Điểm Tin Sức Khoẻ Y Khoa

[NHAKHOA]

Một phần ba trường hợp ung thư vú có thể tránh được
Thursday, March 25, 2010

Hội nghị của Âu Châu về chứng bệnh ung thư vú, họp tại Barcelona, Tây Ban Nha.
(Hình: AP/David Ramos)


BARCELONA, Tây Ban Nha (AP) - Có tới một phần ba các trường hợp bị ung thư vú tại các quốc gia Tây Phương đã có thể tránh được nếu các phụ nữ ăn ít đi và tập thể dục nhiều hơn, theo các nhà nghiên cứu tại một hội nghị về ung thư vú cho hay hôm Thứ Năm.

Trong khi việc chữa trị ung thư vú ngày càng hiệu quả hơn, việc sớm tìm ra bệnh và chụp hình để truy tầm ung thư vú cũng làm chậm lại rất nhiều sự tác hại của chứng bệnh này. Các chuyên gia cho hay nay cần phải tập trung chú ý vào việc thay đổi cách sống như ăn uống kiêng cữ và có sự hoạt động.

“Những gì có thể đạt được qua việc truy tầm bệnh đã đạt được. Chúng ta không thể nào làm hơn nữa,” theo lời Carlo La Vecchia, người đứng đầu ngành dịch tễ ở đại học University of Milan. “Nay đã đến lúc chúng ta tiến đến những biện pháp khác,” ông cho hay.

Bác Sĩ La Vecchia hôm Thứ Năm trình bày về ảnh hưởng của lối sống trong một hội nghị về ung thư vú ở Barcelona.

Ung thư vú là loại ung thư thường thấy nhất ở phụ nữ. Tại Âu Châu có khoảng 421,000 ca bệnh mới và gần 90,000 người thiệt mạng trong năm 2008, theo các con số có được gần đây nhất. Hoa Kỳ hồi năm ngoái có hơn 190,000 ca bệnh mới và 40,000 người chết.

Chừng một trong tám phụ nữ hiện có nguy cơ mắc bệnh ung thư vú trong đời của họ. Các phụ nữ mập phì có khoảng 60% khả năng mắc bệnh cao hơn là phụ nữ có trọng lượng bình thường, theo kết quả nghiên cứu năm 2006 của các khoa học gia Anh.

Lời khuyên giữ cho cho thân mình thon thả để giảm nguy cơ ung thư vú chỉ áp dụng cho các phụ nữ đã tắt kinh, vì hiện không có đủ dữ kiện để có thể xác nhận điều này cũng đúng cho các phụ nữ trẻ tuổi hơn.

Hội Ung Thư Hoa Kỳ (American Cancer Society) đề nghị các phụ nữ nên có hoạt động thể dục từ 45 phút đến 60 phút năm ngày mỗi tuần hay hơn để giảm thiểu nguy cơ bị ung thư vú.

Theo một nghiên cứu của tổ chức Women's Health Initiative, chỉ đi bộ nhanh từ 1.25 đến 2.5 giờ mỗi tuần cũng giảm thiểu khoảng 18% nguy cơ này. Ði bộ 10 tiếng một tuần giảm được hơn chút nữa. (V.Giang)

****** ****************************** **************

Ði bộ có thể giúp phụ nữ giảm nguy cơ đột quỵ
Wednesday, April 07, 2010

DALLAS, Texas (AP) - Theo một cuộc nghiên cứu mới, phụ nữ có thể giảm bớt nguy cơ đột quỵ của họ bằng cách đi bộ.

Những phụ nữ nói rằng họ đi bộ với tốc độ nhanh có một nguy cơ đột quỵ thấp hơn 37% so với những người không đi bộ. Những phụ nữ báo cáo họ đi bộ ít nhất hai giờ một tuần ở bất cứ nhịp độ nào có một nguy cơ thấp hơn 30%, theo một cuộc nghiên cứu được đăng tải online trong tạp chí Stroke của Hiệp Hội Tim Mỹ hôm Thứ Ba.

Trong khi những cuộc nghiên cứu trước đây đã cho thấy rằng sự hoạt động về cơ thể giảm bớt các trường hợp đột quỵ (stroke, hay tai biến mạch máu não), cuộc nghiên cứu mới chú trọng vào loại vận động nào có thể có lợi nhất cho phụ nữ.

Cuộc nghiên cứu liên hệ tới khoảng 39,000 nữ công nhân y tế từ 45 tuổi trở lên và có tuổi trung bình là 54, những người đã ghi tên tham gia vào cuộc nghiên cứu sức khỏe của phụ nữ. Họ được hỏi một cách định kỳ về sự vận động cơ thể của họ. Trong 12 năm theo dõi, 579 người đã gặp những cơn đột quỵ.

Ngoài việc đi bộ, cuộc nghiên cứu xem xét những hoạt động mạnh mẽ khác như chạy, bơi lội và đi xe đạp, nhưng các nhà nghiên cứu không tìm thấy một liên hệ giữa những hoạt động mạnh bạo này với sự giảm bớt nguy cơ đột quỵ. Các nhà nghiên cứu nói có thể vì không có đủ số phụ nữ trong nhóm đó để cho thấy một sự khác biệt. Họ nói cũng có thể rằng hoạt động vừa phải thì tốt hơn trong việc hạ huyết áp, một yếu tố rủi ro mạnh đối với sự đột quỵ.

Các nhà nghiên cứu xem xét các yếu tố như tuổi tác, việc sử dụng thuốc aspirine, việc hút thuốc và những điều khác có thể ảnh hưởng tới nguy cơ đột quỵ.

“Tôi nghĩ điều đáng mừng là các hoạt động vừa phải có hiệu quả mạnh mẽ trong việc giảm bớt các nguy cơ đột quỵ,” theo Bác Sĩ Anand Rohatgi, một chuyên viên về tim tại Trung Tâm Y Khoa tại Ðại Học Southwestern ở Dallas, Texas.

Cộng với huyết áp cao, các yếu tố rủi ro đưa tới đột quỵ bao gồm bệnh tim, tiểu đường loại 2 và mập phì.

“Những điều trực tiếp liên hệ với đột quỵ được cải thiện với hoạt động của cơ thể,” Bác Sĩ Rohatgi nói.

Bác Sĩ Tracy Stevens, giám đốc Trung Tâm Tim Muriel I. Kauffman của phụ nữ ở Kansas City, Missouri, nói người ta có thể nhìn thấy các lợi ích của việc tập thể dục bằng cách đo áp huyết của họ sau khi tập luyện để xem nó hạ bớt được bao nhiêu.

Hiệp Hội Tim Mỹ khuyến cáo rằng những người trưởng thành nên tập thể dục ở mức độ vừa phải 2 giờ rưỡi một tuần hoặc 75 phút một tuần với mức độ mạnh bạo hoặc phối hợp cả hai loại.

