn,

Ba tài liệu về sạn thận, sạn mật và tẩy gan rất có gía trị. Ngoài ra
có một phương pháp lấy sạn cổ điển ở VN thường dùng cũng có hiệu qủa
mà tôi vẫn thường áp dụng cho những bệnh nhân như sau :

Mua 1 qủa dứa, gọt vỏ, cắt phần đầu làm nắp đậy, khoét một lỗ sâu
3cm, đổ vào lỗ một muổng nhỏ (muỗng cà phê) bột phèn chua, rồi đậy nắp
lại, bỏ qủa dứa vào lò nướng cho chin vàng, lấy ra, vắt lấy nước
cốt, được chừng 2 ly. Tối đi ngủ uống 1 ly,
mục đích làm cho sạn thận và bàng quang mềm ra như trứng gà non. Sáng
vừa thức giấc, uống 1 ly còn lại, nằm nghỉ 30 phút, mục đích làm cho
vỡ sạn thành bột bụi, rồi đi tiểu. Để ý nước tiểu đục như nước vo gạo
hay như nước vôi, mùi nước tiểu rất khai. Triệu chứng của sạn thận là
có cơn đau thắt từ bụng lan ra sau lưng, có khi đau từ thắt lưng sang
bụng, mệt mỏi, nói không ra hơi, đi lại mạnh thì đau, không ăn uống
được, có lúc nghĩ là bệnh đau lưng, có lúc nghĩ là bệnh đau bụng,
nhưng không đai cầu…Sau khi uống nước dứa phèn chua một ngày, những
triệu chứng kể trên biến mất,
không còn đau đớn, thở dễ, nói cười sang
sảng như người hết bệnh.. Sở dĩ tôi chỉ
dẫn những bệnh nhân bị bệnh sạn thận dùng bài thuốc này là do một
người bạn ở VN bị sạn hai bên thận do kết qủa khám nghiệm thấy một bên
thận có sạn to bằng nửa ngón tay cái, đã phải mổ gấp ở BV Bình Dân,
anh xin cục sạn đó về làm kỷ niệm, còn sạn bên thận kia 1-2 tháng sau
chờ anh hồI phục sức khỏe mới mổ tiếp.

Trong thời gian chờ đợi, thường xuyên anh bị đau phải nghỉ làm để
dưỡng bệnh, nhưng triệu chứng trên lại tái phát. May mắn thay, anh gặp
được một vị lương y lão thành chỉ cho bài thuốc dân gian này, anh
không tin mấy, vì sợ phèn chua có độc, nhưng anh
có ý định làm nước dứa phèn chua này, rồi
lấy cục sạn đã mổ, ngâm vào đó xem kết qủa ra sao. Ngày hôm sau, anh
cầm cục sạn, nó có vỏ mềm như vỏ trứng non trong chứa chất lỏng chứ
không cứng như cục sạn hôm qua. Anh hỏi tôi :
dung dịch này uống vào có sao không ? Tôi trả lời :
Dân quê miền Bắc chúng tôi trước kia đều dùng những cục phèn chua để
khuấy lọc nước sơng dùng làm nước ăn uống hàng ngày từ đời ông bà cha
mẹ đến nay có thấy hại gì đâu. Thế là anh áp dụng để chữa cục sạn thứ
hai. Kết qủa là anh thấy khỏe, hết những triệu chứng đau và mệt mỏi kể
trên. Cho nên đến ngày hẹn mổ với bác sĩ, anh đem theo một chai nước
dứa phèn chua, và kể chuyện cho bác sĩ nghe, bác sĩ cho kiểm tra thận
không thấy còn cục sạn, bác sĩ xin chai nước dứa phèn chua để ngâm thử
mấy cục sạn mà bác sĩ sẵn có để thử nghiệm. Mấy hôm sau, bác sĩ cho
hay, qủa thật các cục sạn đã mềm ra, bóp dễ vỡ chảy ra nước, ông công
nhận dung dịch này có kết qủa làm tan vỡ sạn thận.

Sang đến Canada, bà nhạc của tôi cũng có những triệu chứng như trên,
đi BV Jean Talon khám, bác sĩ thấy có sạn to, hẹn một
tuần sau mổ. Nhưng về nhà, cụ đau không đi lại được, uống thuốc giảm
đau không kết
qủa. Tôi đề nghị với cụ uống nước dứa phèn chua để giảm đau, còn việc
đến ngày hẹn đi mổ thì cứ đi. Cụ bằng lòng.