Ðột quỵ là nguyên nhân tử vong đứng hàng thứ ba và là nguyên nhân hàng đầu về sự tàn tật của người trưởng thành tại Hoa Kỳ. (n.n.)

[NHAKHOA]

Lo âu và mất ngủ
Thursday, March 25, 2010

Mục này chỉ nhằm giải đáp các thắc mắc về sức khỏe có tính cách tổng quát. Cho các vấn đề cụ thể, chi tiết của từng bệnh nhân, xin liên lạc với bác sĩ để được thăm khám trực tiếp.

Các tin tức trong mục này và nhiều thông tin thiết thực và bổ ích khác về sức khỏe cũng được phát trên đài New Saigon Radio1480AM ở vùng Orange County, California, vào mỗi sáng Chủ Nhật từ 8 giờ 15 đến 8 giờ 45 trong chương trình Câu Chuyện Sức Khỏe Sáng Chủ Nhật với Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng. Ngoài ra, Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng còn có mục “Ðiểm Tin Sức Khỏe” mỗi Thứ Sáu trên báo” Việt Tide” và “Bác Sĩ Ơi” mỗi Thứ Năm trên báo “Việt Herald.”

Hỏi: Dạo này, tôi có nhiều chuyện phải lo lắng, nhiều khi cũng không biết là mình lo cái gì nữa. Lo lắng làm cho tôi mất ngủ, thế nhưng sao uống thuốc giảm lo mà vẫn ngủ không được. Tôi mua thêm thuốc ngủ bán tự do thì ngủ cũng được một chút nhưng không ngon giấc và cứ sật sừ cả ngày. Có cách nào chữa tốt hơn không?

Ðáp: Lo âu và mất ngủ là vấn đề rất thường gặp. Khoảng 50% người Hoa Kỳ bị mất ngủ và khoảng 25% bị bệnh lo âu vào một lúc nào đó trong cuộc đời của họ. Khoa học hiện nay có những cách trị các vấn đề này tương đối rất công hiệu. Tuy nhiên, ta phải dùng đúng thuốc, chữa đúng bệnh và phải kết hợp các biện pháp không dùng thuốc bên cạnh các thuốc thích hợp được kê toa bởi bác sĩ sau khi thăm khám cẩn thận.

Ðầu tiên, muốn trị khỏi bệnh, cần phải có chẩn đoán chính xác. Trong câu hỏi, có hai vấn đề tưởng như một nhưng không phải là một, đó là lo âu, và mất ngủ.

Lo âu là một nguyên nhân gây ra mất ngủ. Tuy nhiên, nó không phải luôn luôn là nguyên nhân của chứng mất ngủ. Nếu chỉ bị mất ngủ nhưng không bị bệnh lo âu, ta chỉ cần trị mất ngủ. Còn nếu bị lo âu mà chỉ dùng thuốc trị mất ngủ thôi, thì sẽ không đủ, vì nguyên nhân đã không được giải quyết.

Ðôi khi thuốc trị lo âu khi làm giảm lo âu có thể trị luôn chứng mất ngủ; tuy nhiên một số thuốc trị lo âu có thể làm khó ngủ, và khi đó cần kết hợp với thuốc ngủ thích hợp.

Trong giai đoạn đầu dùng thuốc trị lo âu, dù cho thuốc đó không làm khó ngủ, trong lúc chờ cho thuốc phát huy tác dụng giảm lo hoàn toàn, thường là khoảng 4 đến 8 tuần, nếu bệnh nhân vẫn chưa ngủ được, nhiều khi, bác sĩ cũng phải tạm thời cho thuốc giúp ngủ để trị triệu chứng mất ngủ này.

Do đó, nếu bị mất ngủ kéo dài, ta nên đến bác sĩ để được chẩn đoán chính xác, cho thuốc thích hợp. Cho tới nay, các thuốc bán không cần toa bác sĩ không phải là các thuốc tốt và có thể có nhiều tác dụng phụ.

Ðầu tiên, để tránh và chữa mất ngủ, ta cần áp dụng các nguyên tắc vệ sinh về giấc ngủ sau đây:

* Tránh nằm trên giường quá nhiều.
* Giữ một giờ thức dậy đều đặn.
* Tiếp xúc với ánh sáng (bright light) trong khi thức.
* Chỉ dùng giường để ngủ và sinh hoạt tình dục, không dùng giường ngủ để coi ti vi, đọc sách báo hay làm chuyện khác.
* Tránh các giấc ngủ phụ ngoài giấc ngủ chính (naps), trừ trường hợp các người đi làm đổi ca hoặc người lớn tuổi.
* Tránh thuốc lá, các chất có caffeine (trà, cà phê, vân vân), và rượu bia.
* Tập thể dục đều đặn vào buổi sớm.
* Làm những việc nào đó thư giãn trước giờ ngủ.
* Ðừng canh đồng hồ khi nằm trên giường.
* Nếu đói thì ăn một chút gì nhẹ nhàng trước khi ngủ.
* Nếu không ngủ được trong vòng 20-30 phút, nên đi sang phòng khác, làm chuyện khác và chỉ trở lại giường khi buồn ngủ.

Nếu áp dụng các biện pháp trên mà vẫn không ngủ được, nên đến thăm bác sĩ. Bác sĩ sẽ hỏi bệnh tỉ mỉ để xem có vấn đề nào có thể là nguyên nhân của mất ngủ hay không. Các vấn đề này có thể là vấn đề thể lực hoặc tâm thần. Thí dụ, viêm khớp làm cho đau nhức, dù ít ít, cũng có thể là một nguyên nhân. Về mặt tâm thần, bên cạnh bệnh lo âu, rất nhiều bệnh khác như trầm cảm, bệnh cuồng (mania), vân vân, cũng gây ra mất ngủ. Và khi đó, trị bệnh chính là quan trọng bên cạnh thuốc ngủ tạm thời nếu cần thiết.

Có nhiều “thuốc” thường được dùng để giúp ngủ, nhưng thực sự có thể ảnh hưởng xấu đến giấc ngủ. Vài ví dụ:

* Chất alcohol. Bia rượu là chất được những người mất ngủ dùng thường nhất vì nó làm cho buồn ngủ và đi vào giấc ngủ nhanh hơn. Tuy nhiên, nó làm thay đổi chất lượng của giấc ngủ. Alcohol còn có thể làm tổn hại đến hô hấp trong khi ngủ, đặc biệt là ở những người bị hội chứng những cơn ngưng thở trong khi ngủ do tắt nghẽn (obstructive sleep apnea syndrome).
* Các thuốc antihistamines bán không cần toa bác sĩ như doxylamine (Unisome), cũng làm cho buồn ngủ. Tuy nhiên, chúng có nhiều tác dụng phụ như làm cho ngật ngừ lúc ban ngày, lú lẫn - đặc biệt là ở người cao tuổi - và các tác dụng lên hệ thần kinh phó giao cảm (anticholinergic effects) có thể làm cho khô môi, khô miệng, vân vân.
* Melatonin, được bán như một chất phụ trợ cho thực phẩm, có thể có hiệu quả trong một số trường hợp như ở những người mất ngủ do thay đổi giờ đi ngủ (như những người đổi ca làm việc, và thay đổi múi giờ - như đi du lịch Việt Nam, cách nhau đến 13 tiếng múi giờ khiến ngày thành đêm, đêm thành ngày). Tuy nhiên, hiệu quả của chất này như là chất gây ngủ vẫn còn chưa rõ ràng. Hơn nữa, sự tinh khiết của chất này (không được coi là thuốc) cũng như các tác dụng phụ của nó trên động mạch tim (đã thấy trên súc vật) vẫn còn đang được xem xét.

Ngay cả thuốc ngủ kê bởi bác sĩ cũng có nhiều loại khác nhau. Người bị khó dỗ giấc ngủ sẽ dùng loại thuốc khác với người nửa đêm thức giấc rồi không ngủ lại được hoặc bị thức giấc quá sớm. Các thuốc cũng có thể tương tác với các thuốc khác hoặc không nên dùng trong một số bệnh nào đó. Do đó, như đa số các bệnh tật khác, ta không nên mượn thuốc của người khác.

Khi cần dùng thuốc, bác sĩ sẽ cố gắng cho liều thấp nhất và dùng trong thời gian ngắn nhất có thể được. Khi ngưng thuốc cũng thường phải giảm liều từ từ chứ không ngưng đột ngột.

Tóm lại, lo âu và mất ngủ là hai vấn đề có liên quan với nhau, nhưng cách trị sẽ khác nhau. Ngoài lo âu, nhiều bệnh khác về thể chất cũng như tâm thần, cũng gây mất ngủ. Bác sĩ sẽ phải thăm khám bệnh cặn kẽ để biết đâu là vấn chính để cho thuốc thích hợp.

Bên cạnh thuốc men, cũng như nhiều bệnh khác, các biện pháp không dùng thuốc chiếm vai trò rất quan trọng và có thể giảm bớt việc dùng thuốc không cần thiết.

Thân mến

Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng

[NHAKHOA]

Phương pháp mới chữa trị đau lưng
Sunday, February 28, 2010

(HealthDay News) - Những người bị chứng đau lưng kinh niên có thể giảm đau qua phương pháp trị liệu liên quan đến nhận thức thái độ (cognitive behavioral therapy CBT), một hình thức trị liệu ngắn hạn nhằm thay đổi sự suy nghĩ tiêu cực của người bệnh.

Bệnh đau lưng thấp (lower back pain) kinh niên là một trong ba loại bệnhđau nhức phổ biến nhất trong thế giới kỹ nghệ, theo cuộc nghiên cứu của các khoa học gia Anh. Và thường rất tốn kém khi tìm cách điều trị.

“Ðau lưng thấp là một vấn đề về cơ thể, không phải về tinh thần,” theo một khoa học gia tham dự vào cuộc nghiên cứu. “Chúng tôi dùng một hình thức về tâm lý để để xem có thể điều trị bệnh này hiệu quả hơn nhưng đây không phải là tâm lý trị liệu (psychotherapy),” theo Zara Hansen thuộc trường đại học University of Warwick tại Coventry, Anh.

Trong cuộc nghiên cứu này, hình thức điều trị qua nhận thức thái độ được dùng để giúp bệnh nhân thay đổi cách suy nghĩ về sự đau đớn ở lưng của họ và làm cách nào để đối phó, theo Hansen.

“Ðây là cách tương đối mới để giúp người ta đối phó với bệnh đau kinh niên. Những người bị đau lưng thường xuyên dễ dẫn tới tình trạng lo sợ và trầm cảm, tuy nhiên phương thức này không nhằm giúp trị sự lo sợ và trầm cảm,” bà cho hay.

Trong cuộc nghiên cứu, được đăng tải trong trang mạng của tạp chí y khoa The Lancet, hôm 26 tháng 2, nhóm của bà Hansen lựa theo ngẫu nghiên 701 bệnh nhân có chứng đau lưng thấp để đưa vào điều trị bênh theo cách “cognitive behavioral therapy” (CBT) bên cạnh cách điều trị thông thường hay chỉ có sự điều trị thông thường mà thôi. Cách điều trị thông thường gồm việc chỉ dẫn bệnh nhân tiếp tục hoạt động bình thường và dùng thuốc giảm đau. Những người khác có được sáu buổi trị liệu. Tất cả những người tham dự cuộc nghiên cứu được khám lại một năm sau đó.

Sau một năm, những người theo phương pháp CBT cho thấy cải thiện rõ rệt so với những người điều trị theo phương cách thông thường.

Bà Hansen nói rằng phương pháp CBT cho thấy “nếu chúng ta có những ý nghĩ tiêu cực về tình trạng đau lưng, chúng ta sẽ hành xử hay tìm cách đối phó với nó theo phương cách tiêu cực. Thí dụ, nếu tôi bị đau lưng kinh niên và tôi nghĩ tôi nên tránh những gì đưa đến sự đau đớn thì tôi dần dần sẽ ngày càng ít hoạt động hơn và sức khỏe ngày càng kém hơn, rồi sự yếu đuối cũng như chai cứng do không vậnđộng đến lưng thường xuyên sẽ làm cho sự đau đớn trở nên trầm trọng hơn.”

Ðiều trị theo cách này giúp bệnh nhân nhìn ra vòng luẩn quẩn đó và giúp bệnh nhân hiểu rằng từ từ gia tăng hoạt động của mình sẽ giúp họ giảm bớt được sự chai cứng và yếu ớt của lưng. (V.Giang)
************ ************************* **************

Bác sĩ của bạn: Chứng đau lưng
Thursday, April 01, 2010

Mục này chỉ nhằm giải đáp các thắc mắc về sức khỏe có tính cách tổng quát. Cho các vấn đề cụ thể, chi tiết của từng bệnh nhân, xin liên lạc với bác sĩ để được thăm khám trực tiếp.

Các tin tức trong mục này và nhiều thông tin thiết thực và bổ ích khác về sức khỏe cũng được phát trên đài New Saigon Radio1480AM ở vùng Orange County, California, vào mỗi sáng Chủ Nhật từ 8 giờ 15 đến 8 giờ 45 trong chương trình Câu Chuyện Sức Khỏe Sáng Chủ Nhật với Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng. Ngoài ra, Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng còn có mục “Ðiểm Tin Sức Khỏe” mỗi Thứ Sáu trên báo” Việt Tide” và “Bác Sĩ Ơi” mỗi Thứ Năm trên báo “Việt Herald.”