Trái dứa ở Canada to gấp 2 lần trái dứa VN, cho nên tôi làm 2 lần.
Tôi cho cụ uống 1 ly vào buổi tối, sang hôm sau uống 1 ly, khi đi
tiểu, để ý thấy nước tiểu đục nhiều, sau đó cụ đi lại không đau, nói
cười vui vẻ. Cụ nghi ngờ không biết sạn có hết không. Tôi nói còn nửa
trái dứa nữa, cụ uống tiếp, khi đi tiểu, nước tiểu bình thường không
vẩn đục. Đến ngày hẹn mổ, tôi sợ bác sĩ chỉ nhìn theo kết quả cũ thì
chắc chắn cụ sẽ phải bị mổ oan uổng, nên đề nghị với bác sĩ cho khám
lại trước khi mổ vì nói rằng mình đã khỏe hết đau như trước. Bác sĩ
khám lại rồi cho về, hẹn sẽ thông báo kết qủa sau 1 tuần. Chúng tôi
đợi 2 tuần không thấy bác sĩ cho biết kết qủa, nên đã phone hỏi bác
sĩ, ông cho biết không có sạn nên không phải mổ.

Con trai tôi đi làm, có những bạn Canadien bị sạn thận, muốn giới
thiệu họ dùng nước dứa phèn chua nhưng sợ có chuyện gì xảy ra mình
mang họa, nên chỉ cho họ ra tiệm
thuốc bắc mua loại thuốc thuốc bào chế sẵn
của đông y cổ truyền có tên là Thạch Lâm
Thông (thạch là đá, lâm là đi tiểu, thông là cho thoát ra ngoài), một
hộp 40 viên, thành phần chính của thuốc là 100% Kim tiền thảo (cỏ đồng
tiền). Tối uống 5 viên, sáng uống 5 viên, nước tiểu buổi sang bị vẩn
đục. Uống 2 ngày nếu nước tiểu còn vẩn đục mới cần uống hết 1 lọ..
Nhiều người uống cũng có kết qủa.

Những người bị sạn mật uống 4 ngày hết một lọ, uống 1-2 lọ, đi khám
lại cũng thấy mất sạn không cần phải cắt túi mật. Người bình thường
như chúng ta, cứ mỗi năm uống một lần, làm sạch sạn trong thận, bàng
quang, sạn mật, và nhất là chữa được bệnh viêm tuyến tiền liệt
(prostate) cũng có kết qủa.

Tài liệu từ net .

[NHAKHOA]

Sống Với Thận Suy
Nguyễn Ý-Đức

Thận Suy (Kidney Failure) là một bệnh rất trầm trọng, cần được chăm sóc, điều trị một cách chu đáo trong suốt cuộc đời.

Khi sanh ra, mỗi người có hai trái thận nằm phía dưới lồng ngực, khoảng giữa lưng. Đôi khi nhiều người chỉ có một trái thận và nếu toàn vẹn, vẫn đủ khả năng duy trì cơ thể trong tình trạng khỏe mạnh.

Thận phục vụ cơ thể bằng nhiều phương thức:

-Thận lọc máu, loại bỏ các chất phế thải rồi tái hấp thụ nước và một số chất cần thiết trở lại máu.

-Cân bằng nước và muối để duy trì lượng chất lỏng trong cơ thể.

-Giữ huyết áp ở mức độ trung bình.

-Giúp cơ thể cấu tạo hồng cầu và xương vững chắc.

-Kiểm soát lượng muối khoáng kali, calci, magnesium và phosphor trong máu.

Thận không có nhiệm vụ gì trong hoạt động tình dục như nhiều người nghĩ.

Dấu hiệu của thận suy:

- Nhức đầu, mệt mỏi, biếng ăn

-Ứ nước trong cơ thể với phù sưng bàn tay bàn chân

-Khó thở

-Thay đổi tâm trạng

-Tiểu tiện khi nhiều khi ít

-Da có mầu sâm, ngứa, tê dại

-Huyết áp tăng cao.

-Lên cơn co giựt, kinh phong

-Ngây ngất, kém tập trung, mất định hướng

- Hôn mê nếu không điều trị.

Nguyên nhân gây suy thận

Thận bị suy nhược khi chúng không chu toàn nhiệm vụ loại bỏ ra khỏi cơ thể chất cặn bã và chất lỏng dư thừa. Các chất này sẽ tăng cao trong máu và đưa tới bệnh. Giảm chức năng dần dần sẽ đưa tới Suy-Thận-Mãn-Tính.

Có nhiều nguyên nhân đưa tới bệnh thận mãn tính, thông thường nhất là bệnh tiểu đường và cao huyết áp không được điều trị đúng cách.

Khi chức năng còn lại dưới 15%, thận ở giai đoạn cuối của sự tồn tại và cần được điều trị suốt đời bằng lọc máu hoặc thay ghép thận.