Chứng đau lưng

Hỏi:

-Tôi bị đau lưng hoài mà chữa mãi không hết, xin bác sĩ cho biết nguyên nhân tại sao? Có cách nào chữa hết hẳn không?

-Tôi bị đau lưng cả tuần nay, có người nói phải chụp MRI mới biết tại sao. Tôi không có bảo hiểm sức khỏe mà MRI quá mắc tiền, có thật sự phải cần MRI không? Nếu phải uống thuốc thì thuốc nào tốt nhất?

-Tôi bị đau lưng cả ba bốn ngày nay. Có người nói phải nằm nệm cứng, có người nói cứng quá sẽ làm đau lưng, vậy phải chọn nệm như thế nào?

-Tôi bị đau lưng tới đau lưng lui, có người nói phải đi massage và tập thể dục và vật lý trị liệu. Tôi không có tiền đi vật lý trị liệu, có cách nào dễ tập ở nhà hay không? Nếu đau lâu quá có cần phải mổ không?

-Tôi đau lưng quá phải xin nghỉ làm mà đã bốn ngày rồi vẫn không hết, có người nói rằng càng nghỉ sẽ càng lâu hết đau, có đúng như vậy không?

-Cứ mỗi lần tôi bị đau lưng là má tôi lại nói là do thận yếu. Nhưng bác sĩ của tôi nói là kết quả thử máu mới tháng vừa rồi cho thấy thận tôi rất tốt. Ðau lưng thường có phải là do thận hay không? Nếu không thì các nguyên nhân thường gặp của đau lưng là gì?

Ðáp:

Lưng là bộ phận rất quan trọng của cơ thể. Vì vậy mà người ta thường dùng chữ

“xương sống” theo nghĩa bóng như là một thành phần chính nâng đỡ cấu trúc của một tổ chức nào đó. Lưng đóng vai trò nâng đỡ cho hầu hết các hoạt động hàng ngày của ta, như đứng, ngồi, đi, khiêng vác,...

Ðau lưng là một trong số những các bệnh chứng thường gặp nhất ở Mỹ và các nước công nghiệp hóa khác. Một số thống kê cho thấy khoảng 80% trong dân số bị đau lưng ít nhất là một lần trong đời, và và mỗi năm khoảng 14% bị đau lưng ít nhất là hai tuần. Ðây là nguyên nhân đứng hàng thứ năm trong số các nguyên nhân khiến bệnh nhân đi khám bệnh, và là nguyên nhân hàng đầu gây ra mất khả năng làm việc. Mỗi năm có một phần tư những người làm việc ở Hoa Kỳ bị đau lưng, và có tới 8% của những người này bị mất khả năng làm việc.

Ðau lưng, thường gặp nhất là đau ở vùng thắt lưng (lower back pain) thường xảy ra nhất ở tuổi 20 đến 40, nhưng thường trầm trọng hơn ở người lớn tuổi. Những công việc thường gây ra đau lưng là những việc cần phải khiêng, cúi, với (reaching) và xoay người (twisting) thường xuyên. Nhiều nghiên cứu cho thấy đau lưng không liên quan đến giới tính, chiều cao, cân nặng.

Dù rằng cơn đau lưng có thể làm cho ta rất khó chịu, 90% những người bị đau lưng sẽ hết đau một cách tự nhiên trong vòng bốn tuần, và chỉ có 5% bị đau kéo dài hơn ba tháng.

Dù đau lưng (thường là lưng dưới) rất thường gặp, nhưng mỗi người đau mỗi kiểu khác nhau, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, khiến cách điều trị có thể khác nhau và khả năng hết đau cũng như thời gian lành bệnh có thể khác nhau.

Tại sao đau lưng?

Ðau lưng dưới thường gặp vì đây là một bộ phận có nhiều chức năng và liên quan đến nhiều cơ quan khác nhau của cơ thể. Các chức năng chính của lưng dưới là:

-Bảo vệ tủy sống.

-Nơi bám của nhiều bắp thịt để nâng đỡ xương sống.

Giúp cơ thể đi, đứng, ngồi, nghiêng xoay người.

Cột sống cấu tạo bởi sự chồng lên nhau của các đốt xương rỗng bên trong gọi là đốt xương sống. Ðệm giữa các đốt xương sống này là các đĩa sụn để giảm chấn động vào các đốt xương sống. Tủy sống chạy trong lõi của các đốt xương sống mang những tín hiệu từ não đến phần còn lại của cơ thể. Các dây thần kinh của phần dưới cơ thể nối với tủy sống qua các đường ống đi ra từ giữa các đốt xương sống. Ðể giữ cho xương sống đứng vững là các bắp thịt và dây chằng chằng nối cột sống với các phần khác của cơ thể như là các kèo nối vào cột chính của một căn nhà.

Có rất nhiều nguyên nhân gây đau lưng. Tuy nhiên, nói chung ta có thể chia ra làm ba nhóm chính là:

-Các bệnh của xương khớp và bắp thịt liên quan đến xương sống.

-Các bệnh của cột sống.

-Ngoài ra tổn thương các bộ phận ở gần vùng lưng cũng góp phần làm lưng đau.

Ðau lưng có thể xuất hiện sau khi nâng một vật nặng hay một cử động bất ngờ nào đó ảnh hưởng đến vùng lưng. Tuy nhiên, hầu hết các cơn đau xảy ra mà không có nguyên nhân nào rõ rệt. Chỉ cần một cử động đơn giản nào đó tạo ra áp lực lên vùng lưng cũng có thể khởi động một cơn đau lưng.

Thân mến

Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng
************
Hỏi:

Tôi bị đau lưng hoài mà chữa mãi không hết, xin bác sĩ cho biết nguyên nhân tại sao? Có cách nào chữa hết hẳn không?

Cứ mỗi lần tôi bị đau lưng là má tôi lại nói là do thận yếu. Nhưng bác sĩ của tôi nói là kết quả thử máu mới tháng vừa rồi cho thấy thận tôi rất tốt. Ðau lưng thường có phải là do thận hay không? Nếu không thì các nguyên nhân thường gặp của đau lưng là gì?

Ðáp:

Dù rằng cơn đau lưng có thể làm cho ta rất khó chịu, 90 phần trăm những người bị đau lưng sẽ hết đau một cách tự nhiên trong vòng bốn tuần, và chỉ có 5 phần trăm bị đau kéo dài hơn ba tháng.

Dù đau lưng (thường là lưng dưới) rất thường gặp, nhưng mỗi người đau mỗi kiểu khác nhau, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, khiến cách điều trị có thể khác nhau và khả năng hết đau cũng như thời gian lành bệnh có thể khác nhau.

Các nguyên nhân chính của chứng đau lưng là:

Các bệnh xương khớp và bắp thịt

Hầu hết các cơn đau lưng gây ra bởi các tổn thương nhẹ đến một số các bắp thịt cũng như phần bao bọc của bắp thịt, dây chằng, và các khớp ở vùng lưng. Các yếu tố khác có thể góp phần làm lưng đau bao gồm tư thế không đúng (ví dụ ngồi ẹo qua ẹo lại), chân cao chân thấp, bắp thịt vùng lưng bị suy yếu, thiếu dưỡng khí đến vùng thắt lưng do hút thuốc, các yếu tố tâm thần và xã hội như bị căng thẳng...

Ðau lưng do tổn thương của phần bao quanh bắp thịt (myofascia) thường bắt đầu từ từ, vùng đau không rõ rệt, bị nặng lên khi nghỉ ngơi hay ngồi. Loại đau này thường đi kèm với sự cứng đơ ở vùng lưng làm cử động khó khăn. Các bắp thịt và khớp vùng lưng dưới có thể rất nhạy cảm với đau, nhất là phần cuối của xương sống. Một tình trạng khác liên quan đến sự đau ở các khớp gọi là fibromyalgia cũng có thể gây ra triệu chứng đau tương tự.

Ðau lưng đi kèm với đau và tê ở chân, thường được gọi là “đau thần kinh tọa” (sciatica) có thể do co thắt bắp thịt, tổn thương các dây chằng, viêm sưng bao khớp (bursitis). Do đó chỉ có triệu chứng “đau thần kinh tọa” không thể giúp phân biệt chính xác đau là do bắp thịt hay do thần kinh bị thật sự bị tổn thương do các đốt xương sống bị tuột ra khỏi vị trí của nó và cấn vào thần kinh (herniated disc).

Các bệnh của cột sống

Cột sống là phần xương ở lưng giúp nâng đỡ cả cơ thể chúng ta. Những xương này rỗng ở giữa tạo thành một cái ống để cho nhiều thần kinh quan trọng từ cuống não xuống chạy luồn trong đó.

Một số bất thường của cột sống có thể gây ra đau lưng là trượt đốt sống (spondylolisthesis), thoát vị đĩa sống (herniated disc), và hẹp ống xương sống ở phần thắt lưng (lumbar spinal stenosis). Các bất thường này thường ít xảy ra hơn đau lưng do cơ xương. Hiếm hoi, đau lưng có thể gây ra bởi các tình trạng nguy hiểm như nhiễm trùng, gãy xương sống, u bướu, hoặc tổn thương của phần cuối cột sống (cauda equina syndrome - rối loạn thần kinh gây ra liệt, tiêu tiểu không kiểm soát được và đau lưng).

-Trượt đốt sống (spondylolisthesis) là khi một đốt xương sống bị trượt ra phía trước so với các đốt xương sống khác. Tình trạng này xảy ra bởi áp lực trên phần dưới của xương sống. Nó có thể gây ra đau lưng và đau thần kinh tọa (sciatica), tuy nhiên, đôi khi nó không gây ra triệu chứng gì cả và chỉ được chẩn đoán khi tình cờ bệnh nhân được chụp X quang.

-Thoát vị đĩa sống (herniated disc). Ðĩa sống là bộ phận chêm giữa các đốt xương sống bao gồm phần chắc ở bên ngoài và phần cùi mềm như gel ở bên trong. Chúng là phần đệm giữa các đốt xương sống. Khi bị mòn rách, các đĩa này có thể bị thoát (ra khỏi) vị (trí bình thường của chúng), cấn vào các thần kinh chạy trong phần rỗng ở giữa của chúng (các đĩa sống và đốt xương sống rỗng ở giữa và chồng lên nhau tạo thành một ống để cho thần kinh chạy bên trong) gây viêm, đau, cảm giác tê buốt của thần kinh, mà ta thường gọi là đau thần kinh tọa.

-Ðau thần kinh tọa (sciatic pain) thường đi kèm bởi cảm giác khó chịu như kiến hay sâu bò, kim châm, bỏng rát. Ðau thần kinh tọa thường bị nặng lên khi ho, gắng sức, đứng hay ngồi ở một tư thế kéo dài. Ðau thường giảm khi nằm xuống. Ðau lan xuống cẳng chân thường liên quan đến thần kinh bị cấn hơn là đau chỉ lan tới mông và đùi.

-Hẹp ống xương sống ở phần thắt lưng (lumbar spinal stenosis) thường do viêm xưng của các đĩa sống đã bị tổn thương, và thường xảy ra ở người lớn tuổi. Ðau do hẹp ống sống thắt lưng thường chạy từ lưng xuống mông, đùi và cẳng chân (thường là) cả hai bên. Nó có thể làm cho bệnh nhân phải đi cà nhắc và bị yếu cả hai chân. Ðau thường nặng lên khi phần dưới xương sống bị duỗi ra (như khi đứng hay đi bộ) và giảm đi khi lưng cong lại (như khi ngồi, cúi, nghiêng người về phía trước).

Các tổn thương của các cơ quan gần vùng thắt lưng

Ngoài các thành phần của chính cột xương sống, cạnh đó cũng có các cơ quan lân cận cũng có thể đóng một vai trò vào sự đau lưng. Ví dụ như:

-Hai trái thận nằm ngay dưới xương sườn hai bên xương sống.

-Hai niệu quản dẫn nước tiểu từ thận xuống bàng quang (bọng đái) chạy song song hai bên cột sống.

-Tử cung, hai buồng trứng, một phần của ruột non và ruột già cũng nằm gần vùng lưng dưới.

-Ngay cả động mạch chính của cơ thể (gọi là động mạch chủ-aorta) cũng chạy xuống vùng lưng dưới.

Tổn thương của bất kỳ cơ quan nào trong số này cũng có thể góp phần vào việc lưng bị đau.

Thân mến

Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng

[NHAKHOA]

Hỏi:

-Tôi bị đau lưng hoài mà chữa mãi không hết, xin bác sĩ cho biết nguyên nhân tại sao? Có cách nào để chẩn đoán mà không cần chụp hình không? Vì tôi không có bảo hiểm sức khỏe.

-Tôi bị đau lưng cả tuần nay, có người nói phải chụp MRI mới biết tại sao. Tôi không có bảo hiểm sức khỏe mà MRI quá mắc tiền, có thật sự phải cần MRI không? Nếu phải uống thuốc thì thuốc nào tốt nhất.

-Tôi bị đau lưng cả ba bốn ngày nay. Có người nói phải nằm nệm cứng, có người nói cứng quá sẽ làm đau lưng, vậy phải chọn nệm như thế nào?

-Tôi đau lưng quá phải xin nghỉ làm mà đã bốn ngày rồi vẫn không hết, có người nói rằng càng nghỉ sẽ càng lâu hết đau, có đúng như vậy không?

-Cứ mỗi lần tôi bị đau lưng là má tôi lại nói là do thận yếu. Nhưng bác sĩ của tôi nói là kết quả thử máu mới tháng vừa rồi cho thấy thận tôi rất tốt. Ðau lưng thường có phải là do thận hay không? Làm sao để biết là có phải do nguyên nhân nào?