Điều trị thận suy

Có ba phương thức điều trị suy thận mãn tính:

a-Thẩm tách máu (hemodialysis), thông thường gọi là Lọc máu hoặc thận nhân tạo được thực hiện tại một trung tâm chuyên môn hoặc tại nhà, ba lần một tuần. Hiện nay có dụng cụ mới chữa ngắn thời gian nhưng nhiều lần trong ngày hoặc ban đêm.

Máu được đưa qua dụng cụ có màng thấm tách, phế chất có hại được một dung dịch ở bên kia màng lấy đi và máu tinh khiết được đưa trở lại cơ thể.

b-Lọc máu qua xoang phúc mạc bụng (Peritoneal dialysis) có thể thực hiện tại nhà, sở làm hoặc một nơi sạch sẽ kín đáo để có thể thay túi đựng dung dịch chất lọc.

c-Ghép thận (Kidney transplant) cho từ người còn sống hoặc lấy từ tử thi mới mệnh một.

Nên lưu ý là các phương thức lọc máu không chữa trái thận đã bị suy và mỗi phương pháp có những điểm tốt xấu mà bệnh nhân và gia đình cần biết.

Chăm sóc, điều trị

Khi được bác sĩ cho hay bị thận suy, bệnh nhân trải qua nhiều tâm trạng khác nhau.

Mới đầu là thái độ ngạc nhiên hoảng hốt, tự hỏi sao mình lại rơi vào tình trạng nan y này.

Rồi cảm thấy bất lực thất vọng, tiếc nuối thời kỳ khỏe mạnh khi xưa “giá kể mình để ý đến sức khỏe một chút thì đâu đến nỗi này”.

Cuối cùng thì đành chấp nhận và thích nghi với hoàn cảnh mới.

Lọc máu hoặc thay thận đều đưa tới nhiều thay đổi trong toàn bộ cơ thể người bệnh, từ thể chất tới tinh thần.

Để duy trì nếp sống khỏe mạnh, người bệnh phải chủ động trong việc tự chăm sóc nhưng họ cũng cần được sự điều trị, hướng dẫn của các nhà chuyên môn y học và sự hỗ trợ của thân nhân.

Bác sĩ chuyên về tiết niệu sẽ phối hợp với bác sĩ gia đình để lo việc điều trị thận suy. Bác sĩ gia đình tiếp tục chăm lo sức khỏe tổng quát.

Bệnh nhân đừng ngần ngại nói với bác sĩ về tình trạng bệnh, về điều mình mong muốn. Hỏi bác sĩ các điều không biết về bệnh và các biến chuyển có thể xảy ra. Ghi rõ các hướng dẫn của bác sĩ để khỏi quên.

Tại cơ sở lọc máu, nên có giao hảo tốt với chuyên viên điều khiển dụng cụ và theo dõi diễn tiến mà ta sẽ gặp mỗi tuần lễ 3 lần, mỗi lần kéo dài tới 3-4 giờ.

Lọc máu lấy đi chất phế thải và nước dư trong cơ thể. Nếu các chất này được loại đúng số lượng thì người bệnh sẽ khỏe mạnh hơn và có nhiều triển vọng sống lâu hơn.

Tại Hoa Kỳ, chi phí lọc máu được chương trình bảo hiểm của chính phủ hoặc bảo hiểm tư nhân đài thọ

Một số điều cần lưu ý:

1-Chế độ dinh dưỡng

Dù là lọc máu bằng thận nhân tạo hoặc qua xoang phúc mạc, bệnh nhân với suy thận đều cần tuân theo một chế độ dinh dưỡng đúng đắn. Chế độ này sẽ giúp bệnh nhân duy trì một sức khỏe tốt và giúp sự lọc máu thành công hơn.

Mỗi bệnh nhân có một quy chế ăn uống riêng về các chất dinh dưỡng như nước, các muối khoáng potassium, sodium, phosphor, chất đạm... Các chuyên viên dinh dưỡng có thể giúp bệnh nhân lựa chọn một chế độ thích hợp với tình trạng sức khỏe và bệnh trạng của mình.

a-Nước

Bệnh nhân cần lưu ý tới lượng nước tiêu thụ hằng ngày.

Với thận suy mà dùng quá nhiều nước sẽ đưa tới ứ nước, tăng huyết áp, tim sẽ phải làm việc nhiều hơn.

Giới hạn thực phẩm chứa nhiều nước như dưa hấu, thạch, kem, nước đá cục, thực phẩm đông lạnh.

b-Chất đạm

Khi bị suy thận, bệnh nhân thường được bác sĩ khuyên giới hạn tiêu thụ chất đạm, để giảm thiếu chất thải ure.

Khi lọc máu, bệnh nhân lại được khuyến khích ăn nhiều hơn các loại chất đạm có phẩm chất tốt từ thịt, cá, gà vịt...vì các chất đạm này tạo ra ít ure. Lý do là cơ thể cần nhiều chất đạm để tăng cường sức khỏe

c-Muối

Muối ăn cần được hạn chế để tránh giữ nước trong cơ thể và để tránh tăng huyết áp.