Ðáp:

Ðau lưng, thường gặp nhất là đau ở vùng thắt lưng (lower back pain) thường xảy ra nhất ở tuổi 20 đến 40, nhưng thường trầm trọng hơn ở người lớn tuổi. Những công việc thường gây ra đau lưng là những việc cần phải khiêng, cúi, với (reaching) và xoay người (twisting) thường xuyên. Nhiều nghiên cứu cho thấy đau lưng không liên quan đến giới tính, chiều cao, cân nặng.

Dù đau lưng (thường là lưng dưới) rất thường gặp, nhưng mỗi người đau mỗi kiểu khác nhau, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, khiến cách điều trị có thể khác nhau và khả năng hết đau cũng như thời gian lành bệnh có thể khác nhau.

Ðánh giá đau lưng bằng cách nào?

Ðại đa số các cơn đau lưng sẽ tự khỏi một cách tự nhiên hoặc với những bài tập đơn giản tự làm ở nhà. Mặt khác, đau lưng cũng có thể là biểu hiện của một tình trạng nguy hiểm không nên ỷ y và cần gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Dấu hiệu của các tình trạng nguy hiểm này là:

-Ðau liên tục, không giảm bớt ngay cả khi đi ngủ, khi nằm xuống, có thể là dấu hiệu của gãy xương (những người bị loãng xương có thể bị gãy xẹp xương sống ngay cả khi không bị các chấn thương nào rõ rệt), nhiễm trùng hay u bướu, ung thư. Các đầu mối khác khiến ta nghĩ đến ung thư có thể là tiền sử đã bị ung thư, bị sụt cân không giải thích được, đau kéo dài hơn một tháng không cải thiện được với điều trị thông thường.

-Yếu của một hay cả hai chân và các rối loạn khi đi tiêu, tiểu và sinh hoạt tình dục có thể là các dấu hiệu của tổn thương bó thần kinh ở phần cuối cột sống (cauda equine syndrome).

-Những người bị suy giảm miễn dịch, chích xì ke ma túy, bị chấn thương cột sống do tai nạn hay té ngã cần được chẩn đoán xem có bị nhiễm trùng hay gãy xương hay không.

-Ðau lan xuống cẳng chân và bàn chân, đặc biệt là nếu đi kèm với sự yếu đi của chân rất có thể là triệu chứng của thoát vị đĩa sống.

Chỉ cần có một trong các triệu chứng kể trên, ta nên đi gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Ngay cả không có các triệu chứng kể trên nhưng nếu bị đau mà không hết với các điều trị đơn giản tại nhà ta cũng nên đi thăm bác sĩ.

Thường thường, sự mô tả một cách chi tiết triệu chứng đau và sự thăm khám của bác sĩ là cách đem lại nhiều thông tin nhất cho một chẩn đoán. Chỉ trong một số ít trường hợp ta mới cần đi chụp X quang hay MRI.

Nhiều người thường cho rằng hễ đau lưng là cần chụp phim để xác định nguyên nhân. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cho thấy các phim X quang (plain x-rays) thường không có ích trong đa số các trường hợp đau lưng. Các phim này không thể cho thấy các thoát vị đĩa sống hay hẹp ống sống.

Phim X quang có thể có ích ở các bệnh nhân mà triệu chứng gợi ý các nguyên nhân gãy xương, nhiễm trùng hay u bướu, đây là các nguyên nhân hiếm gặp của chứng đau lưng. Phim X quang thường cho thấy gai cột sống, nhưng đây lại là điều bình thường ở người lớn tuổi và không có liên quan đến sự trầm trọng của bệnh hay mức độ đau đớn của bệnh nhân.

Các xét nghiệm rất mắc tiền như MRI có thể cho thấy rõ hơn cấu trúc của xương sống, các thông tin này có thể có ích nếu ta nghĩ đến phẫu thuật hay các nguy nhân trầm trọng được nghĩ đến, tuy nhiên với đa số trường hợp đau lưng thông thường, đây là điều không cần thiết. Dù MRI có thể cho thấy sự lồi ra của các đĩa sống một cách rõ ràng, nhiều người có đĩa sống bị lồi ra mà không bị đau, do đó, khó có thể nói được sự lồi ra của đĩa sống có phải là nguyên nhân của đau hay không. Như đã trình bày trên, sự thăm khám cẩn thận và khai bệnh tỉ mỉ của ta có thể đem lại nhiều thông tin hữu ích hơn.

Thân mến,

Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng
******************** *********************** **********
Ðáp:

Trị đau lưng bằng cách nào?

Trừ khi đau lưng gây ra bởi một tình trạng trầm trọng, triệu chứng đau thường hồi phục nhanh chóng, ngay cả nếu ta có bị tê tê như là do thần kinh (vì cơ thể có thể tự giải tỏa bớt áp lực trên thần kinh ở chỗ đĩa sống bị lồi.)

Ta thường có thể làm được nhiều điều bổ ích để góp phần giảm bớt cơn đau:

-Tìm một tư thế thích hợp giúp giảm đau. Do đó có thể nằm trên giường với nệm cứng vừa vừa (chứ đừng cứng quá) với đầu gối cong lại, hoặc ngồi tựa vào lưng ghế, hoặc bất cứ tư thế nào mà ta thấy có thể làm bớt đau.

-Nếu khi đi làm, ta có thể giữ được các tư thế đó, ta có thể tiếp tục đi làm. Nếu không, có thể ta sẽ cần phải nghỉ vài ngày. Một số nghiên cứu cho thấy với chứng đau lưng không trầm trọng, nghỉ làm lâu quá thường làm cho triệu chứng đau lâu hết hơn.

-Tránh khiêng nặng hoặc các cử động đột ngột, khó khăn.

-Dùng các thuốc giảm đau thường dùng như Aspirin, Acetaminophen (Tylenol), Ibuprofen (Motrin), Naproxen (Aleve) nếu cần.

Cần chú ý là cách hiệu quả nhất là khi cần uống thì uống đều đặn và đúng liều vài ngày, chứ không phải chờ đến khi đau quá mới uống. Vì chờ đau mới uống thì đã bị đau rồi, hơn nữa, thuốc ngoài tác dụng giảm đau còn có tác dụng giảm viêm (Ibuprofen, Naproxen), mà viêm chính là nguyên nhân của đau, uống đều đặn, đúng liều mới có thể phát huy tác dụng giảm viêm của thuốc.

Các thuốc giảm đau thông thường kể trên dùng với liều thường dùng (có ghi trên nhãn thuốc) trong thời gian ngắn (một vài tuần) thường rất an toàn.

Cần chú ý là nếu bị bệnh gan thì cần hỏi bác sĩ trước khi dùng Tylenol, và khi dùng thuốc thì đừng uống rượu (trước và sau khi dùng). Những người bị bệnh bao tử thì nên tránh Aspirin, Motrin hay Aleve; nếu không bị bao tử cũng nên uống các thuốc này lúc bụng no.

Trái với nhiều người lầm tưởng, Tylenol không làm đau bao tử, và thuốc có hiệu Tylenol hay thuốc chế theo công thức acetaminophen, APAP,... thường cũng có tác dụng không khác nhau bao nhiêu.

Các thuốc mạnh hơn có chứa thuốc phiện như Tylenol số 3, Vicodin... hiếm khi cần thiết.

-Các thuốc giãn bắp thịt thường không giúp ích lắm. Khi được cho, chúng ít khi cần thiết hơn một tuần và thường cần phải dùng chung với các thuốc giảm đau mới có hiệu quả. Các thuốc giãn bắp thịt này thường làm buồn ngủ, do đó cần tránh nếu ta cần phải lái xe hay làm những công việc cần tỉnh táo.

-Chườm lạnh hay nóng cũng có thể rất có ích. Chườm lạnh (bỏ đá cục vào bao ni lông rồi bao ở ngoài với khăn lông - đừng để đá lạnh quá áp trực tiếp vào da) thường được dùng trong vài ngày đầu, khoảng 5 đến 15 phút mỗi một hai tiếng đồng hồ. Trong những ngày sau đó, chườm nóng khoảng 15-20 phút mỗi hai ba tiếng.

Một cách giản tiện để chườm nóng hay lạnh là vào các tiệm thuốc tây mua các miếng gel dùng để chườm nóng hay lạnh khoảng vài đô la một miếng. Miếng chườm nóng thì khi cần dùng bỏ vào microwave vài phút (theo hướng dẫn trên nhãn), miếng chườm lạnh thì bỏ vào ngăn đá, khi cần thì lấy ra chườm.

-Không nên nằm liệt giường nhiều hơn hai ba ngày. Dù rằng vận động lúc đầu có thể làm ta thấy hơi khó chịu hơn, vận động đúng và vừa phải sẽ giúp làm giảm đau mau hơn. Nó làm giảm bớt sự co thắt của bắp thịt, nó cũng giúp làm các bắp thịt cần thiết để nâng đỡ vùng lưng khỏe hơn. Có nghiên cứu cho thấy, các bệnh nhân nằm liệt giường lâu hơn vài ngày bị đau lưng nhiều và lâu hơn những người tiếp tục làm việc bình thường (không phải là những việc khiêng, vác, xoay... không tốt cho vùng lưng).

Khi nằm nghỉ, cách thường đem lại thoải mái nhất là nằm ngửa với một chiếc gối kê dưới hai đầu gối, đầu và vai hơi cao một chút (nâng đầu giường lên nếu có thể - như các loại giường của bệnh nhân có thể nâng đầu, nâng chân lên theo ý muốn). Một cách nằm khác cũng thường có thể giúp ích là nằm nghiêng một bên, kê gối giữa hai đầu gối và cong đầu gối trên lại.

Nếu nằm nghỉ không giúp bớt đau trong vòng hai ngày và nếu ta không thể di chuyển quanh nhà được vì qua đau thì nên đi gặp bác sĩ.

-Thể dục có thể giúp ích rất nhiều. Khi có thể ngồi một cách thoải mái là khi ta có thể bắt đầu tập thể dục. Các thể dục tốt cho lưng là đi bộ, bơi, đạp xe tại chỗ. Nên tránh các loại thể dục cần phải xoay người, cúi người, hoặc bất cứ động tác nào là cho lưng đau thêm. Nếu hay bị đau lưng ta nên tập các động tác này thường xuyên.

Lần sau, ta sẽ tìm hiểu một số động tác (đi kèm hình ảnh) tập có thể giúp ích trong việc chữa và phòng chứng đau lưng.

Thân mến

Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng

[NHAKHOA]

Mập và cao mỡ lúc trung niên có thể dẫn đến liệt dương khi tuổi cao
Friday, April 23, 2004

Những ông có một số yếu tố nguy cơ của bệnh tim vào lúc trung niên, như là bị mập, cao cholesterol, sẽ phát triển các rối loạn trong việc cương cứng (erectile dysfunction) nhiều năm sau đó. Ðó là kết quả của một nghiên cứu, được đăng trên tạp chí của Hội Các Bác Sĩ Tim Mạch Hoa Kỳ (the Journal of the American College of Cardiology), số ngày 21 Tháng Tư năm 2004.

Nghiên cứu thực hiện trên 1,810 ông đã được lượng giá các yếu tố nguy cơ của bệnh tim trong các năm đầu của thập kỷ 1970s. Trong số này, 570 người đã vẫn còn sống và hoàn tất một khảo sát về rối loạn cương cứng (dương vật) vào năm 1998. Tuổi trung bình của 1810 ông này khi được lượng giá vào các năm 1970s là 45.6 tuổi.

Các yếu tố tiên lượng mạnh nhất của khả năng sẽ bị rối loạn về cương cứng là tuổi tác, mập phì, và cao cholesterol.

Các nhà nghiên cứu tin rằng sự liên quan giữa cholesterol và cân nặng với liệt dương sẽ làm cho các ông tích cực hơn trong việc điều chỉnh các yếu tố nguy cơ này.



Dịch SARS ở Hồng Kông có nhiều khả năng đã lan truyền qua các bụi khí

Những hạt khí chứa virus (virus-laden aerosols) có vẻ đã là thủ phạm của đợt bộc phát rộng rãi của bệnh SARS (Severe Acute Respiratory Syndrome) ở Hồng Kông năm 2003. Ðó là phát hiện của một nghiên cứu đăng trên tạp chí y khoa The New England Journal of Medicine, số ngày 22 Tháng Tư năm 2004.

Các nhà nghiên cứu của trường Ðại Học Chinese University of Hong Kong đã thâu thập các thông tin về hệ thống thoát nước của khu nhà bị dịch, các thông tin về khí tượng, thiết lập các mô hình về các hiệu ứng của các dòng di chuyển của không khí, phân tách các chất ô nhiễm, và đi đến kết luận nói trên.

Trong số 187 trường hợp nhiễm bệnh đầu tiên trong cụm chung cư nơi dịch đã bộc phát, bệnh nhân đầu tiên (the index patient) và 99 người khác đã sống trong cùng một tòa nhà. Trận dịch ở Hồng Kông này đã bắt đầu ngày 21 Tháng Ba và lên đến đỉnh điểm (peaked) ngày 24 Tháng Ba năm 2003, với các triệu chứng bắt đầu phát ra giữa 24 và 26 Tháng Ba trên hầu hết các bệnh nhân. Nguy cơ nhiễm bệnh đã năm lần cao hơn cho những người sống trên các tầng vừa và cao so với các tầng thấp hơn.