Ăn thực phẩm tươi. Tránh thực phẩm đóng hộp, thịt cá muối.

Nên đọc nhãn hiệu để coi món ăn có bao nhiêu muối.

d- Potassium

Kali thường lên cao trong thời gian giữa hai lần lọc máu và gây ra rối loạn nhịp tim, đôi khi đưa tới ngưng tim.

Để giữ mức potassium bình thường trong máu, nên bớt ăn thực phẩm có nhiều khoáng này như chuối, cam, trái cây khô...

đ-Phospho

Giới hạn thực phẩm có nhiều phospho như sữa, pho mát, đậu khô.., vì khi dư thừa, khoáng này sẽ lấy calcium từ xương, làm cho xương yếu, giòn, dễ gẫy.

e-Sinh tồ, khoáng chất

Lọc máu đôi khi cũng lấy đi một vài loại sinh tố, khoáng chất của cơ thể. Bác sĩ sẽ chỉ định những chất nào mà người bệnh cần dùng thêm.

2-Tổ chức nếp sống

Người bệnh cần sắp xếp lại nếp sống cho thoải mái, bớt căng thẳng tinh thần, giới hạn các chất có thể gây hại cho thận, nói riêng, và toàn cơ thể nói chung.

-Nhớ vận động cơ thể đều đặn, hợp với khả năng để máu huyết lưu thông, xương khớp trơn tru, cơ bắp mạnh mẽ và tăng cường sức chịu đựng với thận suy. Nên hỏi ý kiến bác sĩ về chương trình vận động thích hợp.

-Không hút thuốc lá để tránh nhiều bệnh do thuốc là gây ra, như ung thư phổi, bệnh đường hô hấp. Riêng với thận suy, ngưng thuốc lá giảm rủi ro bị cao huyết áp, tăng làm việc cho tim và ảnh hưởng tới trái thận đã suy yếu.

-Người bệnh có thề đi du lịch đó đây, vì các trung tâm lọc máu đều có ở nhiều nơi. Ta chỉ cần biết sẽ ở nơi nào, lấy hẹn trước từ 6 tới 8 tuần lễ để việc điều trị không bị gián đoạn.

-Người bệnh cũng có thể tiếp tục công việc thường lệ, sau khi đã làm quen với sự lọc máu, nhưng nên tránh các việc cần nhiều sức mạnh như nâng vác vật nặng, đào đất...

Nói cho chủ nhân rõ tình trạng của mình để được thông cảm, hỗ trợ. Năm 1990, Quốc hội Hoa Kỳ đã biểu quyết đạo luật cấm kỳ thị vì bệnh hoạn.

-Về thuốc men, nên tránh thuốc trị ợ chua, acid dạ dày vì có nhiều muối natri; thuốc xổ táo bón vì có thể đưa tới khô nước và mất muối khoáng.

Hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc cây con thiên nhiên.

-Hình dáng bề ngoài có vài thay đổi: da lợt hoặc hơi vàng, khô tróc vẩy. Cần tắm mỗi ngày và thoa kem giữ hơi ẩm trên da.

-Thay đổi vị giác và khứu giác do ảnh hưởng chất thải quá cao trong máu. Miệng có mùi hôi. Cần giữ gìn vệ sinh răng miệng và đi khám nha sĩ 2 lần mỗi năm.

-Nam giới với thận suy có thể có rối loạn cương dương vì bệnh, do thiếu máu, tác hại của quá nhiều chất thải. Nên thảo luận với bác sĩ vì nhiều trường hợp có thể điều trị được.

-Phụ nữ lọc máu không nên mang thai e là có nhiều rủi ro cho cả mẹ lẫn thai nhi.

-Và đặc biệt là để ý tới tâm trạng. Những khó khăn sống với thận suy, lọc máu, ảnh hưởng của chất thải, của dược phẩm có thể làm tâm trí ta căng thẳng, trầm buồn, lo âu hơn. Đó là chuyện có thật, thường xảy ra và cần được biểu lộ, chia sẻ để nhẹ lòng mình cũng như thân nhân. Đừng nghĩ rằng mình là gánh nặng cho gia đình, vì thận suy có thể đến với mọi người.

Nếu có những dấu hiệu như trầm cảm kéo dài hơn hai tuần lễ, ý nghĩ quyên sinh, giảm khẩu vị, thay đổi giấc ngủ, bỏ thú vui thường lệ, luôn luôn buồn bực, không quyết định, tự cô lập…nên thảo luận với bác sĩ để được tư vấn, điều trị.

Bác sĩ Nguyễn Ý-Đức M.D.

Texas-Hoa Kỳ

(www.bsnguyenyduc.com)