Nhóm nghiên cứu về môi trường đã tìm ra rằng quạt hút hơi trong cầu tiêu có thể đã thổi các bụi khí nhiễm virus vào ống thoát khí nối liền với các căn (units) khác trong tòa nhà. Sau đó, gió đã thổi các bụi khí bị nhiễm này từ các cửa và cửa sổ sang các tòa nhà lân cận.

Bệnh nhân đầu tiên đã có mật độ coronavirus gây bệnh SARS vô cùng cao trong phân và nước tiểu so sánh với mật độ các chất tiết qua đường hô hấp. Bởi vì bệnh nhân này đã dùng nhà cầu trong tòa nhà này trong một trận tiêu chảy, các nhà nghiên cứu cho rằng, một số lượng lớn bụi khí chứa virus đã được tạo ra mỗi khi các bệnh nhân giội cầu (when toilets were flushed).

Các sự kiện tương tự đòi hỏi một nguồn virus với mật độ cao, một cơ chế để phân tán (mechanism of dispersing)các virus vào các bụi khí có thể lơ lửng trong không khí trong một thời gian dài. Thời tiết, địa hình, cũng như các luồng gió thích hợp có thể làm bệnh lan tràn trong một thời gian rất ngắn. Cách lan truyền kiểu này sẽ nguy hiểm hơn nhiều so với cách lan truyền qua quan hệ gần gũi (close contact transmission).

Mặc dù đây là cách lan bệnh không phổ biến, sự lan tràn các bụi khí chứa virus có thể làm nhiều người nhiễm bệnh trong một thời gian ngắn. Trong trường hợp này, tránh các tiếp xúc gần gũi có thể không đủ, nhất là trong các bệnh viện. Ðể ngăn cản virus nhập vào các bụi khí và lan tràn (prevention of aerosolization of the virus sourse), nhất là ở trong bệnh viện, người ta sẽ phải tìm cách chứa và dọn các bụi khí này bằng các phương tiện kỹ thuật phức tạp. Các bệnh nhân sẽ phải được cách ly trong các phòng với hệ thống thông và thoát khí riêng biệt, cách phòng vệ của từng cá nhân cũng sẽ phải nâng cao hơn.

Trong phần bình luận của tạp chí The New England Journal of Medicine, các bác sĩ của Viện Nghiên Cứu Về Các Bệnh Nhiễm Trùng Của Quân Ðội Hoa Kỳ (the US Army Medical Research Institute of Infectious Diseases in Fort Detrick, Maryland) và Ðại Học Y Tế Công Cộng Harvard (Harvard School of Public Health in Boston) cho rằng việc phòng ngừa sự lan truyền qua các bụi khí sẽ đặc biệt quan trọng trong các bệnh viện và các nơi tập trung nhiều người trong phòng (indoor settings) như là các máy bay và trường học. Họ khuyến cáo các phương pháp vệ sinh không khí mạnh mẽ (aggressive air sanitation) như là dùng tia cực tím diệt trùng ở các tầng cao.



Các thuốc trị cao mỡ có thể chưa được dùng đúng mức ở người cao tuổi

Các thuốc trị cao cholesterol nhóm statin (như Lipitor, Mevacor, Zocor vân vân) đã được chứng minh là có hiệu quả trong việc không những giảm mức cholesterol mà còn giảm tỉ lệ tử vong. Tuy nhiên, nhiều người vẫn e ngại việc dùng thuốc này vì các tác dụng phụ của chúng như ảnh hưởng trên gan, bắp thịt vân vân.

Trong một nghiên cứu được thực hiện ở Canada, được đăng trên tạp chí của Hội Y Khoa Hoa Kỳ (JAMA - Journal of American Medical Association) số ngày 21 Tháng Tư năm 2004, các nhà nghiên cứu thấy rằng khi phân tích giữa lợi và hại trong việc dùng các thuốc trị cao mỡ thuộc nhóm statins trên người lớn tuổi và có nguy cơ cao (của bệnh tim mạch), lợi ích của việc dùng thuốc hầu như luôn luôn lấn át các tai hại có thể gặp.

Nhóm nghiên cứu tại viện nghiên cứu The Institute for Clinical Evaluative Sciences ở Toronto, Canada, đã trích số liệu của hệ thống quản lý sức khỏe cho 396,077 bệnh nhân trên 66 tuổi với bệnh tiểu đường hoặc tim mạch vào năm 1998. Trong khoảng thời gian một năm được nghiên cứu, 19.1 phần trăm các bệnh nhân đã được kê toa các thuốc statin, việc kê toa các thuốc này đã giảm dần khi tuổi càng cao, và điều này đã làm tăng nguy cơ tử vong trong vòng 3 năm sau đó.

Các bệnh nhân không được kê toa các thuốc statin thường bị tiểu đường, suy tim hay tai biến mạch máu não hơn, so với các bệnh nhân được kê toa các thuốc statins (trong khi những người có các bệnh này đáng lẽ phải cần dùng các thuốc nhóm statin này hơn).

Các tác giả cho rằng vài yếu tố có lẽ có thể giải thích sự mâu thuẫn trong điều trị này. Có thể là các bác sĩ không trông đợi gì nhiều lắm ở những người vừa cao tuổi vừa nhiều bệnh này. Nó cũng có thể liên quan đến sự thiếu chú ý của các bác sĩ đến việc phòng ngừa các bệnh tim mạch, đặc biệt là khi bệnh nhân đã có nhiều vấn đề cùng tồn tại. Cũng có thể vì các bác sĩ nghĩ là các bệnh nhân sẽ không uống thuốc như được hướng dẫn (medication noncompliance). Cũng theo các tác giả, các bác sĩ muốn tránh các hậu quả tai hại, và do đó họ thường phạm sai lầm khi bỏ quên (trong trường hợp này là việc dùng thuốc tuy có lợi những cũng có thể có các tác dụng phụ) hơn là thực hiện các việc làm (có thể) nguy hiểm.



Thuốc mới trị bệnh sưng nhiếp hộ tuyến

Trong một tin đăng trên mục điểm tin sức khỏe này cách đây không lâu, một nghiên cứu cho thấy việc kết hợp hai thuốc finasteride và doxazosin với liều thấp đã giúp cho các bệnh nhân bị bệnh sưng nhiếp hộ tuyến lành tính (benign prostatic hyperplasia) giảm sự phát triển của các triệu chứng với ít tác dụng phụ hơn nhiều so với các bệnh nhân chỉ dùng riêng rẽ một trong hai loại thuốc này.

Hôm Thứ Ba vừa rồi, công ty dược phẩm Merck and Co Inc. đã tuyên bố thuốc mới kết hợp hai loại thuốc kể trên đã được sự chuẩn thuận của FDA.

Trong lúc chờ đợi hai viên nhập một, ta vẫn có thể uống hai viên riêng rẽ cùng một lúc.

Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng